Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk , który da ci pełny ...

uskarżał się na gwałtowny ból w krzyżach, na kurcze w żołądku, na chrypkę, duszność i nudności;
oprócz tego twierdził, że mu mocno dokucza prawe ramię, gdzie według własnego
biuletynu miał otrzymać martwy postrzał 53 przy sposobności owej ciężkiej walki, którą bujna
wyobraźnia jego stoczyła pod Żabnikami z tak przeważną liczbą Dońców, Czuchońców i innych
Kałmuków.
Wśród ciągłego stękania i narzekania wypytywał się miszuresa, gdzie jest poczta, i już
chciał się tam udać dla zamówienia koni, które go w nadzwyczaj pilnym interesie miały zawieźć
do najbliższej stacji kolei żelaznej – gdy wtem zastąpił mu drogę wiarus panny Kotwickiej
i zaciskając historyczne swoje zęby, co mu tak dobrze posłużyły do wydobycia się z
niewoli, przemówił, jak mógł najspokojniej:
– A, proszę pana!
Eliptyczny 54 ten frazes, przetłumaczony na język pedantów salonowych i książkowych,
znaczył właściwie: Przepraszam najuprzejmiej, że jestem tak śmiały prosić pana na ustęp, ale
miałbym z nim kilka słów do pomówienia!
Stary borsuk zmieścił całą tę perorę w trzech wyrazach, co przemawia za twierdzeniem
Russa 55 , że prości ludzie są najlepszymi mowcami.
Lord Henry Plantagenet żachnął się jednak mocno na tę lakoniczną przemowę wiarusa i
ofuknął go piorunującym:
– Czego chcesz? coś za jeden?
Stary borsuk odparł spokojnie:
– Alboż to mię pan nie poznaje? Wszak niedawno widzieliśmy się w obozie majora Rębajły!
Szlachetny lord zmierzył pogardliwie siwą kapotę, baranią czapkę i jarmarkowe buty
swego interlokutora 56 i odezwał się znudzonym głosem, wzruszając lekko ramionami:
– Albo ja wiem! trudno że znowu pamiętać wszystkich „gimajnów” 57 !
– Czy gimajnów, czy nie gimajnów! – huknął wiarus podkręcając wąsa, zaś pogromca
Kałmuków obejrzał się troskliwie, czy w danym razie będzie miał wolny odwrót, bo giest
starego borsuka wydał mu się raczej wojennym niż komisarskim.
Ten ostatni uspokoił się jednak szybko i prawił dalej z powolnym namysłem:
– Przecież to my się znamy dawniej! Pan nie zapomniałeś pewnie Wawrzyńca Siedlaka,
co był leśniczym u pana Kotwickiego, kiedy to pan tak często bywałeś w Zabrzezińcach. Nawet
później zdaje mi się, że widziałem pana w Warszawie, dokąd mię mój pan posłał był z
listem do pana. Przyszedłem właśnie, kiedy pan Władysław ...
– Aha, aha, przypominam sobie! – zawołał nagle pan komisarz wojenny chwytając starego
w swoje lordowskie objęcia. – Kochany panie Siedlaku! jakże mi się miewasz?
– Przyszedłem właśnie – ciągnął dalej nielitościwy borsuk wywijając się panu Henrykowi
i zdejmując czapkę z uszanowaniem – przyszedłem właśnie, kiedy pan Władysław Kotwicki
podobnoś bardzo niegrzecznie się znalazł u pana dobrodzieja ... O, stary to zawadiaka, gorszy
prawie niż jego córka! Pamiętam jak dziś, trzymał w ręku swoją wiśniową pałkę, a czerwony
był jak ćwik! Pan dobrodziej za to ...
53 martwy postrzał – kontuzja.
54 eliptyczny (z gr.) – niepełny.
55 Jan Jakub Rousseau (1712–1778) – jeden z najwybitniejszych pisarzy i myślicieli francuskich wieku
XVIII, głoszący hasła powrotu do natury, autor m. in. Nowej Heloizy (1760) i Emila (1762). Twierdzenie, „że
prości ludzie są najlepszymi mówcami”, wyprowadza Lam zapewne ze sceny w Nowej Heloizie, w której podczas
zabawy w wiejskim dworze ubogi żebrak wygłasza wykwintne przemówienie.
56 interlokutor (z łac.) – rozmówca.
57 gimajn albo gimajny (z niem.) – prosty żołnierz, szeregowiec.
22