Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 235<br />
Yaz mevsiminin tanrısıdır. Bu mevsimi düzenler ve zamanında başlayıp zamanında sona ermesini<br />
sağlar. Yazın gerçekleşecek olayları belirler. Yayla (Yazla) köylerini korur. (Kaynak: Türk Söylence<br />
Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yaz: (Yaz/Yay). Yaz Mevsimi. Yılın en sıcak dönemidir. Sıcaklık ve yaratıcılık, otlak anlamları<br />
vardır. İlkbahar ise anı kökten gelen Cay kelimesi ile ifade edilir.<br />
(Karşıt: KIŞ HAN)<br />
YAZGI: Kader.<br />
“Alınyazısı” olarak da söylenir. Yeryüzündeki pek çok toplumda insanın yaşayacaklarının önceden<br />
Tanrısal bir güç tarafından belirlendiği ve bazı kültürlerde ise bunun bir yere yazılmış olduğu inancı<br />
bulunur. Türk kültüründe bu yazının insanın alnında olduğu düşünülürdü. Kader anlayışı pek çok<br />
inançta mevcut olup, günümüzde bilimsel verilerle de insanın başına geleceklerin büyük bir kısmının<br />
kendi elinde olmadığı kanıtlanmış durumdadır. Örneğin insanın dünyaya geldiği çağ ve yer farklı<br />
olsaydı ne olurdu gibi bir yaklaşımın göz önüne alınması bile insan yaşamının farklı biçimlerde<br />
gelişebilme olasılıklarını ortaya koyar ve modern fizikteki “Başlangıç Durumuna Hassas Bağlılık”<br />
öngörüsü de benzeri iddiaları farklı açılardan ileri sürer. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />
<strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yazgı: (Yaz). Yazı kelimesiyle ve yazmak fiiliyle aynı kökten gelir.<br />
YAZTIRNAK: Pençeli Canavar.<br />
Eşdeğer: CEZTIRNAK, CASTIRNAK<br />
Eşanlam: 1. YAZKIYNAK, CEZKIYNAK, CASKIYNAK 2. YAZKIRNAK, CEZKIRNAK, CASKIRNAK<br />
“Demirtırnak” veya “Demirkıynak” olarak da bilinir. Dağlık alanlarda veya ormanlarda yaşar. Vücudu<br />
kıllıdır. Bazen normal insan görünümüne girer. Derisi koyu konur (kahverengi) olarak ifade edilir.<br />
Bazen kafası köpek başı gibi çirkin olarak anlatılır, bazen de güzel bir kız kılığına girer. Çelik gibi<br />
tırnakları vardır. Açtığında kartalın pençelerine benzer. Anadolu da Pençe sözcüğü içi Kıynak, Cıynak,<br />
Çıynak gibi tabirler kullanılır. Bu tırnaklar kimi Yaztırnaklarda bakırdandır. Ayaktırnakları ise keçi<br />
tırnağına benzer. Aileleriyle birlikte yaşarlar, birisi ailesine zarar verirse ömrü boyunca intikam alır.<br />
Bazen de demir burunlu Yaztumşuk olarak ilave özellikler eklenir. Kadın kılığında olduğunda çok<br />
güzeldir fakat burnunu saklar. Demir kollu, demir gövdeli olduğu da söylenir. Karakırnak adıyla<br />
bilinen versiyonlarıda vardır. Bu varlık insana suyun içindeyken zarar verir. Suda oynarken<br />
boğulmasından korkulan çocuklar böyle korkutulur. İnsanların delirmelerine neden olur. Bazen<br />
Castırnak, Caskıynak ve Caskırnak birbirinin kardeşi olan üç farklı varlık olarak anlatılır. (Kaynak: Türk<br />
Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yaztırnak: (Yaz/Yas/Yaş/Cas/Çaş). Aynı zamanda birer kelime olan bu kökler farklı lehçelerde<br />
demir, tunç, pirinç ve metal anlamına gelir.<br />
(Bakınız: YAZTUMŞUK)<br />
YAZTUMŞUK: Demir Burun.<br />
Eşdeğer: CEZTUMŞUK, CASTUMŞUK<br />
Kadın kılığında olduğunda çok güzeldir fakat burnunu saklar. Demir kollu, demir gövdeli olduğu da<br />
söylenir. Yaztırnak ile bağlantılı düşünülür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yaztumşuk: (Yaz/Yas/Yaş/Cas/Çaş). Aynı zamanda birer kelime olan bu kökler farklı<br />
lehçelerde demir, tunç, pirinç ve metal anlamına gelir.<br />
(Bakınız: YAZTIRNAK)<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language