e-biznesSerwisy internetowe banków jakoich produkt z perspektywy elementuużyteczności – czasu dostępuMaciej JurkiewiczDostępne na rynku badania dotyczące użyteczności stronWWW podejmują temat z różnych perspektyw i są corazbardziej szczegółowe. Niestety w małym stopniu dotycząproblemu szybkości ładowania się stron serwisów. W niniejszymartykule podjęto próbę przybliżenia tego elementuużyteczności, a następnie – na przykładzie wybranychserwisów internetowych banków działających w Polsce– poddano go weryfikacji poprzez badania.Użyteczność stron internetowych (web-usability)wiąże się z ergonomią i intuicyjnością budowanychprzez nie serwisów. W Polsce pojęcie użytecznościstosowane jest zazwyczaj w odniesieniu do ergonomiiserwisów WWW oraz aplikacji użytkowych.Użyteczność w ich przypadku to:• intuicyjna nawigacja,• łatwość skanowania w poszukiwaniu informacji,• zapewnienie zrozumiałej dla użytkownika komunikacji1 .Jakob Nielsen, który zajmuje się problematykąużyteczności serwisów internetowych, pisze o jejpięciu najważniejszych elementach:• learnability (jak łatwo jest użytkownikom wykonaćpodstawowe zadanie podczas pierwszegokontaktu z serwisem?),• efficiency (jak szybko zadania wykonuje użytkownik,który zna już serwis?),• memorability (jak szybko użytkownik możeosiągnąć biegłość w posługiwaniu się serwisempo dłuższej nieobecności w nim?),• errors (jak wiele błędów popełniają użytkownicy,jak błędy te są komunikowane oraz w jakimczasie i jak użytkownicy mogą sobie z nimiporadzić?),• satisfaction (czy użytkownicy lubią używać serwisu?)2 .Należy zauważyć, że większość z wymienionychpowyżej elementów użyteczności wiąże się z szybkościąwykonywania określonych czynności w serwisie,a więc także z tym, jak długo ładuje się stronainternetowa.Użytkownicy nie będą zadowoleni z bardzo ergonomicznejaplikacji, jeśli nie będą mogli wykonać w niej pożądanychdziałań. Z drugiej strony nie usatysfakcjonuje ichtakże aplikacja dająca teoretyczną możliwość wykonaniapożądanych zadań, ale w sposób tak skomplikowany, żew praktyce wręcz niewykonalny 3 .Dokument ISO 9241-11 definiuje użyteczność jakomiarę wydajności, efektu i satysfakcji użytkownika,z jaką dana strona internetowa może być używanadla osiągnięcia konkretnych celów, przez wybranychużytkowników, w danym kontekście 4 .Głównymi wskaźnikami wymienionymi w definicjiużyteczności zawartej w dokumencie ISO 9241-11są zatem:• efekt, który informuje o tym, czy użytkownikowiudało się zrealizować zamierzone cele,• satysfakcja, która stanowi podsumowanie odczućużytkownika wyrażonych poprzez ocenętrudności, jakie napotkał w trakcie realizacjidanego zadania,• wydajność, która mierzy czas potrzebny użytkownikowina realizację wyżej wymienionychcelów 5 .Oznacza to, że szybkość ładowania strony internetowejjest jedną z istotniejszych wielkości i niemożna jej lekceważyć w trakcie tworzenia serwisuinternetowego.Aby zapewnić użytkownikom satysfakcjonującekorzystanie z serwisu, należy więc zwrócić uwagę naprędkość ładowania się stron. Mimo że jest to aspektczysto techniczny, nie można pozwolić sobie na odcinaniesię od niego. Szybkość ładowania się stron ma1T. Karwatka, Efektywne i intuicyjne serwisy WWW, www.webusability.pl/kurs-usability-2.pdf, [08.12.2011].2Tłumaczenie własne za: J. Nielsen, Alertbox Usability 101: Introduction to Usability, http://www.useit.com/alertbox/20030825.html,[12.12.2011].3T. Karwatka, Efektywne i intuicyjne serwisy…, dz.cyt., s. 7.4Raport z badania użyteczności polskich banków, Agencja e-biznes Symetria, http://krysztalysymetrii.pl/raporty.html, Krysztaly_Symetrii_Banki_2011.pdf, [08.12.2011].5Tamże.70 e-<strong>mentor</strong> nr 2 (44)
