Mihmandar Hoca Alan Eğitimi Anlama Anlatma ve Programlar

More documents

Recommendations

Info

Hocanın Notu İnstagram: @mihmandar_hoca İster yazılı, ister sözlü olsun iyi bir anlatım için okunanlardan yararlanmanın, bilgilerin, birikimlerin payı çok büyüktür. Bunlar, konuya değişik yönlerden bakabilmeyi, konularla kendi yaşantıları ve değişik düşünceler arasında ilişki ve bağlantı kurabilmeyi sağlar. Bu nedenle öğrencilere yönlendirici sorular sorulmalı ya da verilmeli, inceleme, araştırma ve kaynak taraması yaptırılmalıdır. • Konuşma ve yazma bir iletişim etkinliğidir. Hem konuşma, hem yazma günlük yaşamın iş, uğraş ve meslek yaşamının ayrılmaz bir parçası ve gereğidir. • Konuşma ve yazma öğretiminde temel amaç, öğrencilere, düşündüklerini, duyduklarını, gördüklerini, yaşadıklarını, öğrendiklerini, bildiklerini, açık anlaşılır, doğru ve etkili bir biçimde sözlü ya da yazılı anlatma beceri ve alışkanlığını kazandırmaktır. Bu beceri ve alışkanlık değişik yöntemlerle kazandırılabilir. • Sınıf içinde yapılan konuşmalar, tartışmalar, yazdırılan, yazılan ve yazılar üzerindeki tartışma ve eleştiriler bu beceri ve alışkanlığın geliştirilmesinde yararlı olur. Dilbilgisi Öğretiminin Amaçları • Kişiler, daha küçük yaşlardan başlayarak öğretime gereksinme duymadan dili kullanabilmektedirler. Buna bilinçaltı dil yapısı diyoruz. Bu bilinçaltı dil yapısını bilinç düzeyine çıkartmak ve bunu kullanım boyutuna getirmek, • Öğrencilerin, etkili bir iletişim kurabilmeleri için dilin işleyiş biçim ve düzenini onlara kavratmak, • Öğrencilerin, anadillerini sözlü ya da yazılı olarak doğru ve etkili bir biçimde kullanmalarını sağlamak, dilbilgisi öğretiminin temel amaçlarıdır. Dilbilgisi Öğretiminin Yöntemi • Dilbilgisi, birtakım kuralların ezberletildiği bir ders değil, dil öğretiminin diğer bütün çalışmaları gibi öğrencilerin anadillerini sözlü ya da yazılı olarak, doğru ve etkili bir biçimde kullanmaları için bir araçtır. • Dilbilgisi öğretimi, okuma, yazma ve konuşma çalışmalarıyla koşut götürülmelidir. Dilbilgisi konuları işlenirken doğal, canlı örnekler üzerinde durulmalıdır. Bu örnekler, cümleler içinde verilmeli ancak cümleler kuru ve basmakalıp olmamalıdır. Örneklerin verildiği cümleler günlük ve doğal konuşmalardan, çeşitli okuma parçalarından, öğrencinin daha çok ilgisini çekmesi bakımından öğrenci ödevlerinden seçilebilir. Bu tür öğretim uygulama ve çözümlemelere yer verdiğinden öğrencinin ilgisini çekme ve öğrenciyi geliştirme açısından yararlı olur. • Dilbilgisi öğretiminde yalnızca ad, sıfat, adıl, özne, nesne vb. leri tanım olarak verilmemeli, bunların kullanımları, kullanım farklılıkları belirtilmelidir. Örneğin güzel, sözcüğünü sıfat diye ezberleyen bir öğrenci, "güzeller güzeli geliyor" kullanımını çözemez. Bir başka örnek; öğrenci, "yararlı bir yöntem" ya da "bir yararlı yöntem" kullanımlarındaki ayırımı bilebilmelidir. • Dilbilgisi öğretiminde asıl yöntem, dilin kullanım boyutu olmalıdır. Öğrencinin karşılaştığı sorular, kural dışı durumlar, aykırılıklar, bilmediği ya da ikileme düştüğü konular öncelikle ele alınacak konular olmalıdır. • Anadili öğretiminin temel amacı, anadilin sözlü ya da yazılı olarak doğru ve etkili kullanım olduğuna göre, dilbilgisi öğretimi de bu işlevi yerine getirecek alanlardan biridir. Bu nedenle dilbilgisi dersi, anadili ders ve etkinliklerinin hepsine bağlı olarak işlenmelidir. Ders işlenirken, sorun bulma, yanlışları düzeltme, alıştırma ve uygulama yapılması ve yaptırılması yararlı olur. • Dilbilgisi öğretiminde sözcük ve cümle çözümlemelerinin önemli bir yeri vardır. Çözümleme için, daha çok dilin doğal kullanımını gösteren örnekler seçilmelidir. Çözümleme, sözcük ya da cümlenin yapı, kuruluş ve görev açısından incelenmesidir. Özellikle cümle çözümlemelerinde cümlenin yapısı, kuruluşu, belirtildikten sonra, varsa, cümle kuruluşundaki bozukluklar, eksiklikler ve yanlışlıklar ortaya çıkar. Bunlar anlam eksikliğini ya da belirsizliğini de ortaya çıkarır. Cümle çözümlemesinden sonra sözcük çözümlemesi yapılmalı, sözcüğün türü, aldığı