Udhëzues për mësuesin “Dituri natyre 3” - Albas

Libër mësuesi për tekstin “Dituri natyre 3”
Mësimi 4.2
Tema: Ku përdoren magnetet?
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:
1. Të tregojë dy-tre shembuj të përdorimit të magneteve në objekte të njohura.
2. Të përdorë busullën për t’u orientuar në natyrë.
3. Të zhvendosë një objekt duke përdorur forcën magnetike.
Fjalë kyç:
busull, gjilpërë magnetike, elektromagnet, orientim
Mjetet: teksti i nxënësit, busull, magnet, gjilpërë magnetike ose gjilpërë e thjeshtë,
bukëpeshku, letër me ngjyra, kapëse fletoreje, foto të pajisjeve që kanë magnet.
Fazat e strukturës Metodat mësimore Veprimtaritë e nxënësve
Evokimi imagjinatë e drejtuar të lexuarit ndërveprues
Realizimi i kuptimit punë e drejtuar, veprimtari praktike të nxënët bashkëpunues
Reflektimi pyetje-përgjigje diskutimi i ideve
Zhvillimi i mësimit
Evokimi (imagjinatë e drejtuar):
U lexohet nxënësve teksti i mëposhtëm me ndalesa. Ata imagjinojnë situatën dhe japin parashikimin
e ngjarjes.
Një grup biologësh janë nisur për të eksploruar. Është mëngjes i bukur. Ata duhet të shkojnë në
drejtim të perëndimit. Si do të orientohen? Merren përgjigje nga nxënësit. (Nga lindja e Diellit).
Në mesditë u ulën të pushojnë pak. Pastaj duhet të nisen për nga veriu. Cili mund t’i ndihmojë për
të gjetur rrugën e duhur? (Dielli tregon drejtimin e jugut.)
Po afrohet mbrëmja dhe biologët duhet të vazhdojnë rrugën në drejtim të veriut. Si do veprojnë?
(Shohin perëndimin e diellit.)
I zuri nata afër pyllit. Vazhdimi i rrugës do të jetë në drejtim të lindjes. Diell nuk ka. Çfarë do të
bëjnë? (Përdoret orientimi me anë të drurëve të pyllit ose yllin polar.)
Afër mëngjesit u qetësuan rreth dy-tre orë dhe u bënë gati të nisen. Por rrugës qielli u nxi dhe filloi
të binte shi. Tani rruga e tyre e ka drejtimin nga lindja. Po si mund ta gjejnë? (Nëse nxënësit nuk
japin përgjigje, plotësohet nga mësuesi\ja):
Në këtë rast do përdorim busullën. Po ç’është busulla? Nxënësit tregojnë ato njohuri që kanë për të.
Realizimi i kuptimit
U tregohet nxënësve parimi i ndërtimit të busullës. Ajo mbështetet në vetinë që ka magneti për të
marrë drejtimin veri-jug. Ta provojmë së bashku këtë:
Merret një gjilpërë e hollë magnetike (në mungesë të saj fërkohet një gjilpërë e zakonshme me
polin e veriut të një magneti) dhe vendoset mbi një copë të vogël bukëpeshku. Gjilpëra do të lëvizë
pak derisa të marrë një drejtim të caktuar. Ky është drejtimi veri-jug.
Shohin busullën në libër. Vizatohet në tabelë dhe tregohet drejtimi i veriut nëpërmjet shigjetës së
kuqe. Nëse gjendet veriu, nxënësit e kanë të lehtë të përcaktojnë anët e tjera të horizontit.
Punë e drejtuar nga mësuesi.
46