Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk , który da ci pełny ...

wszystkie kundysy, pudle i pincze z całych Błotniczan zbiegły się były pod okno i głośno
objawiały swoje ukontentowanie – jak gdyby były recenzentami »Organu Demokratycznego«
138 , przypuszczonymi gratis na przedstawienie Halki we Lwowie.
Pan Artur zmierzył swoich towarzyszy niedoli wzrokiem jawnego nieukontentowania i
wierny swojemu charakterowi wicehrabiowskłemu z jednej, a majorskiemu z drugiej strony,
zawołał:
– Voulez-vous bien vous taire, sacreé canaille? 139
– A to co za Frajcuz? – odezwał się jeden z cucyglerów.
– Cicho – zreflektował go drugi – to jakiś porządny człowiek, kiedy go tu zamknęły te ...
(tu nastąpił epitet tak drażliwy dla moich lojalnych nerwów przedlitawskich, że wolę go nie
powtarzać).
– Olaboga! – ciągnął dalej pierwszy – pięknie mi porządny! Tać przypatrz mu się lepiej,
wszak to ta Kukiełka z marymonckiej mąki 140 , coś to musioł dla niego zleźć ze skapy pod
Zulinem 141 ,bo się panicowi nie chciało iść piechotą, a swego konia stracił.
– Ba, i musiał stracić – uzupełnił drugi cucygler – przez dwa dni ani jeść, ani pić mu nie
dał; panicz nie mógł się obejść bez stangreta. Słuchaj no jegomość – rzekł zwracając się do
skonfundowanego nieco tą sceną pana Kukielskiego – jak ty śmiesz nas nazywać kanalią?
Czy ty lepszy od nas, czy my nie bijemy się za wolność i za równość?
– Wolność i równość swoją drogą – odciął się chybiony książę – a podwładny powinien
zawsze szanować przełożonego. Słuszaj! Ruki po szwam! 142
Było to dolaniem oliwy do ognia. Cucyglery mieli snadź w niezbyt miłej pamięci koleżeństwo
z p. Arturem w oddziale, pobyt w kozie nie przyczynił się do wprawienia ich w dobry
humor, o awansie pana Kukielskiego na majora nic nie wiedzieli, a zachowanie się jego
irytowało ich jeszcze bardziej. W ogólności, między cucyglerami używającymi pomady i lakierowanego
obuwia a nie używającymi tych artykułów wyekwipowania przychodziło często
do sporów dość drażliwych, za które wina spadała, niestety, zawsze na stronę pierwszych.
Tak się stało i tym razem. Pan Kukielski mimo groźnej postawy swoich kolegów nie chciał
spuścić z tonu, do jakiego mniemał mieć prawo na mocy swego urodzenia i wykształcenia.
Sprzeczka przybrała większe rozmiary i do historii przygód galicyjskich mego bohatera stworzyła
epizod, na który wolę rzucić zasłonę. Powiem tylko, że w celi oprócz pryczy znajdowała
się miotła z dość grubym trzonkiem i że pan Artur nigdy i nikomu nie opowiadał później
szczegółów o swoim pobycie w więzieniu błotniczańskim.
Z czego wynika jasno jak na dłoni, że wicehrabia de Tourne-Broche po polsku i po francusku
powinien być zawsze grzecznym.
137
– popularna pieśń patriotyczna odnosząca się do insurekcji kościuszkowskiej, a zaczynająca się od słów:
„Bartoszu, Bartoszu, oj nie traćwa nadziei.”
138
„Organ demokratyczny” – podtytuł »Dziennika Lwowskiego«.
139
Voulez-vous bien vous taire, sacreé canaille? (fr.) – A będziecie wy cicho? Przeklęta hołoto!
140
marymoncka mąka – zwrot przysłowiowy: delikacik z marymonckiej mąki – paniczyk. W Marymoncie
pod Warszawą mieściła się wzorowa szkoła rolnicza i słynne młyny.
141
Pod Zulinem (właściwie: pod Żulinem) rozbili Rosjanie oddziały powstańcze w dniach 25 10 1863 i 27 1
1864.
142
Słuszaj! Ruki po szwam! (ros.) – Baczność!
48