Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 56<br />
BORON HAN: Yağmur Tanrısı.<br />
Eşdeğer: BORAN (BORAĞAN, BURAĞAN) HAN<br />
Yağmurlar yağdırır. Güçlü ve sağanak yağmurlara neden olur. Yağmur getiren rüzgarları estirir. Soluğu<br />
yağmur rüzgarlarına dönüşür. Bulutları koyun sürülerini güder gibi yönlendirir. Giysilerinin rengi<br />
kapkaradır. Borağan/Burağan/Boran/Bora denen kasırgayı o estirir. Moğollara göre bu ada sahip üç<br />
tanrı vardır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Boron: (Bor). Yağmur getiren rüzgar demektir. Yel, şimşek ve gökgürültüsü ile yağan sağanak<br />
yağmuru da ifade eder. Boro (Boroğo/Borugan) Moğolcada yağmur demektir. Koreceye ise<br />
Pora olarak geçmiştir.<br />
BOZKURT: Kutsal Kurt.<br />
Eşdeğer: BOZGURT, BOSKORD, PUSGURT<br />
Eşanlam: 1. BOZKASKIR, 2. ÇALKURD 3. GÖKBÖRÜ<br />
Moğolca: BÖRTEÇİNE, BÖRTESONO, BÖRTÖŞINA<br />
“Gökbörü / Kökbörü” tabiri de kullanılır. Yol gösterici, kutlu kurt. Kutsal Hayvan. Tüm Türk ve Moğol<br />
boylarının ortak ongunu (totemi). Gökkurt olarak da adlandırılır. Bazı Türk ve Moğol boyları,<br />
soylarının bu kutlu varlıktan türediğine inanırlar. Çoğu zaman soyun bir kolu Gökkurt’tan, diğer kolu<br />
ise Gökgeyik’den gelmektedir. Kurt sürülerinin başında bulunup idare eden kurtlara da Gökkurt<br />
denilir. Kaskır ve Börü kelimeleri de değişik lehçe ve şivelerde kurt demektir. Bozkurt gökyüzünü<br />
temsil eder. Alageyik ise yeryüzünün simgesidir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türk Parası üzerine<br />
Bozkurt resimleri basılmıştır. Göktürklerin gök (mavi) bayraklarında kurtbaşı resmi vardır. Savaşçılığı<br />
ve savaş ruhunu, özgürlüğü, hızı, doğayı temsil eder. Türk ulusunun başına bir iş geldiğinde, bir tehdit<br />
belirdiğinde ortaya çıkar ve yol gösterir. Çadırların önüne tepesinde altından kurtbaşı bulunan<br />
direkler dikilir. Savaş Ruhu (Tanrısı) kurt görünümüne bürünür. Altıncı yüzyıla ait bir taş anıtta kurttan<br />
süt emen bir çocuk betimlenmektedir. Erenler, evliyalar zaman zaman kurt kılığına girerler. Bozkurda<br />
“Gök Oğlu” da denir. Halk kültüründe Bozkurt dişinin cepte taşınmasının nazardan koruyacağına<br />
inanılır. Yakut metinlerinde Bosko olarak bahsedilir. Kırgızlarda, bozkırda gezerken kurt görmek<br />
uğurdur. Rüyada kurt görmek de yine hayra yorulur. Hamile kadının nazardan korunması için<br />
yastığının altına kurt dişi veya derisi koyulur. Kurdun koyun sürüsüne dalması veya ahıra girmesi<br />
bereket sayılırdı. Başkurt rivayetlerine göre kurt onların atalarının önüne düşerek yol göstermiştir. Bu<br />
nedenle kendilerine başlarında kurt bulunan anlamına gelen Başkurt denmiştir. Hilal taktiği (veya<br />
Turan/Türk taktiği) adı verilen yarım çember ile düşmanı ortaya alıp çemberi kapatma stratejisinin<br />
kurtlardan görülerek ilk defa Türkler tarafından uygulandığı söylenir. Moğolcada böre/börö gök/gri<br />
demektir. Kurtarıcılar ve önderler daima Bozkurt ile ilişkilendirilir. Bu durum en çağdaş ve sıra dışı<br />
yorumlarda dahi kendisini belli edebilir. Örneğin Nazım Hikmet’in şu dizelerinde Atatürk<br />
anlatılmaktadır.<br />
O, saati sordu.<br />
Paşalar `üç' dediler.<br />
Sarışın bir kurda benziyordu.<br />
Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı.<br />
Yürüdü uçurumun kenarına kadar,<br />
Eğildi durdu.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Bozkurt: Boz + Kurt.<br />
� Börteçine: Börte “Boz” + Çine “Kurt”.<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language