Βιβλίο για το Αλφάβητο

15
συνθήματα». Καὶ παρακάτω (στ. 683): «χαλκῆς ὅπως δύσνιπτον ἐκ δέλτου
γραφήν»˙ ν. ἀπόδοση: «σὰν ἄσβηστη γραφὴ χάλκινης πλάκας».
5. Ὁ Εὐριπίδης στὴν τραγωδία του «Παλαμήδης» (ἐλάχιστα ἀποσπάσματα σώζονταιˑ
«Ἀλέξανδρος, Παλαμήδης, Τρωάδες» ἡ τριλογία) φέρει τὸν Παλαμήδη νὰ λέει: «Τὰ τῆς
λήθης φάρμακα ὀρθώσας μόνος, ἄφωνα καὶ φωνοῦντα συλλαβὰς τεθεὶς ἐξεῦρον
ἀνθρώποισι γράμματα εἰδέναι»˙ ν. ἀπόδοση: «ἐγὼ ἐπινόησα τὰ γράμματα ὡς φάρμακο στὴ
λησμονιάˑ μὲ σύμφωνα καὶ φωνήεντα συνέθεσα συλλαβὲς καὶ λέξεις, ὥστε νὰ γνωρίζουν οἱ
ἄνθρωποι γράμματα». Ἐξάλλου στὴν «Ἰφιγένεια ἐν Αὐλίδι» (στ. 35 καὶ 37) παρουσιάζεται ὁ
Ἀγαμέμνων νὰ γράφει, νὰ σβήνει καὶ νὰ ξαναγράφει: «…δέλτον τε γράφεις… καὶ ταῦτα
πάλιν γράμματα συγχεῖς»˙ ν. ἀπόδοση: «καὶ πάνω στὴν πλάκα γράφεις… καὶ τὰ ἴδια πάλι
γράμματα τὰ σβήνεις». Καὶ πιὸ κάτω ὁ Ἀγαμέμνων ἀπαντᾶ (στ. 112-113): «Ἅ δὲ κέκευθε
δέλτος ἐν πτυχαῖς, λόγῳ φράσω σοι πάντα τἀγγεγραμμένα»˙ ν. ἀπόδοση: «καὶ μὲ τὸ στόμα
θὰ σοῦ πῶ ὅλα τὰ γραμμένα, ποὺ τά ‘χει κρύψει ἡ πλάκα στὶς πτυχές της».
6. Ὁ ἱστορικὸς καὶ ἐπιγραμματοποιὸς τοῦ 3 ου π.Χ. αἰ. Δοσιάδης στὸ ἔργο του
«Κρητικά» λέει ὅτι τὰ γράμματα ἐπινοήθηκαν στὴν Κρήτη (Ε.Α. Μπέκκερ, «Ἑλληνικὰ
Ἀνέκδοτα», ιι, 783, 14). Πληροφορίες περὶ τῆς συγγραφῆς τοῦ Δοσιάδου, τὸ πρωτότυπο
ἔργο τοῦ ὁποίου «ἀπωλέσθη», μᾶς παρέχουν ὁ Ἀθήναιος καὶ ὁ Πλίνιος.
7. Ὁ Ἀπολλόδωρος στὸ ἔργο του «Χρονικά» (τόμος ΙΙΙ, κεφ. 1-2): «…ἔδωκεν ἐπιστολὰς
αὐτῷ… ἐν αἷς ἐνεγέγραπτο… Ἰοβάτης δὲ ἀναγνούς… τά τε γράμματα ἔδειξε (στὸν
Βελλερεφόντη)…», καὶ πιὸ κάτω (τόμος ΙΙΙ, κεφ. 8): «…ἡ δὲ (Φιλομήλα) ὑφήνασα ἐν πέπλῳ
γράμματα…» Τὰ ἀποσπάσματα ἀναφέρονται στὰ Μυκηναϊκὰ χρόνια. Καὶ μιλώντας γιὰ τὸν
Δούρειο ἵππο (τόμος V, κεφ.15): «Οἱ δὲ πείθονται καὶ τοὺς μὲν ἀρίστους ἐμβιβάζουσιν εἰς
τὸν ἵππον ἡγεμόνα καταστήσαντες αὐτῶν Ὀδυσσέα, γράμματα ἐγχαράξαντες τὰ
δηλοῦντα…» Οἱ Ἀχαιοὶ δηλαδὴ χαράσσουν πάνω στὸν Δούρειο ἵππο γράμματα, τὰ ὁποῖα
προφανῶς τὰ γνώριζαν οἱ Τρῶες-Ἕλληνες… Μία μικρὴ παρένθεση, παρακαλῶ! Στὴν
Ἐκπαίδευσή μας διδάσκεται καὶ τὸ ὅτι οἱ Τρῶες δὲν ἦταν Ἕλληνες˙ οἱ Ἕλληνες πολέμησαν,
λέει, ἐναντίον τῶν Τρώων! Κι ἄς φωνάζει ὁ Διονύσιος ὁ Ἁλικαρνασσεύς: «Καὶ τὸ τῶν
Τρώων ἔθνος Ἑλληνικὸν ἀρχῆθεν ἦν ἐκ Πελοποννήσου ποτὲ ὡρμημένον» (Ῥωμαϊκὴ
Ἀρχαιολογία, βιβλ. Α΄, κεφ.61).
8. Ὁ Διόδωρος ὁ Σικελιώτης στὸ ἔργο του «Βιβλιοθήκη Ἱστορική» (Ε.57): «Ὕστερον δὲ
παρὰ τοῖς Ἕλλησι γενομένου κατακλυσμοῦ, καὶ διὰ τὴν ἐπομβρίαν τῶν πλείστων