You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S a y f a | 229<br />
Bir mağarada meydana gelmiştir. Bu mağara bir çeşit ana rahmi olarak simgeselleşmiştir. Göğün<br />
altıncı katında oturur. Bazı Türk boyları aydan türediklerine inanırlar. Bazı destanlarda Oğuz Han’ın<br />
soyunun Ay Ata’ya kadar gittiği anlatılır. Moğolların kutlu Ana’sı Alankova da Ay Işığı’ndan hamile<br />
kalmıştır. Oğuz Kağan’ın atalarının soyu Ay Ata’ya kadar uzanır. Sagağansar (Sagansar) veya<br />
Sagağalgan (Sagalgan) yani “Ak Ay” dedikleri törenin bu tanrı ile bağlantısı olması muhtemeledir.<br />
Masallarda anlatılan Ay Dede motifi de yine bu anlayışın bir uzantısıdır. Ay Han ile<br />
karıştırılmamalıdır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yalçuk: (Yal). Ateş anlamı içerir. Yalazlanmak sözcüğü ile aynı köktendir. Türkçede Yal/Cal,<br />
Moğolcada Zal kökü ışıldamak, paraıldamak manalarını içerir.<br />
� Ay: (Ay). Parlaklık, ışık, temizlik, yükselmek gibi anlamları vardır. Aymak fiili ise kendinde<br />
olmayı, bilinci, kendine gelmeyi ifade eder.<br />
(Yansı: YALÇUK ANA)<br />
(Karıştırılan: AY HAN)<br />
YALGIZGÖZ: Tekgözlü Dev.<br />
Eşdeğer: CALGIZGÖZ<br />
Başının ortasında tek bir gözü vardır. Tepegöz’ün bir türü olarak geçer. (Kaynak: Türk Söylence<br />
Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yalgızgöz: Yal “Tek” + Göz. Moğolcada Yalgah, fark etmek anlamına gelir.<br />
(Bakınız: TEPEGÖZ)<br />
YALKIN HAN: Ateş Tanrısı.<br />
Ateş Tanrısıdır. Göğün dokuzuncu katında oturur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yalkın: (Yal/Al). Ateş anlamı içerir. Yalazlanmak sözcüğü ile aynı köktendir.<br />
YALUN HANIM: Ateş Tanrıçası.<br />
Ateşin koruyucu ruhudur. Başında kızıl renkli bir yazma (eşarp) bulunur. Veya sırtında al bir atkısı<br />
olduğu söylenir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yalun: (Yal). Yalın alev demektir. Yalaz, Yalım sözcüğüyle de ilgilidir.<br />
YALMAVUZ: Dev.<br />
Eşdeğer: CALMAĞUS, YELMEVES<br />
“Yalmuz” olarak da bilinir. Çok büyük masal yaratığı. İnsan biçimlidir. Üç, yedi veya 12 başı vardır.<br />
Siyah yada sarı renklidir. Güneş ve ayın tutulması Yelbeğen’in bu gökcisimlerini yemesi olarak<br />
anlatılır. Devler, atlara düşmandır. Ayrıca insanları yerler. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />
<strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yalmavuz: Yel “Ruh, Canlı” + Moğos “Boğaz, Boğucu”<br />
(Eşanlam: YELBEĞEN)<br />
YALPAĞAN HAN: Ejderha Tanrısı.<br />
Bütün ejderhalar (Yelbeğenler) onun emrindedir. Kendisi de istediği zaman yedi başlı bir ejder kılığına<br />
bürünür. Devlerin Tanrısı olarak da görülür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Yalbağan: Yal/Yel + Büke/Beken. Yelbeğen dev demektir. Yal sözcüğü Moğolcada<br />
cezalandırmak anlamı içerir.<br />
(Bakınız: YELBEĞEN)<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language