Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

SADECZANIN październik 2010_SADECZANIN 28-09-2010 01:41 Strona 86HISTORIATruda dzieńpolskichzesłańcówKilkadziesiąt godzin nagrańz polskimi zesłańcami w Kazachstanie,setki stron dokumentówi fotografii – topokłosie trzytygodniowej wyprawyzorganizowanej przezFundację Kresy-Syberia.Dla mnie by ła to nie za po mnia -na lekcja polskości – opowiadaRo bert So bol, są dec kirad ny, wie lo let ni dzia łaczna rzecz Polaków na Wschodzie i prezeslokalnego Stowarzyszenia „Wspólnota Pol ska” oraz Sto wa rzy sze niaPamięci Polskiego Sybiru, który wziąłudział w ekspedycji.Uczestniczyli w niej również: MichałBro no wic ki, hi sto ryk i przed sta wi cielFundacji, oraz Sergiusz Kazimierczuk,politolog z Uniwersytetu Warszawskiego.Wyprawa do Kazachstanu odbyła sięw ramach projektu Audiowizualne ArchiwumSybiraków pod patronatem SenatuRP.***Masowe deportacje ludności zsyłanejw głąb Związku Sowieckiego w okresiedru giej woj ny świa to wej oraz po jej za -kończeniu należały przez lata do zagadnieńhistorycznych, które w Polscesocjalistycznej nie doczekały się oficjalnegoopracowania przez instytucje państwowe– uniemożliwiały to względypolityczne. Dramatyczne doświadczeniasetek tysięcy osób wywiezionych na katorgęw bezmiar syberyjskiej tajgi czyw kazachstańskie stepy przedostawałysię jed nak w owym cza sie do zbio ro wejświadomości społecznej poprzez publikacjewspomnień i artykułów w wydawnictwachdrugiego obiegu, a wcześniej– w literaturze emigracyjnej. Tym niemniejich oddziaływanie było ograniczone.Dopiero przeobrażenia, jakiedokonały się w 1989 r. sprawiły, że wrazz narodzinami Polski demokratycznejpojawiła się wreszcie możliwość podjęciaszeroko zakrojonych badań naukowychna tematy związane z przeszłościądotyczącą „wschodniej historii” – dotądzakłamywanej i konfabulowanej. Mimoto pań stwo pol skie – o ile nie do ty czy łoto najbardziej znanej i symbolicznejzbrodni katyńskiej – nie udźwignęłowówczas ciężaru odpowiedzialnościza rzetelne udokumentowanie i upamiętnieniewydarzeń sprzed ponad półwiecza.Kwestiami represji sowieckichwobec obywateli II Rzeczypospolitej zajmowałysię głównie licznie powstającewtedy stowarzyszenia oraz organizacjepozarządowe, które przy pewnym wsparciuinstytucji centralnych podejmowaływysiłek przywrócenia pamięci o Sybirakachi ich przeżyciach na wygnaniu.Obecnie Fundacja Kresy-Syberia należyOkruszki chlebazastępowały opłatek,a cudem zdobyty kawałekcukru był największymświątecznym prezentemdla dzieci.do jednych z najważniejszych instytucjizajmujących się losami zesłańców polskichw ZSRS. To nie za le żny ośro dekdokumentacyjno-badawczy z siedzibąw Warszawie i oddziałami w WielkiejBrytanii, Stanach Zjednoczonych, Kanadziei Australii, który powstał z inicjatywypotomków Sybiraków orazKresowian z Polski i zagranicy.***Cel ekspedycji stanowiło przeprowadzenieserii wywiadów biograficznych86 Sądeczanin PAŹDZIERNIK 2010 v www.sadeczanin.info