Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Rohrnetz<br />
Fachberichte<br />
Im Rahmen der Durchführung einer konventionellen<br />
Druckverlustberechnung ist der Leitungsenddruck<br />
gemäß Gl. (1) zu ermitteln:<br />
L 16 Tm<br />
pn<br />
p p<br />
D T p V 2<br />
K<br />
2<br />
=<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅<br />
5 2 n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n<br />
⋅<br />
m<br />
π<br />
ρ & (1)<br />
n 1<br />
L 16 Tm<br />
pn<br />
Will p man p den Druckverlauf D T entlang p V 2<br />
des K<br />
2<br />
=<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅<br />
5 2<br />
2 m<br />
π<br />
ρ &<br />
Strömungsweges<br />
x 16<br />
( xauftragen, ) = p1 ⋅ 1−λgilt ⋅ ⋅<br />
n 1<br />
5<br />
D π<br />
ρ Tm<br />
pn<br />
2<br />
L Gl. 16 (2): ⋅ T⋅ ⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n 2 n m<br />
Tn<br />
p V & K<br />
m<br />
pn<br />
p p<br />
1<br />
D x 16<br />
p( x) = p1 ⋅ 1−λ⋅ ⋅<br />
5<br />
D π<br />
ρ<br />
T T p<br />
m<br />
p<br />
V 2<br />
K<br />
2<br />
=<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅<br />
5 2<br />
2 m<br />
π<br />
ρ &<br />
n 1 n 2<br />
⋅<br />
2 n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n<br />
⋅<br />
m<br />
T<br />
2<br />
x ⎡<br />
2<br />
1− ⎛ n<br />
p V & K (2)<br />
L 16 Tm<br />
pn<br />
p p<br />
1<br />
D p ⎞ ⎤<br />
⎢<br />
x 16<br />
Folgender p( x) = p Zusammenhang<br />
⎝ ⎜ 1 ⎠<br />
⎟<br />
⎥ kann ebenfalls Verwendung<br />
finden:<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅<br />
L<br />
5<br />
⎣⎢<br />
p 2⎦⎥<br />
D⎡<br />
2<br />
1<br />
⋅ 1− ⎛ π<br />
ρ<br />
T T p<br />
m<br />
p<br />
V 2<br />
K<br />
2<br />
=<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅<br />
5 2<br />
2 m<br />
π<br />
ρ &<br />
n 1 n 2<br />
⋅<br />
2 n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n<br />
⋅<br />
m<br />
⎞ ⎤Tn<br />
p V & K<br />
1<br />
x p<br />
⎢x<br />
16<br />
⎝ ⎜ 1 ⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
p( x) = p1 ⋅ 1−λL<br />
⋅<br />
⎡<br />
= − ⎛ 2<br />
⎣⎢<br />
⋅<br />
5 p<br />
⎦⎥<br />
D<br />
2<br />
p ⎞ ⎤ ⎡ 5 2<br />
2<br />
&V ⎢<br />
⎝ ⎜ 2<br />
⎠<br />
⎟ ⎥<br />
⎣⎢<br />
p<br />
⎦⎥ ⋅ ⋅ D 2<br />
L<br />
⋅ π<br />
⋅ Tn<br />
T<br />
⋅ p1<br />
p<br />
⋅ 1 ⋅ 1<br />
( ) =<br />
n<br />
11⋅ 1− ⋅ 1− ⎛ π<br />
ρ Tm<br />
pn<br />
2<br />
⋅<br />
2 n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n<br />
⋅<br />
m<br />
⎞ ⎤Tn<br />
