15.12.2018 Views

Mihmandar Hoca Alan Eğitimi Anlama Anlatma ve Programlar

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Hoca</strong>nın Notu<br />

İnstagram: @mihmandar_hoca<br />

Dinleme, konuşma ya da okunma yoluyla gönderilen bir bildirimin algılanıp kavranmasıdır. Dinleme aynı<br />

zamanda öğrenme yollarından biridir <strong>ve</strong> belli bir amaç için yapılır. Bir başka deyişle, işitilen şeylerin anlaşılıp<br />

öğrenilmesini sağlayan bir etkinliktir dinlemek. Bireysel <strong>ve</strong> toplumsal yaşamda okuma, konuşma, dinleme<br />

eşdeğerde önem taşırlar. Konuşma, okuma <strong>ve</strong> dinleme iletişim sürecinin birbirini tamamlayan yönleridir.<br />

İletişim sürecinde kişiler kimi zaman konuşan, kimi zaman okuyan, kimi zaman dinleyen durumundadır. Bu<br />

nedenle kişilerin iyi okuma, iyi konuşma <strong>ve</strong> iyi dinleme niteliklerini kazanmaları gerekir. Çağımız insanı, eğitim<br />

öğretim süresi içinde, iş yaşamında <strong>ve</strong> günlük yaşamda- buna görsel <strong>ve</strong> işitsel iletişim araçlarını da katarsak -<br />

zamanının büyük bir bölümünü izleme <strong>ve</strong> dinlemeye ayırır ya da ayırmak zorundadır. Ancak zaman ayırmak<br />

dinlemesini bilmek anlamına gelmemektedir.<br />

Düşünme, anlama, anlamlandırma, değerlendirme, kıyaslama, ayırt etme yetenekleri, belli ölçüde gelişmiş,<br />

geliştirilmiş bir dinleme yeteneğine bağlıdır.<br />

Dinleme sırasında kimi kurallar göz ardı edilirse, işitilenlerin anlaşılamadığı <strong>ve</strong> öğrenilemediği gerçeği ortaya<br />

çıkar. Dinleme, anlama, bilgilenme <strong>ve</strong> beğenmenin yanı sıra bir görgü kuralıdır da. Gerek günlük yaşamda, gerek<br />

iş yaşamında gerekse toplumsal yaşamda sağlıklı <strong>ve</strong> iyi bir ortamın oluşması dinlemesini bilen insanların<br />

varlığına bağlıdır. Dinlemenin kendine özgü bilgi, beceri <strong>ve</strong> alışkanlıkları vardır. Özellikle öğretim kurumlarında<br />

öğrencilere bu bilgi, beceri <strong>ve</strong> alışkanlığın kazandırılması <strong>ve</strong> dinleme yeteneklerinin geliştirilmesi gerekir.<br />

Dinleme Öğretiminin Amaçları<br />

Dinlemede amaç, kişinin istek, ilgi <strong>ve</strong> gereksinimine göre değişebilir. Konuşulanı ya da okunanı dinlemek, bilgi<br />

<strong>ve</strong> haber almak için dinlemek, bir oyun, film, belgesel, dizi vb. izlemek <strong>ve</strong> dinlemek, müzik dinlemek gibi.<br />

Saydığımız bu durumlarda, kişisel ilgi, beğeni <strong>ve</strong> amacın etkisi büyüktür. Ancak, bu amaç, Türkçe öğretimi için<br />

düşünüldüğünde durum değişir. Burada amaç; daha bilinçli davranarak yöntem <strong>ve</strong> planını saptayıp etkili<br />

dinlemeyi öğrenmektir.<br />

"Etkili dinleme" nedir?<br />

Etkili dinlemeyi öğrenmek için, dinleme beceri <strong>ve</strong> yetisini geliştirmek gerekir. Bu gelişim daha küçük yaşlarda<br />

ailede başlar <strong>ve</strong> yaşam boyu devam eder. Bunun için belirlenebilen kimi davranışlar şunlardır:<br />

• Dikkati konuşan kişiye yöneltme,<br />

• Dikkati konuşulan, anlatılan ya da okunan konu üzerinde toplama,<br />

• Dikkati konuşma, anlatma, okunma süresince sürdürebilme,<br />

• Dinlediklerinin içinden önemli düşünceleri seçip not alma,<br />

• Dinledikleri içinden farklı anlamlara gelebilecek sözleri bulup not etme,<br />

• Dinledikleri içinde, varsa konuyla ilgili olmayan sözleri bulup not etme,<br />

• Dinledikleri içinde, eğer varsa çelişki <strong>ve</strong> tutarsızlıkları bulup not etme,<br />

• Konuşmacının <strong>ve</strong> diğer dinleyicilerin dikkatini dağıtacak gereksiz konuşmalarla uyarılarda bulunma, fısıldaşma<br />

gibi davranışlardan kaçınma,<br />

• Konuşmayla ilgili soru yöneltmede, görüş ya da karşı görüş bildirmede önceden söz isteme,<br />

• Konuşmanın bitiminde konunun anlaşılmayan ya da yeterince açıklığa kavuşmayan yönleriyle ilgili olarak<br />

konuşmacıya soru ya da sorular yöneltme.<br />

(Konuşmacı konuşmasının kimi bölümlerinde ara <strong>ve</strong>rir <strong>ve</strong> bölümle ilgili görüş ya da soru olup olmadığını sorarsa,<br />

bu sorular konuşmacıya bu ara bölümlerde de sorulabilir.)<br />

Bu davranışları kazanan kişilerin ise aşağıda sıralanan becerileri kazandıkları düşünülebilir.<br />

• Söyleneni, anlatılanı, konuşulanı ya da okunanı tam anlamıyla <strong>ve</strong> tüm kavramlarıyla anlamak için<br />

dinleyebilme,<br />

• İş, arkadaşlık <strong>ve</strong> diğer insan ilişkilerinde karşısındakini saygılı bir biçimde dinleyebilme,<br />

• Dinlediklerinden yararlanmak için kesintisiz dinleyebilme,<br />

• Dinlediklerinin temel düşüncesini kavrayabilme,<br />

• Dinledikleri içinde sıra ya da neden-sonuç ilişkisi kurabilme,<br />

• Dinlediklerinin yararlı, gerçek, eksik, yanlış, abartılı, yönlerini seçebilme,<br />

• Dinlediklerini kısa süre içinde değerlendirebilme,<br />

• Dinledikleri kendi görüşlerine uymasa bile karşısındakine karşı hoşgörü duygusu geliştirebilme beceri <strong>ve</strong> yetisi.<br />

Etkili Dinleme <strong>ve</strong> Dinleme Becerisinin<br />

Geliştirilmesi<br />

<strong>Mihmandar</strong> hoca

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!