Rural Walks in Flintshire (pdf) - Flintshire County Council

Y Gorffennol DiwydiannolWaen Brodlas limekilns, HalkynOdynnau calch Waun Brodlas, HelygainOherwydd y creigiau sydd o dan y ddaear acAber Afon Dyfrdwy sy'n fordwyol, daethdiwydiant a chyfoeth i gefn gwlad Sir y Fflint.Bu cloddio dwys ar wythiennau cyfoethog oblwm, arian, a sinc o fewn calchfaen Helygain,gan adael creithiau'r siafftau, y tomennisbwriel a'r hen ffyrdd ar y dirwedd. Mewnodynnau calch, nas defnyddiwyd ers talwm,roedd y graig ei hunan yn cael ei throi'nwrtaith defnyddiol.Cyrchwyd y rhan fwyaf o'r copr o Fôn a ganfod yma nant gyflym a mynediad hawdd i lany môr dyma'r ysgogiad ar gyfer datblyguDyffryn Maesglas. Cyn hir yr ardal hon oeddcrud Chwyldro Diwydiannol Gogledd Cymrugyda'r melinau'n cynhyrchu gwifren fetel,cotwm, padelli a llestri pres.Yn sgil cloddio'r gwythiennau glo gwerthfawryn y Parlwr Du, Coed Talon a Llanfynyddcododd rhwydwaith o reilffyrdd a ffatrïoeddgan gynnwys pontydd cario dŵr rhyfeddol yny Ffrith a Chefn-y-bedd.Darganfuwyd dyddodion o glai o dan KnowleHill ym Mwcle ac ar hwn tyfodd diwydiantllwyddiannus y llestri a'r briciau. Allforiwydmiliynau o frics ymhell ac agos o lanfeydd AfonDyfrdwy, sydd bellach mor dawel.Diflannodd llawer o'r melinau, y ffatrïoedd a'rgweithfeydd brics ers talwm iawn ond gwelirolion difyr y diwydiant hyd heddiw yngnghanol ein sir sydd bellach mor wledig.25