Pomniki minionej epoki w Legnicy - Geschichtswerkstatt Europa

введение
Praca projektowa obejmowała nie tylko wielokrotne
wizyty w Legnicy i rozmowy z byłymi lub
obecnymi jej mieszkańcami, ale przede wszystkim
rozległe studium dostępnej literatury i materiałów
źródłowych: wspomnień, dzienników, opracowań,
monografii, gazet i „czytanie” plakatów, haseł,
znaczków pocztowych, zaznajamianie się z nowopowstałymi
stronami internetowymi o Legnicy, filmami.
Wobec konieczności dokonania wyboru, zdecydowaliśmy
się na analizę polskojęzycznej gazety
„Pionier”, jako państwowego instrumentu propagandowego
w kształtowaniu tożsamości nowych mieszkańców
– Rosjan i Polaków i kreowaniu ich pamięci
historycznej.
Innym przykładem pracy ze źródłami był wyjazd
do Wuppertalu, gdzie znajduje się muzeum bogate
w legniczana, czyli pamiątki i dokumenty z Liegnitz/
Legnicy, tzw. „Zbiory Legnickie”. Odwiedziny tego
miejsca, a przede wszystkim rozmowy z pierwszym
przewodniczącym, Gerhardem Kaske oraz obecnym
kierownikiem muzeum, Heinrichem Kudoweh, okazały
się bardzo pouczające, ukazały nowe perspektywy
i wniosły w nasz projekt wiele cennych informacji.
Dowiedzieliśmy się wiele na temat współpracy partnerskiej
pomiędzy Legnicą i Wuppertalem i spróbowaliśmy
zastanowić się, jakie ma ona znaczenie dla
wspólnej interpretacji historii.
Pomimo że miasto zajmuje na kartach polskiej
historii XX wieku ważną pozycję, to wciąż pozostaje
stosunkowo mało znanym miejscem. Odwiedziny
stowarzyszeń ziomkowskich z Niemiec stały się już
niejako normalnością, natomiast przyjazdy gości
z Rosji dopiero od kilku, kilkunastu lat, przybierają
na sile i znaczeniu. Znamiennym było pewne przypadkowe
spotkanie pod Galerią Piastów w Legnicy
w maju 2012 r. Nasza grupa projektowa wybierała się
Эльжбета Шуманьская
город легница, который лежит на реке качава,
и в котором в настоящее время проживает более
100.000 жителей, находится в самом сердце
нижней силезии и располагается между городами
гёрлиц и вроцлав. до 1945 года легница была
немецким городом. с того времени по сегодняшний
день сохранились такие, построенные в 30-х
годах XX века объекты, как местный аэродром и
проходящая рядом с городом автострада а4. По
окончании второй мировой войны в легнице в течении
48 лет квартировались советские войска.
наряду с репрезентативным кварталом „квадрат”
(Kwadrat), в советскую часть города также входили
и городской парк, местный аэродром, мно-
Введение
11
właśnie na Plac Słowiański, pod Pomnik Wdzięczności
dla Armii Radzieckiej, kiedy nieznajomy mężczyzna
spytał nas o drogę. Szybko okazało się, że był
to były radziecki żołnierz, pilot, swego czasu stacjonujący
w Legnicy. Rozmowa z przyjezdnym i to spotkanie,
powiedzmy, pierwszego stopnia, mimo że nie
miało charakteru pracy projektowej, a mężczyzna nie
był świadkiem epoki, która nas interesuje, pozwoliło
nam poczuć magię Legnicy, zdać sobie sprawę z tego,
jak ważnym i ciekawym okresem był czas stacjonowania
wojsk radzieckich w mieście oraz że Legnicą
interesuje się dziś coraz więcej Rosjan.
Nas projekt dedykujemy świadkom epoki. Naszym
respondentom, autorom przekazów i pamiętników,
a także wszystkim innym, którym dane było
doświadczać powojennej Legnicy lat 40. i 50. Rozmowy
z nimi były fascynujące, często pełne sprzeczności,
zdominowane przez emocje, od nostalgii, przez
żal, złość, jak również pewien dystans, poczucie, że
„historia kołem się toczy”, że „nie mieliśmy na to
wpływu”, po pozytywne nadzieje na wzajemne wybaczenie
sobie urazów i wspólne rozwikłanie skomplikowanych
stosunków. Dziękujemy wszystkim, którzy
poświęcili nam swój czas i udostępnili pamiątki,
zdjęcia, dokumenty. Mamy nadzieję, że problematyka
naszkicowana przez niniejszy projekt zainteresuje
dalsze osoby do zajęcia się historią tego wyjątkowego
miasta i poszuka odpowiedzi na nowe pytania związane
z powojenna historią miasta, które niewątpliwie
się pojawią.
Na koniec pragniemy podzielić się uwagą, że bardzo
owocna, szalenie ciekawa i pouczająca okazała
się praca z mentorem, dr. Wojciechem Konduszą,
ekspertem od historii radzieckiej Legnicy. Praca z tą
kompetentną osobą stanowiła dla nas swego rodzaju
wyzwanie i olbrzymią motywację.
гочисленные промышленные здания, городские
коммунальные службы, а также разбросанные по
всему городу жилые помещения. для посещения
„квадратa” людьми, там не проживающими, требовался
особый пропуск. Поэтому легницу часто
называли „малой москвой”. такое вынужденное
соседство оказало значительное влияние на формирование
нового лица города, а также на совместное
сосуществование немецких, советских
и польских жителей легницы.
Поэтому в центре данного проекта стоит вопрос:
какое влияние оказывали издаваемые официальной
властью административные распоряжения
на совместное сосуществование, а также на интер-