Pawilon 4, Stoisko 14 - Forum Branżowe

More documents

Recommendations

Info

FORUM BRANŻOWE FINANSE PODATEK OD POŻYCZKI Wyobraźmy sobie taką sytuację: prezesi dwóch spółek – lubelskiej spółki akcyjnej Vivako oraz, dajmy na to, Dyzma Collection z Warszawy spotykają się na V piętrze hotelu Victoria w Zawierciu. Czyżby spotkanie sił „układu” lub grupy trzymającej władzę? Być może. W wyniku tego spotkania Vivako SA udzieliła pożyczki (w kwocie, która pozostaje tajemnicą) Dyzma Collection Sp. z o.o. Przy tym istotny jest fakt, że w dacie zawarcia umowy pożyczki Vivako była wspólnikiem pożyczkobiorcy – Dyzma Collection. Abstrahując od rozliczenia „układu”, zastanówmy się, jakie skutki prawne wywoła ta transakcja w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Z założenia podatek ten dotyczy głównie tak zwanego „obrotu nieprofesjonalnego”, a więc dokonywanego pomiędzy konsumentami, osobami dokonującymi różnorodnych czynności prawnych prywatnie, a nie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jednakże przedsiębiorcy również powinni pamiętać o regulacji zawartej w Ustawie z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. nr 68 poz. 450), w zakresie reguł poboru i odprowadzania podatku, na podstawie delegacji art. 10 ust. 4 uzupełnionej Rozporządzeniem Ministra Finansów z 18 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad poboru podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. nr 243, poz. 1764, obowiązuje od 1 stycznia 2007 r.). Przedmiot opodatkowania W art. 1 ust. 1 cytowanej Ustawy określono, jakie zdarzenia prawne podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Najliczniejszą grupą zdarzeń prawnych, podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych (dalej w skrócie: PCC), są umowy (kontrakty), zawierane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, który nie podlega lub jest zwolniony z podatku VAT. Wskazany przepis zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, których dokonanie jest opodatkowane przedmiotowym podatkiem. To oznacza, że nie podlegają opodatkowaniu PCC inne, niewymienione w art. 1 Ustawy, czynności. Przy tym przepisy Ustawy nie zawierają własnych defi nicji czynności cywilnoprawnych, posługując się defi nicjami prawa cywilnego. We wszystkich przypadkach są to umowy nazwane, a więc takie, które zostały zdefi niowane w Kodeksie cywilnym lub innej ustawie. Ponadto Ustawa stanowi, że opodatkowaniu PCC podlegają zmiany wskazanych umów, jeśli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania. Na przykład: zmiana umowy pożyczki, która polega na odroczeniu terminu spłaty nie podlega opodatkowaniu, ale zmiana, zwiększająca kwotę pożyczki ma wpływ na podstawę opodatkowania i dlatego będzie podlegała odrębnemu opodatkowaniu. Pamiętać należy również, że opodatkowaniu PCC podlegają orzeczenia sądów, w tym także polu- 56 styczeń 2008 bownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w ustawie. Zauważmy, że wśród wyliczonych w art. 1 ust. 1 czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu znajduje się między innymi interesująca nas umowa pożyczki. Wynika z tego, że umowa pożyczki, co do zasady, podlega opodatkowaniu podatkiem PCC. Ale zwróćmy uwagę również na inną czynność powodującą powstanie obowiązku podatkowego – umowę spółki. Zgodnie z powołaną regulacją opodatkowaniu PCC podlega zawarcie umowy spółki osobowej, tj. spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej. W przypadku spółek kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna) opodatkowaniu podlega zarówno zawarcie umowy, jak również – w przypadku jednoosobowych spółek kapitałowych – przyjęcie aktu założycielskiego. Ciekawe jest również to, że ustawa wprowadza własną defi nicję „zmiany umowy spółki”, która odbiega od rozumienia tego pojęcia wykształconego na gruncie Kodeksu spółek handlowych. Za zmianę taką, w przypadku spółek kapitałowych (a takimi są Vivako SA oraz Dyzma Collection Sp. z o.o.), ustawa uważa czynności, takie jak: wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika (akcjonariusza) oraz dopłaty. Ten zapis w istotny sposób modyfi kuje kwalifi kację zawartej przez spółki