p V & K<br />
1<br />
x p<br />
p x p ⎢<br />
1<br />
λ 16<br />
m n<br />
ρn Km<br />
⎡<br />
= − ⎛ 2<br />
⎝ ⎜ 1 ⎠<br />
⎟<br />
⎥ (3)<br />
L<br />
p ⎞ ⎤ ⎣⎢<br />
p<br />
5 ⎦⎥<br />
2<br />
2<br />
&V ⎢<br />
⎝ ⎜ 2<br />
⎠<br />
⎟ ⎥<br />
⎣⎢<br />
p<br />
wm<br />
⋅D⎦<br />
⎥ ⋅ 1<br />
⋅ D<br />
L<br />
⋅ π<br />
⋅ Tn<br />
T<br />
⋅ p1<br />
p<br />
⋅ 1 ⋅ 1<br />
n<br />
1 x ⎡<br />
2<br />
Die ( ) Transportkapazität =<br />
1⋅ 1− ⋅ 1<br />
1<br />
λ<br />
− ⎛ p ⎞ ⎤<br />
p x p ⎢<br />
16 der Rohrleitung<br />
m n<br />
ρn K ist dann<br />
m<br />
wm⋅D⋅ρm<br />
Re<br />
Rem<br />
= =<br />
= − ⎛ 2<br />
⎝ ⎜ 1 ⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
L<br />
⎡ ⎞ ⎤ 5 2<br />
2<br />
gemäß Gl. (4) bestimmbar: p<br />
⎣⎢<br />
p<br />
νm<br />
ηm<br />
⎝ ⎜ 2<br />
⎢<br />
w ⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
m<br />
⋅D wm⋅D⋅ρm<br />
Re = Re<br />
⎣⎢<br />
m<br />
=<br />
⎦⎥ ⋅ 1<br />
⋅ D<br />
⋅ π<br />
⎦⎥<br />
⋅ Tn<br />
⋅ p1<br />
⋅ 1 ⋅ 1<br />
&V<br />
n<br />
1<br />
p1<br />
λ L 16 Tm pn ρn Km<br />
=<br />
4<br />
= ⋅ V−&<br />
⎛ 2<br />
⎡<br />
ν<br />
⎞ ⎤ 5 2<br />
2<br />
p<br />
m<br />
ηm<br />
m<br />
w ⎝ ⎜ 2<br />
⎢<br />
m 2 w ⎠<br />
⎟ ⎥<br />
Re = Re π⎣<br />
⎢<br />
m<br />
⋅<br />
⋅D<br />
4<br />
⋅ =<br />
⎦⎥ ⋅ ⋅ D<br />
⋅ ⋅ Tn<br />
⋅ p<br />
&V<br />
⋅ ⋅<br />
n<br />
1<br />
L 116<br />
πT<br />
1 1<br />
m<br />
pn<br />
1<br />
p p<br />
(4)<br />
p1<br />
D λw L<br />
m⋅D<br />
16 ⋅Tρ<br />
Tp p<br />
V 2<br />
m n<br />
ρ<br />
K<br />
2<br />
=<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅<br />
5 2<br />
2 m<br />
π<br />
ρ &<br />
K<br />
nm<br />
1 n m<br />
m<br />
=<br />
V&<br />
ν L<br />
16<br />
m m<br />
η<br />
m<br />
Außerdem w geht<br />
m<br />
π⋅Dn<br />
V&<br />
m<br />
V&<br />
n<br />
p 2<br />
wT<br />
⋅<br />
aus der Herleitung der Druckverlustgleichung<br />
Re p( x= ) Re = pklar = ⋅ = hervor = [1], dass sowohl <strong>die</strong> Rohrreibungs-<br />
m<br />
⋅ ⋅<br />
4<br />
m<br />
p<br />
T<br />
K<br />
x w16<br />
m⋅D⋅<br />
ρm<br />
m1 V&<br />
⋅ 1−λ⋅ ⋅<br />
5<br />
zahl n<br />
m<br />
n m<br />
V&<br />
m<br />
= V&<br />
n<br />
⋅ p m<br />
wλ als auch <strong>die</strong><br />
νm<br />
Kompressibilitätszahl<br />
D π η<br />
ρ T<br />
Tm<br />
pn<br />
p p<br />
D T<br />
p V 2<br />
K<br />
2<br />
=<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅<br />
5 2<br />
2 m<br />
π<br />
ρ &<br />
n<br />
1<br />
m<br />
pn<br />
2<br />
⋅<br />
