F:\Botime Design Elvira\Librat - Arct

16
SHËNDETI MENDOR DHE TË DREJTAT E NJERIUT
edhe mbasi vendimet gjyqësore kanë marrë formë të prerë. Në këtë drejtim është kërkuar
nga të dënuarit që ndaj tyre të zbatohen kërkesat e nenit 57 të K.Penal, ku 1 ditë paraburgim
t’u njihet e barabartë me 1 ditë e gjysëm burgim. Nga institucioni ynë ky problem eshte
ngritur disa here, madje edhe Kuvendit të Shqipërisë per faktin se disa persona kanë qëndruar
nga disa muaj në paraburgim mbasi vendimi gjyqësor ka marrë formë të prerë. Per kete
është kërkuar të bëhet plotësim i ligjit nr.7941 datë 31.05.1995 “Për hyrjen në fuqi të Ligjit
nr.7895 datë 27.01.1995 Për Kodin Penal në RSH”, që të përfitojnë edhe personat e dënuar
dhe të mbajtur për disa kohë në kushte paraburgimi. Kjo kerkese megjithe interesimin e
institucioneve të burgjeve nuk ka marre ende nje zgjidhje perfundimtare nga Kuvendi.
Megjithe hapjen e institucioneve te reja te vuajtjes se denimit dhe venien ne funksionim te
Sherbimit te Proves, mbipopullimi vijon te mbetet nje problem kryesor ne burgje dhe
paraburgime. Avokati i Popullit e ka nenvizuar shpesh rendesine e uljes se numrit te te
denuarve ne keto institucione, duke respektuar standartet e hapesires per jetese, pasi
mbipopullimi eshte shkaku kryesor i amortizimit te ambjenteve te burgjeve dhe cilesise se
dobet te sherbimeve ndaj te denuarve dhe paraburgosurve. Gjithashtu mbipopullimi ka
sjelle ne shume raste paraqitjen e ankesave nga ana e te denuarve te cilet pretendojne se
nuk respektohet vuajta e denimit prane qendres se banimit siç percakton ligji. Gjithashtu
mbipopullimi ka shkaktuar shpesh fenomenin qe te denuarit ose te paraburgosurit me
rregjim te ndryshem sigurie apo te kategorive te veçanta (madhor-te mitur) te sistemohen
brenda te njejtit ambjent. Po ashtu edhe vendosja e te denuarve per afate te gjata kohore
ne dhomat e izolimit (pa qene te denuar me masa disiplinore) ka qene njera nga masat
ekstreme qe kane ndermarre kryesisht administratat e Burgjeve në Peqin dhe Vaqarr per te
ulur sadopak numrin e te denuarve per qeli. Krahas kesaj, ne mjaft raste mbipopullimi
eshte bere shkak per reduktimin e ambjenteve te brendshme te burgjeve dhe paraburgimeve
per qellime edukative, shendetësore etj. Fenomene te tilla ne vetvete jane nje shkelje e te
drejtave dhe trajtimit te te denuarve dhe paraburgosurve ndaj del si detyre emergjente qe
te vijojnë me shpejtesi proçedurat ligjore per lirimin para kohe dhe venien ne dispozicion te
Sherbimit te Proves te te denuarve qe plotesojne kriteret. Njekohesisht duhet te shpejtohet
proçesi i ngritjes dhe venies ne funksionim të qendrave te reja penitenciare sipas projekteve
tashme te miratuara, veçanerisht ne Shkoder, Kukes, Fier, Gjirokaster etj. Avokati i Popullit
shtron gjithashtu si nevoje emergjente planifikimin dhe ngritjen sa me pare te nje qendre te
unifikuar te paraburgimit ne Tirane, pasi dy institucionet aktuale 313 dhe 302, mbartin nje
sere problematikash te pazgjidhshme per kushtet infrastrukturore qe ofrojne.
Nje nga pretendimet qe kane ngritur shpesh te denuarit jane masat e tyre disiplinore, te
cilat nuk parashkruhen ne rastin e kalimit te periudhes 6 mujore dhe pasqyrohen ne
dokumentat qe paraqiten ne gjykate per uljet vjetore te denimit te denuarve ose lirimit para
kohe. Ne keto raste ne menyre absurde masat e marra pasqyrohen ne kartelen e te denuarit
dhe perbejne pengesen kryesore per nje vendim te drejte te gjykates ne favor te te denuarve.
Avokati i Popullit edhe gjate vitit 2009 ka kerkuar me insistim prane disa burgjeve qe kjo
praktike te ndryshoje dhe t‘i hapet rruge lehtesimit te pozites se te denuarit. Ne kushtet
kur parashkruhen vepra penale eshte e palejueshme qe kjo te mos ndodhe edhe per shkeljet
disiplinore ne burg.
Nga disa inspektime te kryera eshte konstatuar se burgjet dhe paraburgimet ne vend nuk
plotesojne kushtet minimale per te strehuar dhe per te trajtuar persona me aftesi te kuafizuar.
Rast perjashtimor jane vetem kushtet qe ofrohen ne Burgun e Krujes dhe Qendres Spitalore
te Burgjeve Tirane. Ky konkluzion ka dale per shkak te mungeses se personelit per t‘ju
pergjigjur te gjitha nevojat e kesaj kategorie personash, si dhe mungeses se pajisjeve per te