Vivako i Dyzma Collection umowy jako czynności cywilnoprawnej, podlegającej opodatkowaniu podatkiem PCC. Umowa pożyczki zawarta przez Vivako SA jako pożyczkodawcę, będącego wspólnikiem pożyczkobiorcy – Dyzma Collection Sp. z o.o. jest pożyczką udzieloną spółce przez wspólnika i co za tym idzie opodatkowaną tak, jak zmiana umowy spółki. Zakres terytorialny Istotne jest ustalenie zakresu terytorialnego obowiązywania omawianej ustawy. Zasady podlegania obowiązkowi podatkowemu w PCC w odniesieniu do czynności cywilnoprawnych z zagranicą reguluje art. 1 ust. 4 Ustawy o PCC. Na podstawie tego artykułu należy przyjąć zasadę, że jeżeli rzecz lub prawo znajduje się lub jest wykonywane w kraju, to czynności (umowy) dotyczące tych rzeczy lub praw będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych w każdym przypadku, gdy dana czynność podlega opodatkowaniu, np. sprzedaż samochodu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie podlegała opodatkowaniu niezależnie od miejsca zamieszkania stron umowy. Jeżeli natomiast będąca przedmiotem umowy rzecz lub prawo znajduje się lub jest wykonywane za granicą, wówczas o powstaniu obowiązku podatkowego decydują: miejsce dokonania czynności cywilnoprawnej oraz miejsce zamieszkania (siedziba) nabywcy. W takim przypadku czynność prawna będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeśli spełnione zostaną (łącznie) dwa warunki: nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność została dokonana na terenie RP. Na przykład sprzedaż samochodu znajdującego się za granicą będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych tylko wówczas, gdy nabywcą (kupującym) będzie podmiot mający miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce i jednocześnie umowa sprzedaży zostanie zawarta w Polsce. Ustawa jednak przewiduje wyjątki od wskazanych wyżej reguł ogólnych. To, co nas interesuje, to jak już ustaliliśmy czynność prawna określana przez ustawę jako „zmiana umowy spółki”. Właśnie w tym przypadku, dla zakresu terytorialnego zastosowania Ustawy o PCC, decydujące znaczenie ma siedziba spółki (jeśli chodzi o spółki osobowe) lub rzeczywisty ośrodek zarządzania spółki kapitałowej, ewentualnie siedziba tej spółki, jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium żadnego z państw członkowskich, a jeżeli ośrodek ten znajduje się na terytorium takiego państwa, gdy umowa spółki nie podlega podatkowi kapitałowemu w tym państwie. W takich przypadkach umowy spółki podlegają opodatkowaniu PCC niezależnie od tego, gdzie znajdują się rzeczy lub prawa majątkowe wnoszone tytułem wkładu, dopłat czy też pożyczki. Biorąc pod uwagę fakt, że wskazana w przykładzie umowa pożyczki zawarta została pomiędzy spółkami Vivako i Dyzma Collection mającymi swoje siedziby w Polsce, nie może budzić wątpliwości, że Ustawa o PCC znajdzie zastosowanie. Obowiązek podatkowy, podstawa opodatkowania, wysokość podatku, Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na spółce (tej, w której dokonano zmiany umowy spółki), w tym wypadku Dyzma Collection Sp. z o.o., co wynika z art. 3 ust. 1 pkt. 1 oraz art. 4 pkt 9 Ustawy. Inaczej jest w przypadku umowy pożyczki, w której obowiązek podatkowy obciąża pożyczkobiorcę. Podstawę opodatkowania określa art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. d Ustawy, który stanowi, iż przy pożyczce udzielonej spółce przez wspólnika podstawą tą jest kwota lub wartość pożyczki, a stawka podatku powinna być określona według art. 7 ust. 1 pkt 9 Ustawy jako stawka właściwa dla umowy spółki w wysokości 0,5 proc. (a nie jako stawka przewidziana dla umowy pożyczki – 2 proc.). Warto pamiętać, że od podstawy opodatkowania odlicza się kwoty pożyczek udzielonych spółce kapitałowej przez wspólnika (akcjonariusza) oraz kwoty dopłat w spółce kapitałowej, które były już opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a następnie zostały przeznaczone na podwyższenie kapitału zakładowego. Gdyby więc w przyszłości Vivako SA i Dyzma Collection Sp. z o.o. postanowiły dokonać konwersji udzielonej pożyczki na kapitał zakładowy, to czynność ta nie wymagałaby ponownego opodatkowania podatkiem PCC.
