Read - bunge .parliament.go. tz

kukimbilia kwenye bandari za Kenya. Hii inanyima mapato Serikali. Urasimu huu wa kutoa mizigo ni
hata pale bidhaa inayoingia haina ushuru.
Mheshimiwa Spika, Serikali ilianzisha mfumo wa malipo ya TISS kwa malipo ya zaidi ya
Shilingi milioni kumi. Mtindo huo wa malipo unatumiwa vibaya na mabenki mengine na
kuchelewesha malipo wakati mwingine zaidi ya siku saba bila mtu kupata malipo. Hii siyo tu inaleta
usumbufu kwa wateja, lakini pia kuchelewesha mzunguko wa fedha ambao kwa upande
mwingine unadumaza uchumi wa Taifa.
Mheshimiwa Spika, hivi karibuni kumekuja huduma ya kifedha kutumia simu za mkononi M-
PESA, TIGO-PESA. Naomba kujua ni jinsi gani Serikali inafaidika katika huduma hii ya kutumia simu
hizi za mkononi.
Mheshimiwa Spika, kumekuwa na wizi katika mabenki yetu kupitia hii huduma ya kupeleka
pesa kutumia simu za mkononi. Lakini pia kumekuwa na ripoti nyingi za wizi wa fedha kutumia ATM
lakini pia kwenye mabenki na hata TRA. Hatua za haraka kudhibiti hali hii zichukuliwe kinyume cha
hapo wananchi watapoteza imani na taasisi zao za kibenki.
Mheshimiwa Spika, baada ya kusema hayo naomba nimpongeze tena Mheshimiwa Waziri
na naunga mkono hoja.
MHE. PHILIPO A. MULUGO: Mheshimiwa Spika, Wizara ya Fedha (HAZINA) kuna
ucheleweshwaji wa fedha kuingia Wizarani hasa Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi ambapo
mpaka sasa malimbikizo ya madeni ya mishahara ni makubwa mno, jambo ambalo linaibebesha
mzigo Serikali.
Mheshimiwa Spika, napendekeza kule HAZINA kuwepo na dawati la Maafisa wawili kwa
kila Wizara hasa Wizara hii yenye changamoto kubwa nchini yaani Wizara ya Elimu na TAMISEMI,
Afya, Mambo ya Ndani na Kilimo. Jambo hili litapunguza mrundikano wa madeni ya Walimu,
Wakufunzi, Wakaguzi, Madaktari na Maafisa Kilimo na kuleta ufanisi katika utendaji.
Mheshimiwa Spika, Wizara ya Fedha kupitia Mabenki ya CRDB, nia ilikuwa Benki hii
ihudumie wanachi vijijini hasa wakulima, wenye Vyama vya Ushirika, lakini Benki hii leo haihudumii
jamii lengwa bali inahudumia wananchi mijini. Je, wakulima wenye mashamba makubwa na
hawana nyumba bora wanafaidikaje na CRDB maana hata maana yake ni Commercial Rural
Development Bank.
Mheshimiwa Spika, naunga mkono hoja.
MHE. ANGELLAH J. KAIRUKI: Mheshimiwa Spika, awali ya yote nashukuru kupata nafasi
kuchangia katika bajeti ya Wizara hii. Aidha, napenda kuchukua fursa hii kuipongeza Wizara kwa
utendaji na jitihada kubwa inazozifanya katika usimamizi wa fedha na kuinua uchumi kwa Taifa
letu.
Mheshimiwa Spika, katika nchi yetu tumekuwa tukitaarifiwa na Taasisi za Fedha kwamba
fedha yetu inazidi kushuka thamani.
Mheshimiwa Spika, kiwango kinachochangiwa kwenye pato la Taifa kutokana na fedha
za ndani ni kidogo mno. Wizara ijitahidi kuweka mikakati na mipango ya kuongeza kiwango cha
fedha kinachoweza kutuingizia mapato makubwa.
Mheshimiwa Spika, kukopa kwa ajili ya miradi muhimu itakayochochea maendeleo ni
jambo jema. Hata hivyo, ni muhimu tukaainisha mahitaji yetu na kuandaa mpango mkakati
utakaoainisha vyanzo mbalimbali ambapo tunaweza kupata mikopo na masharti na kujiwekea
sera itakayobainisha namna ya kukopa kutoka nje na katika Benki zetu za ndani.
Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Usimamizi na udhibiti wa Mifuko ya Hifadhi za Jamii ni
chombo muhimu sana kwa Sekta ya Hifadhi ya Jamii nchini. Sekta hii inakabiliwa na changamoto
48