ekler, nedenleriyle belirtilmeli, cümledeki görevi açıklanmalıdır. Bu tür çözümlemeler, öğrencinin kendi anlatımını geliştirmesine yardım eder. • Sözcük çözümünde öğrencinin bildiği ya da anlayabildiği sözcüklerin çözümü yaptırılmalı, bilmediği ya da yeni sözcüklerin çözümleri, örnekler üzerinde yapılmalı, yabancı sözcüklerin, yabancı olduğu vurgulanıp dilimizde kullanılış biçimi ile türleri, varsa aldığı çekim ekleri belirtilmelidir. • Dilbilgisi öğretiminde öğrencilere, sözlük, sözlük türleri ve yazım kılavuzu gibi kaynakları kullanma alışkanlığı kazandırılmalı, bu tür, değişik kaynaklardan karşılaştırmalı olarak yapılan araştırma ve incelemenin yararları anlatılmalıdır. Mihmandar hoca
Hocanın Notu İnstagram: @mihmandar_hoca • Dilbilgisi sınavları ayrı olarak yapılacağı gibi anadiliyle ilgili genel sınavlar içinde de yapılabilir. Dilbilgisi sınavlarının soruları salt kurallarla ilgili olmamalıdır. Bir yazıdan alınan parça, verilen bir paragraf üzerinde ya da öğrencinin kendi yazdığı bir yazının bir bölümü üzerinde sözcük ve cümle çözümlemesi, sözcüklerin birbirlerine göre görevleri, ilgileri ve cümle içinde taşıdıkları anlam ve anlam farklılıkları sorulabilir. Ayrıca, yazım yanlışları olan, noktalama imleri bulunmayan yazı ya da yazı parçaları verilerek bunların düzeltilmesi ya da uygun noktalama imlerinin uygun yerlere konulması istenebilir. Yazım ve Eğitimi • Yazım, bir dilin kendi kurallarıyla yazıya geçirilmesidir. Bir sözcüğün yazımı, büyük harf, küçük harf kullanımı, bitişik ve ayrı yazılma, seslere konulacak imler vb. kurallara uyulmakla doğru yazım sağlanır. • Yazım yalnız bir biçim sorunu değildir. Doğru yazım doğru okumayı, doğru vurgulamayı, doğru anlamayı sağlar. • Yanlış yazım ise gözü aldatır, okumayı ve anlamayı zorlaştırır. • Bir sözcük, doğru söylenip, doğru okunup, doğru yazılıp, anlamı da doğru bilinince kazanılmış sayılır. • Yazımın anadili eğitiminde önemli bir yeri vardır. • Yazım yanlışı da anlatım yanlışı gibi bireysel farklılık göstergesi olabilir. • Türk dilinin yazımı sesçil ( fonetik ) yazımdır. Her ses bir harfle gösterilir. • Yazım eğitimi, sözcüklerin doğru yazılışını öğretmeyi, dolayısıyla doğru okumaya ve doğru söylemeye alıştırmayı, karşılaşılan yeni bir sözcüğü tanımayı, yazım kurallarını öğretmeyi, doğru yazma istek ve alışkanlığını kazandırmayı amaçlar. • Yazım eğitiminde Türk dilinin belli başlı kuralları ve özellikleri verilmeli ; öncelikle yazım kılavuzu tanıtılarak hem buradaki kurallar işlenmeli, hem de öğrenci bu kılavuzu kullanmaya alıştırılmalıdır. Örneğin; • Özel adların yazımı, • Yabancı adların yazımı, • Gün ve ay adlarının yazımı, • Tarihlerin yazımı, • Ünlü uyumları, • Yapım ve çekim eklerinin eklendiği sözcüğün kök ve gövde ünlülerine uyması, • Ünsüzlerin birbirine etkisi, • Ünsüzlerin ünlülere etkisi, • Birleşik sözcükler ve yazımı, • Düzeltme imi, • Kesme imi, • Kısaltmalar, • Noktalama imleri vb. konular işlenmelidir. Bunlar örnek olarak verildiğinden öğretmen burada bulunmayan konuları da ele alıp işlemelidir. Doğru yazım alışkanlığı, bilgiyle birlikte çalışma ve alıştırma ile oluşur. Ağabey yerine abi, değil yerine diyil, diyl, diil, geleceğim yerine gelcem, gelecim gibi kullanımlara rastlanabilir. Bunlar alıştırma çalışmalarıyla düzeltilebilir. Yazılarda ve okuma parçalarında rastlanılan değişik yazım örnekleri, yazım ve sorunları konusunda tartışmalar yapmak (Hangi sözcüklerdeki hangi sesin üzerine (^) düzeltme imi koyarız ? Neden?), yazım konusunda kendi güçlüklerini sorup, tartışmak, yazım eğitimine ilgiyi artırır. HOCANIN NOTU: • Dilbilgisi, dilin işleyişini, düzenini ve dil kullanımının kurallarını inceleyen dil bilimidir. • Yeryüzündeki dillerin oluşumlarını, evrimlerini, gelişmelerini, dil olaylarını inceleyen bilim de dilbilimdir. Mihmandar hoca
Page 1 and 2: Hocanın Notu İnstagram: @mihmanda
Page 27: Hocanın Notu İnstagram: @mihmanda
Page 65: Hocanın Notu İnstagram: @mihmanda

Mihmandar Hoca Alan Eğitimi Anlama Anlatma ve Programlar

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?