Opisany przykład, potwierdza znaną prawdę, że w prawie podatkowym nic nie jest tak oczywiste, jak się na pierwszy rzut oka wydaje. Niby to pożyczka, ale jednak zmiana umowy spółki. A skutki podatkowe obu czynności różnią się w znaczący sposób – ogólne reguły opodatkowania nie znajdują zastosowania, a co najważniejsze, inna jest stawka należnego podatku. Warto w związku z tym pamiętać, że stosowanie prawa podatkowego zawsze powinno być poprzedzone dogłębną analizą konkretnej sytuacji. Na marginesie zwróćmy uwagę na fakt, że istnieje inna regulacja opisywanej materii zawarta w dyrektywie Rady nr 69/335/EWG z 17 lipca 1969 roku, dotyczącej podatków pośrednich od podwyższenia kapitału, zwanej Dyrektywą o podatku kapitałowym. Jak zapisano w preambule tego aktu prawnego, celem tej regulacji było ujednolicenie zasad opodatkowania kapitału spółek handlowych w państwach członkowskich, tak aby poszczególne regulacje nie powodowały zakłócenia swobody przepływu kapitału. W art. 4 Dyrektywy wskazano, że opodatkowaniu podatkiem od spółek kapitałowych podlegają m.in. utworzenie spółki kapitałowej, przekształcenie spółki czy też podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej, a także inne wymienione tam działania. Dyrektywa zawiera określenia spółek kapitałowych zgodne z prawem belgijskim, niemieckim, francuskim, włoskim, luksemburskim i holenderskim. I tak, spółka kapitałowa w rozumieniu dyrektywy to spółka akcyjna, komandytowa od akcji, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a także każda spółka, stowarzyszenie osób lub osoba prawna, prowadzące działalność w celu uzyskania zysku, których członkowie mają prawo sprzedaży swoich udziałów osobom trzecim bez uprzedniego zezwolenia oraz których członkowie odpowiadają za długi spółki, stowarzyszenia osób lub osoby prawnej, tylko do wysokości swoich udziałów. Ponadto spółką kapitałową jest każda spółka, stowarzyszenie osób lub osoba prawna, których kapitał lub udziały majątkowe w jednym z państw członkowskich mogą być przedmiotem obrotu giełdowego. Tak więc regulacja Dyrektywy dotyczy wielu polskich podmiotów. Natomiast w art. 7 (w brzmieniu nadanym Dyrektywą Rady 85/393/EWG z 10. 06. 1985 r. zmieniającą Dyrektywę Rady nr 69/335/EWG w sprawie podatków pośrednich od podwyższenia kapitału) dyrektywa Rady zawiera postanowienie bardzo istotne z naszego punktu widzenia. Zgodnie z tym artykułem „...państwa członkowskie zwolnią z podatku od spółek kapitałowych te transakcje, które w 1 lipca 1984 r. były zwolnione z tego podatku lub opodatkowane stawką 0,5 proc. lub niższą”. W tym kontekście istotny jest fakt, że 1 lipca 1984 r. w Polsce nie obowiązywała żadna regulacja prawna przewidująca opodatkowanie zawarcia umowy spółki i jej zmiany. Obowiązująca w tym okresie ustawa o opłacie skarbowej regulowała opodatkowanie czynności prawnych, aktualnie objętych Ustawą o PCC, jednakże nie zawierała FORUM BRANŻOWE FINANSE postanowień