Serwisy internetowe banków jako ich produkt...duży wpływ na płynność interakcji oraz ogólne zadowolenieklienta i zachęca go do eksperymentowaniaoraz poznawania nowych obszarów serwisu 6 .Według badań Amazon każde 100 milisekund opóźnieniaw ładowaniu serwisu internetowego kosztuje jegowłaściciela 1 proc. spadku sprzedaży. Z doświadczeń firmyGoogle wynika z kolei, że wydłużenie czasu oczekiwania nawyniki w wyszukiwarce o 5 sekund spowodowało zmniejszenieruchu o 20 procent 7 .Już w roku 1968 określono, w jaki sposób użytkownikpostrzega czas odpowiedzi aplikacji na jegopolecenia. Do chwili obecnej niewiele zmieniło sięw tym zakresie – autorzy współczesnych opracowańbardzo często powołują się na następujące ustaleniasprzed ponad 40 lat:• do 0,1 s – użytkownik ma wrażenie, że systemodpowiada momentalnie;• do 1 s – granica, przy której użytkownik pracujeciągle, pomimo widocznego dla niego opóźnienia,nie poświęca jeszcze swojej uwagi innymrzeczom,• 10 s – granica utrzymania uwagi użytkownikana dialogu z programem, przy dłuższych „przestojach”użytkownik może chcieć wykonać innezadania; w tym momencie wymagany jest komunikatlub inne wskazanie, że aplikacja realizujejakąś czynność 8 .Jak wynika z przedstawionych miar, 10 sekund tomaksymalny czas skupienia uwagi użytkowników.Po jego upływie zaczynają się oni zajmować innymisprawami. Czas przejścia pomiędzy stronami nie powinienzatem przekraczać tej granicy. Optymalny czasto 0,1 – 1 s, gdyż wtedy przepływ myśli nie zostajeprzerwany. Bardzo ważne jest, aby czas odpowiedzibył przewidywalny 9 .Nawet kilka sekund opóźnienia w załadowaniustrony wystarczy, aby wywołać u użytkownika przykrewrażenia i skojarzenia. Dziesięciosekundowy lubdłuższy przestój często powoduje, że użytkownicyopuszczają witrynę natychmiast. Nawet jeżeli pozostająna stronie w trakcie jej ładowania, to trudniej imzrozumieć, co w danym momencie się dzieje i kiedyten proces zostanie zakończony. Zatem tylko dlatego,że witryna działa o kilka sekund za wolno na każdejstronie, można łatwo stracić potencjalnego klienta lubwytworzyć u niego przykre skojarzenia 10 .Gdy serwis czy aplikacja nie mogą dostarczyćnatychmiastowej odpowiedzi, ciągłe informacjezwrotne powinny być przekazywane użytkownikowiw formie procentowego wskaźnika wykonania.Wskaźnik taki powinien być wykorzystywanyzwłaszcza w przypadku czynności trwających dłużejniż 10 sekund.Wskaźnik postępu ma trzy główne zalety:• upewnia użytkownika, że system nie jest uszkodzony,tylko pracuje nad jego problemem,• określa w przybliżeniu, kiedy użytkownik możesię spodziewać zakończenia procesu, co pozwalana wykonywanie innych czynności podczasdługiego oczekiwania,• użytkownik ma możliwość obejrzenia naekranie dynamicznego obiektu, dzięki czemuoczekiwanie jest mniej monotonne.Tej ostatniej korzyści nie należy lekceważyć i jestto jedna z przyczyn, dla których zaleca się stosowaniegraficznego paska postępu, a nie tylko podawanieprzewidywanego pozostałego czasu w formie liczbowej11 .Przyczyny tego, że dana strona internetowa – zewzględu na długi czas ładowania się – staje się nieprzyjaznadla użytkowników, mogą być różnorodne.Wśród nich można wymienić np. sytuację, w którejzespół tworzący stronę zbyt często skupia się naaspektach drugorzędnych, np. na wyglądzie serwisu,zapominając, że jeśli witryna nie będzie spełniałaoczekiwań użytkownika, jej wizualna atrakcyjnośćna niewiele się zda. Sukces odnoszą te serwisy,które zaspokajają potrzeby użytkowników, a nie te,które są atrakcyjne wizualnie. Dlatego w pierwszejfazie projektowania zespół powinien się zastanowićprzynajmniej nad dwoma podstawowymi aspektami.Po pierwsze przemyśleć, co serwis miałby