2 n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n<br />
⋅<br />
m<br />
m Tn<br />
p V & K<br />
1 K <strong>für</strong> über den<br />
2<br />
π D T<br />
⋅ ⋅<br />
m<br />
p 3 3<br />
2<br />
T<br />
K<br />
gesamten − pn<br />
2<br />
= ⋅ Strömungsweg x 16<br />
gemittelte Drücke und Temperaturen<br />
4 V&<br />
2<br />
m<br />
n<br />
m 2<br />
V&<br />
3<br />
1<br />
⋅ p<br />
m<br />
V&<br />
⋅ p m<br />
w zu bestimmen <strong>sind</strong>:<br />
2<br />
π D T<br />
n 3 2⋅<br />
3 m<br />
2<br />
p1<br />
m −Tp<br />
K<br />
2<br />
( ) =<br />
1⋅ ⋅ 1− ⎛ p( x) = p<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅<br />
5<br />
D π<br />
ρ Tm<br />
pn<br />
2<br />
⋅<br />
2 n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n<br />
⋅<br />
m<br />
T<br />
⎡ ⎞ ⎤<br />
n<br />
p V & K<br />
1<br />
xL<br />
16 p T<br />
l = l m = l (T m , p<br />
n2<br />
m ) ⎝ ⎜ m<br />
pn<br />
p<br />
x p p ⎢<br />
1 ⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
DL<br />
⎣⎢<br />
p T<br />
⎦⎥<br />
p V 2<br />
K<br />
2<br />
=<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅<br />
5 2<br />
2 m<br />
π<br />
ρ &<br />
m<br />
= ⋅<br />
2 2<br />
3<br />
1n<br />
− pm<br />
2 2<br />
V&<br />
V &<br />
n⋅⎛<br />
p T<br />
K m = K (T m , p⋅ ⋅p<br />
⎞<br />
3 m )<br />
3 2 m<br />
m<br />
2<br />
+<br />
⎝<br />
⎜<br />
p<br />
1m<br />
1−Tp<br />
K<br />
n 1<br />
2<br />
x ⎡<br />
2<br />
( ) = 1⋅ 1− ⋅ 1− ⎛ p ⎞ ⎤<br />
p x p ⎢<br />
n2<br />
p + ⎠<br />
⎟<br />
m<br />
= ⎡⋅<br />
2 12<br />
p<br />
2 2<br />
Für<br />
= 23<br />
⎛p1<br />
− p2p<br />
⎞<br />
2<br />
pm<br />
=<br />
<strong>die</strong><br />
⋅<br />
Berechnung<br />
− ⎛ 2<br />
p ⎞ ⎤<br />
⎝ ⎜ 1 ⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
L<br />
⎣⎢<br />
x 16p<br />
5 2⎦<br />
⎥<br />
p( x) = p<br />
2<br />
1⋅ 1−λ⋅ &V ⎢<br />
+<br />
3 2⎝<br />
⎜ p<br />
der mittleren Rohrreibungszahl<br />
3⎝ ⎜ 2<br />
⎠<br />
⎟ ⎥<br />
1 3<br />
2⎣<br />
⎢ p<br />
p −<br />
+ 2⎠<br />
⎟<br />
ist <strong>die</strong> 1<br />
p ⎦⎥ ⋅ 1 ⋅<br />
5<br />
⋅ D<br />
L<br />
⋅ π<br />
⋅ n<br />
T<br />
⋅ 1<br />
p<br />
⋅ 1 ⋅ 1<br />
n<br />
1 D π<br />
ρ Tm<br />
pn<br />
2<br />
⋅<br />
2 n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n<br />
⋅<br />
m<br />
Tn<br />
p V & K<br />
1<br />
1<br />
λ 16<br />
m n<br />
ρn Km<br />
2<br />
p mittlere 1<br />
p2<br />
m<br />
p⋅<br />
+ 2p Reynolds-Zahl<br />
1⋅ 2<br />
Re m zu verwenden. Es gilt:<br />
