metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

Badanie skutecznościmetod informatycznychwspomagających zarządzaniewiedzą w uczelni wyższejAgata SzeptuchOd dłuższego czasu uczelnie wyższe stoją przed wyzwaniemdostosowania swojej działalności do potrzeb społeczeństwawiedzy. Oczekiwania są bardzo duże – wysoka jakośćkształcenia, wykorzystanie najnowocześniejszych osiągnięćtechniki, dostosowanie programów, form i metod nauczaniado potrzeb rynkowych. Aby sprostać tym oczekiwaniom,uczelnie muszą podjąć zdecydowane próby zarządzaniaposiadaną przez siebie wiedzą. Specyfika uczelni wyższychpowoduje, że wiedza jest tu nie tylko produktem sprzedawanymprzez nie na rynku, ale również niematerialnymzasobem, wpływającym na ich wewnętrzne procesy i konkurencyjność.Dlatego tak ważne jest dla uczelni skutecznezarządzanie wiedzą.Niniejsze opracowanie koncentruje się na skutecznościmetod informatycznych stosowanych w zarządzaniu wiedzą,prezentując zarys metody ich badania opartej na logicerozmytej. Opis metody poprzedzony został wprowadzeniemw problematykę zarządzania wiedzą na uczelniach orazogólną charakterystyką metod informatycznych wspomagającychzarządzanie wiedzą.W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zainicjowanoproces harmonizacji systemów szkolnictwawyższego Unii Europejskiej, mający na celu zwiększeniekompatybilności, elastyczności i atrakcyjnościposzczególnych europejskich systemów szkolnictwawyższego i stworzenie wspólnego EuropejskiegoObszaru Szkolnictwa Wyższego. Podjęte działaniazwiązane były z dążeniem Europy do podniesieniawłasnej konkurencyjności na rynku światowym. Celten miał zostać zrealizowany poprzez stworzenieprzestrzeni tzw. Europy Wiedzy – europejskiej gospodarkiopartej na wiedzy (GOW).Pojęcie GOW, pomimo że jest powszechnie używane,jest określeniem umownym, niezbyt precyzyjnym 1i może być rozumiane dwojako:• w rozumieniu węższym GOW to gospodarka,w której działa wiele przedsiębiorstw, które nawiedzy opierają swoją przewagę konkurencyjną 2 ,• w rozumieniu szerszym w tworzeniu i wykorzystaniuwiedzy oprócz przedsiębiorstwuwzględnia się również rolę osób fizycznych,szkół, organizacji społecznych i państwa.Z doświadczeń krajów wysoko rozwiniętychwynika, że tworzenie GOW musi być wspomaganeprzez zamierzone działania, głównie w sferze edukacjii badań naukowych, gdyż wspieranie procesówtransformacji społecznej i gospodarczej zapewniającychwzrost gospodarczy i rozwój kraju [...] uwarunkowane jestrozwojem nauki 3 . Natomiast rozwój nauki to generowanienowej wiedzy.O przewadze konkurencyjnej decyduje jednak nie samfakt posiadania wiedzy, lecz umiejętność jej zastosowaniaw odpowiedniej sytuacji. Wiedza niewykorzystana jestbowiem bezużyteczna 4 . Należy zatem podejmowaćdziałania zmierzające do odpowiedniego zarządzaniaposiadanymi zasobami – zarządzania wiedzą, a toz kolei wymusza na uczelniach wyższych implementacjęnowoczesnych technologii.Uczelnie wyższe korzystają z metod informatycznych,coraz częściej tworząc własne strategie rozwojuICT obejmujące wirtualizację pracy swoich dziekanatówczy tworzenie programów edukacji e-learningowej.Od skuteczności zastosowanych w tym procesiemetod zależy, jak duże korzyści odniosą uczelnie orazjaki będzie ich wkład w proces tworzenia GOW. Zasadnezatem wydaje się zidentyfikowanie tych metodoraz ustalenie ich skuteczności.W związku z tym tematem niniejszego opracowaniajest koncepcja autorskiej metody pomiaru i ocenyskuteczności metod informatycznych stosowanychw zarządzaniu wiedzą na uczelniach wyższych.1Z. Madej, Gospodarka oparta na wiedzy wkracza w świat paradygmatów, [w:] E. Frejtag-Mika (red.), Teoria i praktyka ekonomii,a konkurencyjność gospodarowania, Difin, Warszawa 2006, s. 17.2A. Koźmiński, Jak stworzyć gospodarkę opartą na wiedzy?, [w:] Strategia rozwoju Polski u progu XX wieku, Kancelaria Prezydenta RPi Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” PAN, Warszawa 2001, s. 158.3D. Hendzel, Szkoła wyższa jako organizacja oparta na wiedzy, [w:] T. Gołębiowski, M. Dąbrowski, B. Mierzejewska (red.), Uczelniaoparta na wiedzy, Fundacja Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych, Warszawa 2005, s. 138.4B. Mierzejewska, P. Płoszajski, Wiedza jako źródło przewagi konkurencyjnej uczelni, [w:] T. Gołębiowski, M. Dąbrowski, B. Mierzejewska(red.), Uczelnia oparta na wiedzy, dz.cyt., s. 105.kwiecień 2012 49