Οδηγός Î•ÎºÏ€Î±Î¹Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ¿Ï

Οδηγός Εκπαιδευτικού για το Π.Σ. της Γεωγραφίας στο Δημοτικό Σχολείο
3. Εξερευνήσεις
Οι Ευρωπαίοι περνούσαν από τις ακτές της Αφρικής από τότε που ο Ντιάζ (1488)
και ο Βάσκο ντα Γκάμα ανακάλυψαν το δρόμο για τις Ινδίες (1497-1502), αλλά
ήξεραν πολύ λίγα πράγματα για την ήπειρο αυτή. Το εσωτερικό της παρέμενε
ανεξερεύνητο, γιατί ήταν δύσκολο να διεισδύσουν σ' αυτό. Στα βόρεια και στα
νότια συναντούσαν μεγάλες ερήμους και στο κεντρικό μέρος παρθένα δάση και
ποτάμια με μεγάλους και μικρούς καταρράκτες. Ακόμη, οι ιθαγενείς αντιμετώπιζαν
εχθρικά τους ξένους, γιατί πολλοί απ' αυτούς μεταφέρονταν στην Αμερική ως
σκλάβοι για πάνω από 400 χρόνια. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι βιομήχανοι ήθελαν να
πληροφορηθούν περισσότερα πράγματα για τη γεωγραφία της Αφρικής και τους
λαούς της, ώστε να ιδρύσουν εμπορικούς σταθμούς και στο εσωτερικό της ηπείρου.
Έτσι από τα τέλη του 18 ου αιώνα εξερευνητές άρχισαν να διεισδύουν στο εσωτερικό
της Αφρικής χρηματοδοτούμενοι από επιχειρηματίες, χριστιανικές εκκλησίες και
κυβερνήσεις. Κατά το χρονικό διάστημα 1788-1877 τουλάχιστον μια φορά το χρόνο
έφτανε στην Αφρική και μία αποστολή.
O σημαντικότερος από τους εξερευνητές της Αφρικής ήταν ο Ντέιβιντ Λίβινγκστον,
σκοτσέζος γιατρός και ιεραπόστολος, του οποίου τα ταξίδια κράτησαν από το 1841
ως το 1873. Ο Λίβινγκστον με τη συνοδεία ντόπιων διέσχισε την έρημο Καλαχάρι,
γνώρισε τον ποταμό Ζαμβέζη, είδε τους καταρράκτες της Βικτώρια, εξερεύνησε τα
χωριά γύρω από τη λίμνη Μαλάουι και ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που διέσχισε την
Αφρική από τη δυτική προς την ανατολική ακτή. Ήθελε να συγκεντρώσει και άλλες
πληροφορίες γύρω από τα ποτάμια της ηπείρου, ώστε αυτά να χρησιμοποιούνταν
ως πλωτοί δρόμοι για τη μεταφορά εμπορευμάτων στην καρδιά της Αφρικής.
Σκοπός του ήταν, επίσης, η ανεύρεση των πηγών του Νείλου, που αποτελούσαν
αντικείμενο αμφισβήτησης για πολλά χρόνια.
Στην προσπάθεια αυτή είχε βοήθεια από τον Αμερικανό δημοσιογράφο Χένρι
Μόρτον Στάνλεϊ. Ο Στάνλεϊ, αναζητώντας τον Λίβινγκστον που δεν είχε δώσει
σημεία ζωής για τέσσερα χρόνια, έφτασε στη Ζανζιβάρη στις αρχές του 1871, βρήκε
τον Λίβινγκστον και εξερεύνησαν μαζί τη λίμνη Ταγκανίκα. Στο δεύτερο ταξίδι του ο
Στάνλεϊ διέσχισε την Αφρική από τα ανατολικά προς τα δυτικά, αποδεικνύοντας ότι
οι πηγές του Νείλου βρίσκονται στη λίμνη Βικτόρια. Ύστερα διέπλευσε τη λίμνη
Ταγκανίκα και κατέβηκε τον ποταμό Ζαΐρ μέχρι τις εκβολές του (1877). Η αφήγηση
του Στάνλεϊ για ένα μεγάλο ποτάμι που οδηγούσε στην καρδιά της Αφρικής
προκάλεσε το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων, που είδαν σε αυτό έναν καλό τρόπο για
να διακινούν τα εμπορεύματά τους στην ήπειρο.
Πηγές: Ιμπαζέμπο Ι. (1994), Εξερευνώντας την Αφρική, Ερευνητές & Χριστιάς Ι.,
Κλωνάρη Α., Αλεξόπουλος Β. & Παπαμανώλης Κ. (1989), Η Γη μας, Γεωγραφία Ε΄
τάξης, Τετράδιο εργασιών, ΟΕΔΒ, Αθήνα
- 95 -