2 2<br />
m 23<br />
⎛p<br />
1<br />
− p2p<br />
⎞<br />
= ⋅ 3<br />
2<br />
m 2<br />
( p<br />
+<br />
1+<br />
p2)<br />
2<br />
3p ⎝<br />
⎜ p<br />
1wm<br />
⋅D = − ⎛ 2<br />
⎡ ⎞ ⎤ 5 2<br />
2<br />
p<br />
⎝ ⎜ 2<br />
⎢<br />
⎠<br />
⎟ ⎥<br />
⎣⎢<br />
⎦⎥ ⋅ 1<br />
⋅ D<br />
⋅ π<br />
⋅ Tn<br />
⋅ p<br />
⋅ 1 ⋅ 1<br />
&V<br />
n<br />
1<br />
2<br />
1<br />
p x ⎡<br />
1<br />
λ<br />
w<br />
L 2<br />
Re = Re1<br />
= 2+ = p1⋅ p +<br />
2 ⎠<br />
⎟ m⋅D<br />
16<br />
⋅ρ<br />
Tm pn ρn Km<br />
( ) =<br />
1⋅ 1− ⋅ 1− ⎛ p ⎞ ⎤<br />
p x p ⎢<br />
m<br />
m 1<br />
p=<br />
2 (5)<br />
⎝<br />
p<br />
⎜ 1 ⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
L<br />
m ν 2⎣<br />
⎢ p<br />
2 ⎛<br />
m<br />
η ⎦⎥<br />
3 p ⎞<br />
m<br />
2<br />
pm<br />
⋅ ⋅ ( p+<br />
1+<br />
2)<br />
2<br />
2<br />
3p ⎝<br />
⎜ p<br />
1w Die mittlere 2<br />
1<br />
+ m<br />
⋅D w<br />
p1⋅ p +<br />
2 ⎠<br />
⎟<br />
1<br />
p2<br />
pm = 4<br />
= ⋅ Strömungsgeschwindigkeit m⋅D⋅ρm<br />
Re = Rem<br />
= =<br />
folgt aus<br />
V&<br />
ν<br />
der 3<br />
m m<br />
ηm<br />
wKontinuitätsgleichung<br />
m= π ⋅ 2( 1+<br />
p2)<br />
2⋅<br />
2<br />
D<br />
− ⎛ 2<br />
⎡ ⎞ ⎤ 5 2<br />
2<br />
p<br />
2<br />
p1<br />
+ p1⋅ p2+<br />
p2<br />
pm = ⋅ ⎝<br />
4 V&<br />
⎜ 2<br />
⎢<br />
⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
⎣⎢<br />
⎦⎥ ⋅ 1<br />
⋅ D<br />
⋅ π<br />
⋅ Tn<br />
⋅ p1<br />
⋅ 1 ⋅ 1<br />
&V<br />
n<br />
1<br />
p1<br />
λ L 16 Tm pn ρn Km<br />
m 3<br />
⋅ n( p1m+<br />
p2)<br />
V&<br />
m<br />
= V&<br />
n<br />
2<br />
p m<br />
w<br />
2<br />
π⋅D<br />
T<br />
⋅ ⋅<br />
m<br />
p<br />
w<br />
m<br />
T<br />
K<br />
m<br />
⋅D wm⋅D⋅ρm<br />
Re = Rem<br />
n<br />
n<br />
= ⋅ m<br />
V&<br />
⋅ ⋅<br />
3 3<br />
2<br />
1<br />
−<br />
m<br />
V&<br />
p = =<br />
Tν<br />
m<br />
n<br />
m<br />
pm<br />
Tp<br />
K<br />
ηm<br />
n2<br />
pm<br />
= ⋅<br />
2 2<br />
3<br />
4<br />
Der = mittlere ⋅ p<br />
V&<br />
m<br />
w<br />
1<br />
− p<br />
m Druck 2 muss grundsätzlich mit Hilfe des<br />
32<br />
3<br />
2π<br />
⋅<br />
pD<br />
−<br />
Mittelwertsatzes p<br />
1<br />
p2<br />
m<br />
= ⋅ der Integralrechnung berechnet wer-<br />
2<br />
2<br />
2<br />
2<br />
3 ⎛<br />
p<br />
−<br />
den [1]. Für den 1<br />
phier 2p<br />
⎞<br />
2 behandelten Fall der horizontalen<br />
pm<br />
+<br />
3 ⎝<br />
⎜<br />
n1<br />
m<br />
<strong>Gas</strong>transportleitung V&<br />
p + ⎠<br />
⎟<br />
m<br />
