Rural Walks in Flintshire (pdf) - Flintshire County Council

Tir y GororauCaergwrle CastleCastell CaergwrleSt Winefride's WellFfynnon GwenfrewiY GororauMae Sir y Fflint yn sir ryfeddol o gyfoethogo ran olion hanesyddol am iddi fod yn wlady gororau ers canrifoedd. Ar Fryniau Clwyda Mynydd Helygain saif Ceyrydd Oes yrHaearn fel Penycloddiau a Moel y Gaer yndrawiadol yn erbyn yr awyr.Bu'r Rhufeiniaid yn gorymdeithio drwy'rardal am fwy na thair canrif gan adael niferfawr o'u holion.Gellir gweld rhannau o Glawdd Offa aChlawdd Wat hyd heddiw. Y Saeson agreodd y cloddiau a'r ffosydd anferth hyn ynyr wythfed ganrif i nodi'r ffin gyda Chymru.Mae Sir y Fflint yn frith o hen gestyll agodwyd yn ystod y brwydro am rym a furhwng tywysogion Cymru a Brenhinoeddy Normaniaid. Roedd Cestyll Ewloe aChaergwrle'n gestyll Cymreig ond rhaiNormanaidd oedd Fflint a Phenarlâg. Castellmawreddog y Fflint oedd y cyntaf o gadwyno gestyll a gododd y Brenin Iorwerth I arhyd glannau môr Cymru. AdeiladwydCastell y Fflint yn ystod ymosodiad 1277ar Gymru. Roedd yn gastell hollol gadarnac er iddo fod o dan warchae nis cymerwyderioed. Fel arall fu hanes castell Penarlâg agipiwyd yn 1282.O ran y bywyd ysbrydol hefyd, mae Sir yFflint yn bwysig. Roedd pererindod iFfynnon Gwenfrewi yn un o'r rhai abarchwyd fwyaf ymhlith holl bererindodauCristnogol Ewrop. Roedd Abaty DinasBasing yntau'n gyfoethog ac ynddylanwadol dros ben. Saif eglwysi achapeli tlws y pentrefi'n dyst i'r rhan bwysiga fu i grefydd ym mywyd bob dydd.21