Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 61<br />
BUSUL HAN: Bekçi Tanrısı.<br />
Eşdeğer: BUZUL HAN<br />
Kayra Han’ın sarayına giden yolu koruyan diğer bekçidir. Buncak Han ile birlikte anılır. Sibirya bölgesi<br />
için buzlar ve buzluk alanlar günlük yaşamın sürekli bir parçasıdırlar. Bu nedenle soğukla ilgili<br />
kavramların mitolojideki yansımaları çok da fazla abartılı değildir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />
<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Busul: (Bus/Pus). Bulandıran, puslandıran anlamına gelir. Bir yere sinmeyi, pusuya yatmayı da<br />
ifade eder. Bus/Pus sözcüğü Eski Altaycada buhar anlamına gelir ve yarı saydam bir<br />
görüntüyü belirtir. Tunguzcada Mus kökünden türeyen Musun/Musan kelimesi hayalet, ruh<br />
demektir.<br />
(Bakınız: BUNCAK HAN)<br />
BUYAN HAN: Söylencesel Hakan.<br />
Moğolların Atası. Kızı Alankova’dır. Kırk tane kızı olmuştur. Ama hiç oğlu olmamıştır. Son 41. kızı ise<br />
Alankova’dır. Bu Kırk-Kız’dan Kırgız boyunun türediği söylenir. Buyan Moğolcada “Düşünce Tayı”<br />
demektir. İnsanın zihin gücünü ifade eder ve yanlış kullanılırsa insana zarar verir. Moğol soyunun<br />
ortaya çıkışındaki felsefi algılayışta önce düşüncenin varolduğu fikri ile de bağlantılı görülmektedir.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Buyan: (Buy). Üşütmek, soğuk hava esintisi gibi anlamları içerir. Kut, mutluluk, dayanıklılık<br />
gibi anlamları da vardır. Moğolcada sevap ve erdem gibi manaları bulunur.<br />
(Bakınız: ALANKOVA)<br />
BUZANCAR HAN: Söylencesel Hakan.<br />
Eşdeğer: BODONÇAR (BUDUNCAR, BOYUNÇAR) HAN<br />
Moğolların Atası. Alankova’nın oğludur. Annesi ayışığından hamile kalıp kendisini doğurmuştur.<br />
Korkudan sal ile bir ırmaktan aşağı inerek kaçan annesi Duva adlı biriyle evlenen annesinin bu<br />
adamdan da 12 oğlu olur. Moğolların Gizli Geçmişi adlı eserde Duva anlatılırken Sokor/Sohor (Kör)<br />
olarak betimlenir. Bu da Türk söylenceleriyle bağlantılı bir kavramdır. Kardeşlerinin ilk oğlunu<br />
öldürmesinden korkan annesi Buzancar’ı ırmağın kenarına götürüp suyu izlemesini ve dedesinin<br />
yurduna dönmesini öğütler. O da böyle yaparak yurduna geri döner ve daha sonra ilerleyen yıllarda<br />
Kağan olur. Moyunçur Kağan ile tarihsel bağı yoktur, bir efsane kişiliğidir. Çok büyük olasılıkla<br />
Moyunçur Han’ın adı kendisine istinaden verilmiştir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Bodonçar: (Boy/Bod/Bud). Budun (kavim) sözcüğüyle bağlantılıdır. Ulusun, kavmin başında<br />
olan demektir. Eski Türkçede Bodu, Tunguzcada Boda sözcükleri bağlamak, birleştirmek, bir<br />
arada tutmak anlamlatını içerir.<br />
(Bakınız: ALANKOVA)<br />
BÜKE: Ejderha.<br />
Eşdeğer: BÜKÜ, BUKA<br />
Ejder. Efsanevi yaratık. Yılana benzer dev bir sürüngendir. Çoğu zaman kanatlı olarak tasvir edilir.<br />
Uçabilir. Ağzından ateş saçar, dişlerinden asit akıtır. Derisi zırh gibi pullarla kaplıdır. Tüm Dünya<br />
mitolojilerindeki ortak figürlerden birisidir. Dinozorlar çağından kalma bazı yaratıkların ilkel<br />
topluluklardaki düşsel anlatımı olarak düşünülebilir. Moğollarda Buka Noyon devlerin babasıdır ve<br />
dokuz oğlu vardır bunların hepsi de Yelbüke’dir. Badraç adı verilen ejderha yedi başlıdır. Çin<br />
kültüründe Lu (Türkçeleşmiş biçimi Ulu) olarak bilinir. Çin etkileri, Türk ve Moğollarda bu varlığa dair<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language