= V&<br />
⋅ p T<br />
n<br />
⋅ ⋅<br />
1 mpist 2<br />
der mittlere Pipelinedruck wie<br />
2<br />
pm<br />
T<br />
K<br />
n 2<br />
folgt ⎛<br />
p<br />
⎞<br />
analytisch = ⋅ 2<br />
2<br />
p bestimmbar:<br />
2<br />
pm<br />
+<br />
1<br />
+ p1⋅ 2 3 ⎝<br />
⎜ p1<br />
p<br />
+<br />
⎠<br />
⎟<br />
1<br />
p<br />
3 3 2<br />
m 2 p1<br />
− p2<br />
pm<br />
= ⋅3<br />
(6)<br />
2 2<br />
3<br />
⋅ ( p1+<br />
p<br />
2p1<br />
− p2<br />
2)<br />
2<br />
p 2<br />
+ ⋅ +<br />
1<br />
p1 p2 p2<br />
p<br />
m<br />
=<br />
Dieser Zusammenhang 3<br />
kann formal weiter umgeformt<br />
= ⋅ ⎞<br />
2 ⎛<br />
⋅ ( p<br />
1+<br />
2<br />
)<br />
2<br />
2<br />
p werden, p<br />
m<br />
+<br />
3 ⎝<br />
⎜ p womit man eine in der russischsprachigen<br />
Literatur häufig 1<br />
1<br />
p + ⎠<br />
⎟ p2verwendete Formulierung findet:<br />
p<br />
2<br />
p1<br />
+ p ⋅ p + p<br />
=<br />
⋅ ( p1+<br />
p2)<br />
2<br />
m<br />
3<br />
2<br />
1 2 2<br />
p<br />
L 16 Tm<br />
pn<br />
p<br />
D T p V 2<br />
= ⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅ K<br />
n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n<br />
⋅<br />
π<br />
ρ &<br />
2 1 5 2<br />
n<br />
x 16<br />
( x) = p1 ⋅ 1−λ⋅ ⋅<br />
5<br />
D π<br />
ρ Tm<br />
pn<br />
2<br />
L 16 ⋅<br />
2<br />
Tn<br />
⋅ ⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n m<br />
Tn<br />
p V & K<br />
m<br />
pn<br />
p p<br />
1<br />
D T p V 2<br />
K<br />
2<br />
=<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅ ⋅ ⋅<br />
n<br />
⋅<br />
5 2<br />
2 m<br />
π<br />
ρ &<br />
n 1<br />
Bild 1. Situationsskizze horizontale <strong>Gas</strong>transportleitung.<br />
2<br />
x ⎡<br />
2<br />
1− ⎛ p ⎞ ⎤<br />
p x<br />
p<br />
⎢x<br />
16<br />
( ) =<br />
⎝ ⎜ 1 ⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
1⋅ 1−λ⋅ ⋅<br />
L 5<br />
D⎣<br />
⎢ πp<br />
ρ Tm<br />
pn<br />
2<br />
⋅ ⋅ ⋅ ⋅ ⋅<br />
2 n 2 n m<br />
⎦⎥<br />
Tn<br />
p V & K<br />
1<br />
= − ⎛ 2<br />
2<br />
⎡ ⎞ ⎤ 5 2<br />
2<br />
p x ⎡<br />
⎢<br />
⎝ ⎜ 2<br />
&V<br />
⎠<br />
⎟ ⎥<br />
⎣⎢<br />
p<br />
⎦⎥ ⋅ ⋅ D 2<br />
L<br />
⋅ π<br />
⋅ Tn<br />
T<br />
⋅ p1<br />
p<br />
⋅ 1 ⋅ 1<br />
n( ) = 11⋅ 1− ⋅ 1− ⎛ p ⎞ ⎤<br />
p x p ⎢<br />
1<br />
λ ⎝ ⎜ 1 16 ⎠<br />
⎟<br />
⎥<br />
L<br />
⎣⎢<br />
p<br />
⎦⎥<br />
m n<br />
ρn Km<br />
wm<br />
⋅D wm⋅D⋅ρm<br />
Re<br />
Rem<br />
= =<br />
= − ⎛ 2<br />
⎡ ⎞ ⎤ 5 2<br />
2<br />
p<br />
νm<br />
ηm<br />
⎝ ⎜ 2<br />
⎢<br />
⎠<br />