dawaćużytkownikom, jaki problem rozwiązywać. Po drugiezaplanować, w jaki sposób te potrzeby będzie zaspokajał,jaki będzie miał zestaw funkcjonalności 12 .Wyniki badania szybkości ładowania się najczęściejodwiedzanych serwisów internetowych w Polscewskazują, że zależna jest ona od następującychczynników:• prędkości generowania strony internetowejprzez serwer,• rozmiaru pliku HTML,• liczby i rozmiaru zewnętrznych plików takichjak CSS oraz JavaScript,• całkowitej wielkości wszystkich wykorzystanychgrafik i elementów multimedialnych.6T. Karwatka, Szybkość ładowania się stron, http://www.kursusability.pl/kurs-usability/firmowy-serwis-www/szybkosc-ladowaniasie-stron,[10.12.2011].7Szybkość ładowania najczęściej odwiedzanych serwisów internetowych w Polsce, Hostersi, www.hostersi.pl/badanie2011/badanie2011.pdf, [10.12.2011].8Tłumaczenie własne za: R.B. Miller, Response time in man-computer conversational transactions, „Proc. AFIPS Fall Joint ComputerConference”, 1968, nr 33, s. 267–277.9T. Karwatka, Efektywne i intuicyjne serwisy…, dz.cyt.10Tłumaczenie własne za: J. Nielsen, Alertbox Website Response Times, http://www.useit.com/alertbox/response-times.html,[12.12.2011].11Tłumaczenie własne za: J. Nielsen, Feedback Response Time, [w:] tegoż, Usability Engineering Book, San Francisco 1993.12IAB Polska, Raport Użyteczność w Internecie, http://www.interaktywnie.com/index/index/?file=raport_uzytecznosc.pdf,[20.12.2011].kwiecień 2012 71
- Page 2 and 3:
SPIS TREŚCI
- Page 4 and 5:
metody, formy i programy kształcen
- Page 6 and 7:
metody, formy i programy kształcen
- Page 8 and 9:
metody, formy i programy kształcen
- Page 10 and 11:
metody, formy i programy kształcen
- Page 12 and 13:
metody, formy i programy kształcen
- Page 14 and 15:
metody, formy i programy kształcen
- Page 16 and 17:
metody, formy i programy kształcen
- Page 18 and 19:
metody, formy i programy kształcen
- Page 20 and 21: metody, formy i programy kształcen
- Page 22 and 23: metody, formy i programy kształcen
- Page 24 and 25: metody, formy i programy kształcen
- Page 26 and 27: metody, formy i programy kształcen
- Page 28 and 29: metody, formy i programy kształcen
- Page 30 and 31: e-edukacja w krajuRzeczywistość r
- Page 32 and 33: e-edukacja w krajuRysunek 1. Przewo
- Page 34 and 35: e-edukacja w krajuRysunek 6. Podrę
- Page 36 and 37: e-edukacja w krajunauczania w szko
- Page 38 and 39: e-edukacja w krajuRysunek 1. Tworze
- Page 40 and 41: e-edukacja w krajuRysunek 5. Widok
- Page 42 and 43: e-edukacja w krajucdŹródło: wido
- Page 44 and 45: e-edukacja w krajuAntropologiczne s
- Page 46 and 47: zarządzanie wiedząwspółpracowni
- Page 48 and 49: zarządzanie wiedząPodsumowanieWyd
- Page 50 and 51: zarządzanie wiedząW metodzie tej
- Page 52 and 53: zarządzanie wiedzą5. Przypisanie
- Page 54 and 55: kształcenie ustawiczneKształcenie
- Page 56 and 57: kształcenie ustawiczne• celem st
- Page 58 and 59: kształcenie ustawiczneuznać, że
- Page 60 and 61: kształcenie ustawicznerynku pracy.
- Page 62 and 63: e-biznesdyspozycji narzędzia oceni
- Page 64 and 65: e-biznesSpołeczności kupujących
- Page 66 and 67: e-biznesTabela 1. Cechy komunikacji
- Page 68 and 69: e-bizneswięcej czasu poświęcać
- Page 72 and 73: e-biznesRysunek 1. Elementy, na kt
- Page 74 and 75: e-biznesważ obsługują one klient
- Page 76 and 77: e-biznesWykres 5. Szybkość ładow
- Page 78 and 79: e-biznesWykres 9. Szybkość ładow
- Page 80 and 81: e-biznesWykres 13. Średnia z sumy
- Page 82 and 83: e-edukacja na świecieDistance Lear
- Page 84 and 85: e-edukacja na świeciein this marke
- Page 86 and 87: e-edukacja na świecieE-mail (CBT)
- Page 88: e-edukacja na świecie88 e-mentor n