Krok defiladowy na gruntach podmokłych - Gandalf
Krok defiladowy na gruntach podmokłych - Gandalf
Krok defiladowy na gruntach podmokłych - Gandalf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
38<br />
ANTONI KROH STARORZECZA<br />
ta Lwowskie, wojn´ dwudziestego roku, wywózki, Katyƒ, rzezie<br />
<strong>na</strong> Wołyniu, powojenne konspiracje, zbrodnie stalinowskie. Wzniesiono<br />
pomniki m´˝om stanu z lat dwudziestych, niektórzy <strong>na</strong>wet<br />
mówià o pomnikomanii, choç to chyba <strong>na</strong>tural<strong>na</strong> reakcja <strong>na</strong> wolnoÊç<br />
po tak długim poÊcie. Nie ma jedynie pomnika ofiar przewrotu majowego.<br />
O ile mi wiadomo, nikt si´ nie upomniał. Mo˝<strong>na</strong> domniemywaç,<br />
dlaczego: oddajàc czeÊç tamtym ludziom, trzeba by uz<strong>na</strong>ç, ˝e<br />
przy<strong>na</strong>le˝noÊç do jednych lub drugich nie czyni jeszcze z człowieka<br />
patrioty (albo sprzedawczyka). No, a inicjatorzy takiego monumentu<br />
niczego w sensie politycznym nie zyskajà, <strong>na</strong>tomiast mogà oberwaç.<br />
Z ró˝nych stron, <strong>na</strong>jmniej spodziewanych.<br />
Ârodowisko byłych ˝ołnierzy Polskich Sił Zbrojnych <strong>na</strong> Zachodzie<br />
przez wiele lat czyniło starania o wyz<strong>na</strong>czenie kwatery i postawienie<br />
kolumbarium dla swych poległych i zmarłych towarzyszy<br />
broni. W latach siedemdziesiàtych uzyskano zgod´ Zarzàdu Miasta<br />
Stołecznego Warszawy, ale sprzeciwił si´, tak jest, Główny Zarzàd<br />
Polityczny Wojska Polskiego, powołujàc si´ <strong>na</strong> ni mniej, ni wi´cej tylko<br />
rozporzàdzenie Prezydenta RP z 1933 roku (w myÊl owego rozporzàdzenia<br />
<strong>na</strong> polskim cmentarzu wojennym mogà le˝eç wyłàcznie<br />
˝ołnierze polegli <strong>na</strong> polskiej ziemi). Sà pytania? Zresztà w 1964 roku<br />
cmentarzowi zmieniono <strong>na</strong>zw´ i administratora (odtàd a˝ do lat<br />
dziewi´çdziesiàtych oficjalnie był nie wojskowy, lecz komu<strong>na</strong>lny,<br />
oczywiÊcie warszawiacy dalej mówili po swojemu), wi´c GZP teoretycznie<br />
nie powinien mieç tu nic do powiedzenia.<br />
Dopiero w 1987 roku uzyskano miejsce i zgod´ <strong>na</strong> urzàdzenie kwatery,<br />
a <strong>na</strong>wet współprac´; wojsko oddelegowało do pomocy jednostk´<br />
budowlanà. 19 marca 1992 roku uroczyÊcie wmurowano pierwsze<br />
urny w kolumbarium*. I to mógłby byç koniec owej haniebnej historii.<br />
Choç nie jest. Jako ˝e paƒstwo nie kwapiło si´ do partycypowa-<br />
*** Za: Do wolnej Polski <strong>na</strong>m powróciç daj. 1939–1945 Powàzki – dawny cmentarz wojskowy,<br />
Polskie Siły Zbrojne <strong>na</strong> Zachodzie, opr. Tadeusz Karolak, Władysław Metelski, Zygmunt<br />
Prugar-Ketling. Fundacja ˚ołnierzy Polskich Sił Zbrojnych <strong>na</strong> Zachodzie,<br />
Tom I, Warszawa 1998; Tom II, Warszawa 2000; Tom III, Warszawa 2004.
Change language