metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

metody, formy i programy kształceniaZgadzając się z poglądami B. Nogalskiego i S. Lachiewicza,że zarządzanie jest to dyscyplina wiedzyi praktyki 24 , za istotne należy uznać, iż właśnie praktykazawodowa i zdobyte dzięki niej doświadczeniemogą być cennym źródłem wiedzy, umożliwiającymskuteczne oraz sprawne zarządzanie organizacją.Wiedza o zarządzaniu w wielu przypadkach jestnie tylko pochodną opanowania naukowych teoriii zdobytego formalnego wykształcenia, lecz przedewszystkim jest nabywana poprzez praktykę zawodową.Ten pogląd podziela Z. Mikołajczyk, która stwierdza,że opierając metody organizacji i zarządzania narozumowaniu indukcyjnym (typowym dla nauk empirycznych)od momentu ich udokumentowanego stosowaniaw początkach XX wieku, jako punkt wyjścia doich tworzenia przyjmowano obserwację i w oparciuo nią tworzono uogólnienia 25 . Dlatego też obserwacjaprzeobrażeń zachodzących w gospodarce, umiejętnośćdostrzegania realnych procesów i problemóworganizacyjnych, wnikliwa ich diagnoza i analiza orazzdolność do wyciągania trafnych wniosków powinnystanowić podłoże do rozwijania oraz wzbogacaniateorii naukowych, a także ich redefiniowania.Podsumowując dotychczasowe rozważania, możnapodjąć próbę zaproponowania własnej definicjiterminu „zarządzanie”: jest ono świadomym, przemyślanymi usystematyzowanym procesem, prowadzonymzgodnie z obowiązującymi przepisami prawaprzez osoby, którym przyznane zostały odpowiednieuprawnienia decyzyjne i zakres odpowiedzialności(menedżerów), rozciągającym się na szereg złożonych,formalnych działań zmierzających do zapewnieniabieżącego funkcjonowania organizacji i stabilnegorozwoju w przyszłości, zgodnie z wytyczonymi celamii przyjętą strategią. Swoim zakresem zarządzanieobejmuje nie tylko dostępne zasoby materialnei niematerialne, ale również odnosi się do kształtowaniarelacji międzyorganizacyjnych z poszczególnymigrupami interesariuszy danej organizacji. Składa sięz powtarzalnych ciągów działań i czynności, którepowinny być ukierunkowane na myślenie o przyszłościoraz przewidywanie możliwych scenariuszy,tworząc spójną i logiczną całość. Punktem wyjścia(pierwotnym procesem) jest identyfikacja problemóworaz wytyczenie celów, następnie planowanie metodi sposobów ich realizacji, organizowanie, podejmowaniedecyzji, komunikowanie się, przewodzenieludziom, motywowanie ich i kontrola. Zarządzaniew praktyce polega na umiejętnym równoważeniui harmonizowaniu często sprzecznych dążeń, interesów,potrzeb i oczekiwań poszczególnych grup interesariuszy.Dominantą i spoiwem podejmowanych przezmenedżerów działań powinno być tworzenie orazmaksymalizowanie wartości rynkowej organizacji,Rysunek 1. Podstawowe znaczenie pojęcia „zarządzanie”Skuteczna realizacja wytyczonych celów i przyjętej strategii rozwoju organizacjiWytyczanie celów, planowanie metod i sposobów ich realizacji, pozyskiwanieniezbędnych zasobów, projektowanie właściwej struktury oraz konfiguracja procesów,organizowanie pracy podległych zespołów pracowników i kierowanie niąPodejmowanie działań i decyzji zgodnie z obowiązującymi w danejorganizacji przepisami prawa, zakresem obowiązków i odpowiedzialnościZarządzanieDla niektórych typów organizacji, w szczególnościorganizacji zaliczanych do sektora finansówpublicznych, ustawodawca określa minimalnewymagania kwalifikacyjne i staż pracy niezbędnydo zajmowania określonych stanowiskkierowniczychPrzyznane zgodnie z przepisami prawa formalneuprawnienia decyzyjne do reprezentowania organizacjina zewnątrz, zaciągania w jej imieniu zobowiązańfinansowych oraz możliwość wykonywania czynnościz zakresu prawa pracy w stosunku do podległychpracownikówWładza umożliwiającaoddziaływanie napodwładnychPodstawa dająca legitymację do zarządzaniaŹródło: opracowanie własne24S. Lachiewicz, B. Nogalski (red.), Osiągnięcia i perspektywy rozwoju nauk o zarządzaniu, Wolters Kluwer Business, Warszawa 2010,s. 9.25Z. Mikołajczyk, Metodologia nauki zarządzania jako niezbędny element jej teorii i praktyki, [w:] S. Lachiewicz, A. Zakrzewska-Bielawska(red.), Teoria i praktyka zarządzania rozwojem organizacji, Politechnika Łódzka, Łódź 2008, s. 16.22 e-mentor nr 2 (44)