dotyczących opodatkowania umów spółek, czy też ich zmian. Dyrektywa Rady jest aktem prawnym wiążącym państwo członkowskie, jest to podstawowy akt prawny służący harmonizacji prawa Unii Europejskiej. Państwo członkowskie UE ma obowiązek wprowadzić do swojego ustawodawstwa we wskazanym terminie postanowienia Dyrektywy. Ponieważ zakres regulacji Ustawy o PCC jest tożsamy z przedmiotem regulacji Dyrektywy Rady, to po 1 maja 2004 r., czyli po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, ustawa krajowa powinna być dostosowana do obowiązujących przepisów wspólnotowych. Należy również pamiętać, że wspólnotowy porządek prawny oparty jest, między innymi, na zasadzie pierwszeństwa prawa wspólnotowego w porządkach prawnych państw członkowskich. Co z tego wynika? Możliwe jest twierdzenie, że art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k - „Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne: umowy spółki (akty założycielskie - oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 („Podatkowi podlegają zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt. 4”.) Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako niezgodne z Dyrektywą Rady o podatku kapitałowym, nie mogą stanowić podstawy opodatkowania umów oraz zmian umów spółek kapitałowych w rozumieniu Dyrektywy. Małgorzata Rumowska styczeń 2008 57
Page 1:
ISSN 1730-9522 NR 1 (57) STYCZEŃ 2
Page 6 and 7:
FORUM BRANŻOWE GOŚĆ NUMERU Krzys
Page 8 and 9: FORUM BRANŻOWE MIESZANKA FIRMOWA L
Page 10 and 11: FORUM BRANŻOWE MIESZANKA FIRMOWA P
Page 12 and 13: FORUM BRANŻOWE SONDA JAK MINĄŁ R
Page 14 and 15: � FORUM BRANŻOWE SONDA Lidia Mik
Page 16: FORUM BRANŻOWE OPINIE DAWNO NIE BY
Page 19 and 20: DWADZIEŚCIA LAT MINĘŁO Nazwę Ge
Page 21 and 22: ją przekraczają. Im wyższa rento
Page 23 and 24: tach wskazują wyraźnie na coraz m
Page 25 and 26: W Kanadzie i USA w zasadzie nie pro
Page 28 and 29: FORUM BRANŻOWE NORMALIZACJA NORMY
Page 30 and 31: FORUM BRANŻOWE NORMALIZACJA okna i
Page 32 and 33: FORUM BRANŻOWE NORMALIZACJA Okucia
Page 34 and 35: FORUM BRANŻOWE NOWOŚCI FAKRO prop
Page 36 and 37: FORUM BRANŻOWE PROMOCJA GÓRĄ ZAM
Page 38 and 39: FORUM BRANŻOWE DRZWI WYPEŁNIENIA
Page 40 and 41: FORUM BRANŻOWE BRAMY BEZPIECZNY DO
Page 42 and 43: FORUM BRANŻOWE HISTORIA POMYSŁ NA
Page 44 and 45: FORUM BRANŻOWE DREWNO CERTYFIKACJA
Page 46 and 47: FORUM BRANŻOWE SZYBY PRZENIKANIE W
Page 48 and 49: FORUM BRANŻOWE REALIZACJE NA PRZEK
Page 50 and 51: FORUM BRANŻOWE PRODUKCJA MASZYNY D
Page 52 and 53: FORUM BRANŻOWE MASZYNY O PRACY LIN
Page 54 and 55: FORUM BRANŻOWE MARKETING EMOCJE CZ
Page 56 and 57: FORUM BRANŻOWE MARKETING W DRODZE
Page 60 and 61: FORUM BRANŻOWE FUNDUSZE UNIJNE MAZ
Page 62 and 63: FORUM BRANŻOWE PRAWO UPADEK Z WYSO
Page 64 and 65: FORUM BRANŻOWE Z WIZYTĄ DOM Z POM
Page 66: FORUM BRANŻOWE Z NOTATNIKA MELKA u
show all

Pawilon 4, Stoisko 14 - Forum Branżowe

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?