Rural Walks in Flintshire (pdf) - Flintshire County Council

Hendre-BodfariSunken lanes, such as the one from Hendre,were once important transport routes. Many wereused by drovers bringing thousands of Welsh blackcattle across the hills to markets in England. Longpack horse trains may also have used the track andit was reputedly used as a post road too!Moel y Parc is Common Land. This means that anumber of farmers share rights to put stock ontothe hillside. Traditionally sheep are ”hefted” andget used to staying in their own areas. In Walesthis is known as “cynefin" – literally translated as‘belonging’ or ‘habitat’. As common land, parts ofMoel y Parc are designated as Open Access.Roedd ffyrdd suddedig, fel hon o'r Hendre ynbwysig ar un adeg. Fyrdd y porthmyn oedd niferohonynt gyda miloedd o wartheg duon Cymru yncael eu gyrru dros y moelydd i farchnadoedd Lloegr.Efallai y bu rhesi hir o geffylau pwn yn defnyddio'rffordd ac, yn ôl pob tebyg, hon oedd y ffordd bosthefyd.Y Daith Gerdded1. O'r 'Dderwen', i'r arosfa fysiau ac ar hyd y fforddsy ar y LlCh. Troi i'r Dd o flaen “Oak Cottage”.Dilynwch y llwybr drwy'r coed a heibio hen adeiladauchwarel. Ymlaen ar hyd y llwybr llydan (mwdlydweithiau) ar hyd ymyl y coed, gwyro i'r Ch ar hyd yllwybr sy'n mynd i Dy-isaf a'i ddilyn i'r ffordd.2. Croesi'r ffordd a cherdded ar hyd y lôn sygyferbyn. Wrth y tŷ, gwyrwch i'r Dd ac ymlaen am550m i'r Gyffordd T. I'r Ch ac ymlaen, anwybyddu'rllwybrau i'r Dd a'r Ch ymhen 500m anwybyddu'r 'Llwybr Ceffylau – gwaherddir cerbydau modur'ar yLlCh. I fyny'r allt ac i'r giât.3. Drwy'r giât ac i'r Dd i'r llwybr. Dilyn y llwybr ardraws tir agored. Drwy'r giât ar ôl 500m ac ymlaenar y llwybr ar hyd ymyl y goedwig, drwy'r giatiaudwbl. Ymlaen am 75m i'r lôn fach. Troi i'r Ch acymlaen ar hyd y ffordd i'r maes parcio bychan syar y LlDd y tu isaf i Foel Arthur.4. Trowch i'r Dd a dilyn y llwybr ag arno'r arwydd“Coedwig Llangwyfan 1m”. Mae'r llwybr yn dilynLlwybr Clawdd Offa ( LLCO) erbyn hyn, mae arnoarwydd y fesen. Bydd y llwybr yn dringo'n gyflymac mae golygfeydd da. Pan fydd y llwybr yndechrau gwastatau, chwiliwch am arwydd ar lechensy'n dangos y llwybr i gopa Foel Arthur (caer Oes yrHaearn). Syth ymlaen gan groesi 2 gamfa wrthddod i lawr. Croesi'r gamfa nesaf a gwyro i'r Dd i'rffordd fach. Yna troi i'r Dd ac, ar ôl 65m, troi i'r Chi'r maes parcio bychan.5. Ymlaen drwy'r giât sy yn y gornel LlCh. Wrthgyffordd y llwybrau, ewch ar y fforch Dd yna,ymhen 20m, fforchiwch i'r Dd wrth yr arwyddbostag arno'r arwydd LlCO. Dringo i fyny'r llwybr drwy'rcoed pinwydd gan gyrraedd camfa/giât. Croesi'rgamfa a mynd yn groesgornel Ch i gopa bryngaerarall, sef Penycloddiau. Ymlaen ar hyd y grib, ganddisgyn yn raddol. Croesi'r gamfa a cherddedymlaen am tua 1km i'r giât fetel gan gadw'r coedpin ar eich LlDd.6. Croesi'r gamfa/giât i'r ffordd. Ymlaen am 20mac i'r Ch dros gamfa/giât ag arno arwydd LlCO.Cymryd y llwybr ar y Ch i lawr y llethr i Fodfari.Croesi'r gamfa/giât ac ymlaen heibio adfeilionadeiladau fferm a chroesi'r gamfa/giât. Heibio TyNewydd ar y LlDd a dreif y fferm ar y LlCh yn fuanwedyn. Croesi nant fechan a gwyro i'r Ch wrth yrarwyddbost ar hyd teras glaswellt. Anwybyddu'rllwybr ar LlCh ymhen 300m. Ar gyffordd y llwybrau,syth ymlaen a chymryd y fforch Ch wrth yrarwyddbost. Croesi camfa/giât, troi ar unwaith i'rDd. Ymlaen dros gaeau ar LlCO, a chroesi 4 camfa.Dros y gamfa wrth Grove House troi i'r Dd ar hyd ydreif ac i'r ffordd.7. Troi i'r Ch (arwydd Bodfari). Wrth y Gyffordd T,troi i'r Dd ac ar ôl 20m i'r Ch wrth yr arwyddbost.Ymlaen i lawr y lôn darmac am 200m aci'r Dddrwy'r GM. Croesi'r bont wrth yr Afon Chwiler.Syth ymlaen drwy'r giât ac i'r ffordd A541. Bysiaui'r Wyddgrug a'r Hendre wrth yr arosfa fysiau.Tir comin yw Moel y Parc. Golyga hyn bod nifero ffermwyr yn rhannu'r hawl i roi eu hanifeiliaidi bori yma. Bydd defaid yn arfer cadw at eu rhaneu hunain o dir mynydd, yr enw traddodiadol ary tir hwnnw yw'r 'cynefin'. Dynodir rhannau oFoel y Parc yn dir Mynediad Agored am ei fodyn dir comin.Bodfariwww.borderlands.co.ukLlefydd gwych i aros yn Sir y Fflint57