Leibniz, Akademie-Ausgabe, 1702--1716 - Gottfried Wilhelm Leibniz ...

N. 35 transkriptionen 1702–1716 47
beygehen [d]urch dero laqueyen in unserem hauße einreichen zu laßen, darin, weil unsere
Eltern uns entgegenkommen wollen, diem adventus [ge]meldet.
35. JOHANN JAKOB SCHEUCHZER AN LEIBNIZ
, 4. September 1707.
Überlieferung: K Abfertigung 5
〈am Rande:〉 resp.
RELATIO Brevis Itineris Aestivi in ALPES RHAETICAS suscepti A o 1707
Tiguri postquam in Museo ea quae Barometrum spectant disposui, conferenda cum
observationibus nostris Baarometricis in itinere singulis diebus factis, petii primum
T h e r m a s F a b a r i a s , tum ut instituerem varias Historico- naturales, tum ut 10
experirer in meipso salutares harum Aquarum effectus. In transitu per R i v a r i u m
L a c u m attendi praeter v e n t o s f l a t o s situs stratorum Montes constituentium.
Ad Thermas ipsas mineram detexi L a p i d i s [ N u m i m a l i s ] Transylvaniae Clusii,
quem sub titulo l e n t i u m l a p i d e a r u m u t r i n q u e c o n v e x a r u m etc descripsi
fusius in S p e c i m i n e L i t h o g r a p h i a e H e l v e t i c a e. Institui porro ex- 15
perimenta varia circa aquarum indolem, et effectus circa modum dimetiendi M o n t i u m
a l t i t u d i n e s per Barometra, ubi dabatur commoda occasio ad parietem montosum
800 fere pedum, et Mechanicae normam, examinandi differentiam. Calculi Mariottiani
ac Cassiniani. Eodem Barometro postea usus sum per totius itineris decursum in omnibus
Pagis, Vallibus, Montibus quos transii cunque. F a b a r i a relicta juxta R h e n i 20
ductum penetravi ad primos celeberrimi huius Fluvii F o n t e s , qui e stupendae molis
g l a c i a l i b u s M o n t i b u s , per [Gihorium] et ultra se in longum protendentibus,
altissimo Rhaetiae loco, profluunt. Designavi Acus Magneticae subsidio omnes huius
fluminis flexus, rivos influos, Pagos adsitos, Montium juga utrinque protensa cum suis
distantiis et Nominibus pro G e o g r a p h i a e H e l v e t i c a e correctione, circa quam 25
plura hactenus collegi observata. Ex S y l v a R h e n a n a - R h e i n w a l d , quam vallem
primum Rhenus, posterior scilicet perluit, pertransii A d u l a e ac F u r c u l a e
juga altissima. C l a v e n n a m petiturus, interim examinavi A c i d u l a s in monte S.
B e r n a r d i n i , et eadem, qua Rhenum, methodo delineavi M a e s a e fluvii prima sta-
2. 3. 2010