Pomniki minionej epoki w Legnicy - Geschichtswerkstatt Europa

влияние газеты «Пионер»...
buzi dziewczynki (…) Grzeczny uśmieszek zsunął
się na chwilę z buzi, kiedy jeden z polskich żołnierzy
napastowanych przez nią na ulicy zawołał zniecierpliwiony:
„A wynoś się, gdzie pieprz rośnie!” Poszła,
ale nie „gdzie pieprz rośnie”, tylko „gdzie kiełbasa”.
W wędliniarni na Wrocławskiej powoli, z niemiecką
systematycznością, wyciągała z torebki wyżebrane
pieniądze. A ja myślałam o naszych dzieciach z czasów
okupacji. O umorusanych ulicznikach Warszawy.
W dziurawych butach, często zziębniętych, często
niedomytych. Ale butnych, nie uniżonych. (…)
I wojna się skończyła, a my dajemy dzieciom niemieckim
na kiełbasę” (Pionier, Nr 41, str. 3).
Reasumując, „polityka pamięci” uprawiana w gazetach
odegrała w kontekście Legnicy pośrednią rolę
jako środek legitymujący władzę i wspierający zmianę
panującego porządku, w tym obecność Rosjan. Głównym
celem stało się jednak zakorzenienie historycznych
mitów i stereotypów w masowej świadomości
nowych mieszkańców. Celem było stworzenie mitu
założycielskiego nowej wspólnoty, opierającego się na
prapolskiej historii tych ziem i spektakularne zwycięstwo
w drugiej wojnie światowej, przy pomocy bratniego
narodu słowiańskiego. Stereotypy godziły głównie
w Niemców, co miało na celu skoncentrowanie się
na własnej traumie, wyzbyciu skrupułów jeśli chodzi
o ich wysiedlanie i wyczyszczenie pola pod „nową,
słuszną sprawę”. Oto zestawienie gazet i dzienników,
które były wydawane w powojennej Legnicy:
• „Pionier” – wydawana od 27 sierpnia do 14 października
1945 r.
• „Naprzód Dolnośląski” – partyjny tygodnik
(PPS), ukazywał się od 26 czerwca 1945 r. do
15 lipca 1947 r.
• „Trybuna Dolnośląska” – tygodnik PPR, pierwszy
numer wyszedł 13 sierpnia 1945 r. W 1948 r.
Эльжбета Шуманьская
75
w wyniku połączenia z „Wrocławskim Kurierem
Ilustrowanym” przekształcona w „Gazetę Robotniczą”.
• „Wiadomości legnickie” – ukazywały się od
1 lipca 1954 r. do 17 czerwca 1964 r., początkowo
jako organ KP PZPR; po wydarzeniach 1956
partia zrezygnowała z firmowania gazety, która
przeszła w prywatne ręce.
• „Wolność” – dziennik Armii Radzieckiej w języku
polskim, wydawany od 24 sierpnia 1944 r.
do 31 grudnia 1954 r., początkowo w Poznaniu,
a od 1946 r. w Legnicy. Zawierał przedruki wiadomości
moskiewskich, propagował przyjaźń
polsko-radziecką i wiedzę o Kraju Rad. W latach
1947–54 ukazywał się pod rozszerzonym
tytułem „Wolność. Gazeta Armii Radzieckiej
dla Polaków”. Gazetę o dość dużym nakładzie
(około 100 000 egzemplarzy) prenumerowały
szkoły i Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
• „Liegnitzer Tageblatt” – niemiecka gazeta codzienna
wydawana od 10 stycznia 1866 r. do
7 lutego 1945 r., czyli praktycznie do momentu
wkroczenia pierwszych czerwonoarmistów
na przedpola Legnicy. Drukarnia i wyposażenie
zakładów graficznych zostało splądrowane.
Opuszczony zakład spłonął 4 sierpnia 1945 r.
• „Deutsche Zeitung” ukazywała się od
24 czerwca 1945 r. do połowy 1946 r. Wydawana
przez Rosjan gazeta zawierała treści propagandowe
adresowane do Niemców.
• „Znamia Pobiedy” – codzienna gazeta Północnej
Grupy Wojsk, ukazywała się nieprzerwanie od
1 czerwca 1945 r. do 15 maja 1993 r. Redakcja
i drukarnia mieściła się w koszarach przy
ul. Chojnowskiej w Legnicy.
Влияние газеты «пионер»
на историческую память и процесс формирования
идентичности жителей города легница
в последнее время, исследователи всё больше
внимания уделяют вопросам, касающимся
определения особых свойств и механизмов
функционирования исторической памяти, которая
является одним из важнейших элементов
коллективной идентичности 195 . какие факторы
195 Nünning A. und W. (Hrsg.): Konzepte der Kulturwissenschaften.
Metzler Verlag, Stuttgart 2003б, С. 160
определяют смысл термина „культурная историческая
память населения”? ответ на этот вопрос,
стараются найти в том числе и культурологи,
изучающие помимо всего прочего культуру как
механизм сохранения информации. наряду с индивидуальными
воспоминаниями, символами,
ритуалами, памятными местами и памятниками,
текст, как носитель коллективной исторической