⎟ ⎥<br />
⎣⎢<br />
⎦⎥ ⋅ 1<br />
⋅ D<br />
⋅ π<br />
⋅ Tn<br />
⋅ p1<br />
&V<br />
⋅ 1<br />
p L<br />
⋅ 1<br />
n<br />
1<br />
1<br />
λ 16 Tm pn ρn Km<br />
4<br />
= ⋅ V&<br />
m<br />
wm<br />
2 wm<br />
⋅D wm⋅D⋅ρm<br />
Re = Re π⋅D<br />
m<br />
= =<br />
ν η<br />
m<br />
1<br />
n m<br />
V&<br />
m<br />
= V&<br />
n⋅ p T<br />
⋅ ⋅<br />
m<br />
4 p<br />
T<br />
K<br />
= ⋅ V&<br />
m<br />
w<br />
n<br />
m<br />
Bild 2.<br />
2<br />
π⋅Situationsskizze D<br />
<strong>Gas</strong>transportleitung mit Höhendifferenzen.<br />
3 3<br />
2 p1<br />
− p2<br />
pm<br />
= ⋅<br />
2 2<br />
3<br />
n<br />
= ⋅ 1<br />
−⋅ pm<br />
V&<br />
m<br />
V&<br />
p T<br />
n<br />
2⋅<br />
p T<br />
K<br />
m<br />
n<br />
m<br />
m<br />
2<br />
⎛ p ⎞<br />
3 3 2<br />
m<br />
2<br />
+<br />
⎝<br />
⎜pp1<br />
+ ⎠<br />
⎟ (7)<br />
1<br />
− p2<br />
pm<br />
= ⋅<br />
1<br />
p<br />
2 2 2<br />
3 p1<br />
− p2<br />
Nach dem Ausrechnen von Gl. (6) erhält man mit<br />
2<br />
2<br />
Gl. (8) p1<br />
+ p1⋅ p2+<br />
p2<br />
pm = eine weitere nutzbare 2<br />
2 ⎛<br />
Beziehung. Diese Schreibweise<br />
wird<br />
3<br />
p ⎞<br />
2<br />
pm<br />
= ⋅ in ⋅ ( p<br />
+ DVGW-G<br />
1+<br />
p2)<br />
2000 u. a. zur Berechnung des<br />
3 ⎝<br />
⎜ p1<br />
Netzinhalts<br />
2 p + ⎠<br />
⎟<br />
1<br />
p2<br />
verwendet.<br />
p<br />
2<br />
p1<br />
+ p ⋅ p + p<br />
=<br />
⋅ ( p1+<br />
p2)<br />
2<br />
m<br />
3<br />
2<br />
1 2 2<br />
(8)<br />
Alle oben zur Berechnung des mittleren Druckes<br />
angegebenen Gleichungen führen zu identischen<br />
Resultaten.<br />
2.2 <strong>Gas</strong>transportleitungen mit Höhendifferenzen<br />
Mit den Bezeichnungen gemäß Bild 2 lassen sich <strong>die</strong><br />
nachstehenden Gebrauchsgleichungen anschreiben<br />
[1]. Es ist zu beachten, dass bei steigenden Leitungen <strong>für</strong><br />
ΔH das Vorzeichen „+“ und bei fallenden Leitungen „–“<br />
zu wählen ist.<br />
Verwendet man wieder <strong>die</strong> Normdichte und den<br />
Normvolumenstrom, erhält man <strong>die</strong> sog. Ferguson-Gleichung<br />
[1]:<br />
2 2<br />
p1<br />
−p2<br />
⋅e<br />
ξ<br />
e −1<br />
ξ<br />
2 gTn<br />
n<br />
= ⋅ ⋅ ρ<br />
ξ ⋅ ⋅∆H<br />
p K T<br />
n<br />
ξ<br />
L 16 Tm<br />
2<br />
= λ⋅ ⋅ ⋅ ⋅p ⋅ρ<br />
⋅V&<br />
⋅K<br />
5 2<br />
D π T<br />
⋅ m 1<br />
n<br />
m<br />
n n n m<br />
(9)<br />
April 2012<br />
<strong>gwf</strong>-<strong>Gas</strong> <strong>Erdgas</strong> 259