metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

Cele i funkcje zarządzania w teoriach naukowych...Rysunek 3. Czynniki kształtujące wiązkę celów organizacjiWiązka celów organizacjiZmiany i przeobrażenia zachodzącew otoczeniu – sytuacja gospodarczaDziałania podejmowaneprzez bezpośrednich konkurentówZmieniające się oczekiwaniai potrzeby klientówUstawowe regulacje prawne,warunki prowadzenia działalnościZakres, obszar i specyfikaprowadzonej działalnościOczekiwania właścicieli,udziałowców, akcjonariuszyAktualna sytuacja ekonomiczno--rynkowa, przyjęta strategia rozwojuPosiadane zasoby materialne, wiedza,umiejętności, kluczowe kompetencjeOczekiwania osób, grup interesów, organów władzy państwowej, któremiały wpływ na wybór kadry menedżerskiej, zarządzającej daną organizacjąŹródło: opracowanie własnepodkreślić, że organizacje finansowane z publicznychśrodków zdecydowanie powinny uwzględniaćw swojej działalności również aspekty ekonomicznei społeczne, a przede wszystkim właśnie w tych organizacjachniezwykle potrzebne jest sprawne i skutecznezarządzanie, które gwarantowałoby skuteczneosiąganie założonych celów.Należy dostrzec, że pomiędzy wyróżnionymi na rysunku2 grupami celów występują rozliczne, bardzozłożone, wielostronnie uwarunkowane zależnościi relacje. Charakter tych zależności jest pochodnąi funkcją wielu czynników, wśród których decydującąrolę odgrywają specyfika i zakres prowadzonejdziałalności. Poprawa sprawności zarządzania jestogólnie pożądanym celem, dla osiągnięcia któregokonieczne jest jednoczesne zrealizowanie dodatkowychzaplanowanych działań, chociażby związanychz wybranymi celami rynkowymi bądź społecznymi.Zadaniem menedżerów jest trafne rozpoznaniei zdiagnozowanie występujących w danej organizacjioddziaływań – określenie, które z przykładowychcelów rynkowych i społecznych będą miałynajwiększe znaczenie dla możliwości osiągnięciazakładanych celów ekonomicznych. W praktyceokazuje się, że część menedżerów potrafi bardzołatwo wskazać swoje oczekiwania właśnie w zakresiecelów ekonomicznych (wyników), nie potrafiąc jednakżekompleksowo spojrzeć na wszystkie procesyorganizacyjne oraz nie chcąc zrozumieć, że dla takokreślonego zadania niezbędne jest równoległepodjęcie działań w innych obszarach. Nie wymagawiększego wysiłku intelektualnego poinformowaniepodwładnych, że zarząd oczekuje lepszych wynikówfinansowych, natomiast zdecydowanie większy problemstanowi wskazanie konkretnych działań, któremogą przybliżyć do wykonania takiego zadania,a dodatkowo będą realne przy posiadanych zasobachmaterialnych. Przedstawiony model wiązki celów,prezentując podejście kompleksowe, pokazuje,w jaki sposób menedżerowie powinni spoglądaćna podejmowane działania. Umożliwia także wybóri uszczegółowienie tych celów, które w sytuacji,w jakiej znajduje się w danym momencie organizacja,mają kluczowe znaczenie, a także wskazanie celówważnych w perspektywie strategicznej.W praktyce zarządzania menedżerowie dążą takżedo osiągnięcia szeregu innych celów, które związanesą z oczekiwaniami grup osób mających wpływ nafunkcjonowanie danej organizacji, tj. właścicieli,akcjonariuszy, udziałowców bądź organów władzypaństwowej, które miały swój udział w decyzjachpersonalnych związanych z obsadą kluczowych stanowiskkierowniczych.Na rysunku 3 przedstawiono grupę wybranychczynników, które rzutują na kształt wiązki celóworganizacji.Funkcje zarządzania w teorii i w praktyceAnalizując ewolucję teorii z zakresu podstaw naukowegozarządzania 29 , można stwierdzić, że współcześniedość powszechną akceptację zyskuje pogląd,iż opisując funkcje zarządzania 30 , należy wskazywaćsekwencję działań zdefiniowanych przez H. Fayola,na którą składają się planowanie, organizowanie,decydowanie, motywowanie i kontrolowanie 31 .Andrzej K. Koźmiński i Dariusz Jemielniak proponująbardziej rozbudowaną typologię dziewięciu najważ-29Zob. szerzej: J. Kurnal (red.), Twórcy naukowych podstaw organizacji, PWE, Warszawa 1972.30Funkcją zarządzania jest zbiór powtarzających się działań wykonywanych w organizacji w ramach podziału zadań, zapewniającychosiągnięcie celu organizacji albo jednej z jego części. Funkcji przyporządkowane są metody działania, kompetencjei obowiązki. Zarządzanie jest procesem polegającym na ciągłym i konsekwentnym wypełnianiu składających się na nie funkcji,zob. A. Czermiński, M. Grzybowski, Wybrane zagadnienia z organizacji i zarządzania, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu w Gdyni,Gdynia 1996, s. 82–83.31B. Kaczmarek, C. Sikorski, dz.cyt., s. 38–39.kwiecień 2012 25