aprıl 2012 - tojdac.org

The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC April 2012 Volume 2 Issue 2
Dijital sinema bir dizi yeni ve farklı prati!i gerektirmektedir. Geleneksel yapım pratiklerinden
hareketle dijital sinemanın i" akı"ı "öyle özetlenebilir (Erkılıç:2006): Yapım prati!i dijital
yöntemle ya dijital kamerayla objektif önü gerçekli!in kaydıyla ya da Computer Generated
Images (CGI) yöntemiyle bilgisayarda görüntü üretimiyle gerçekle"tirilecektir. “Dijitalin
olanaklarıyla yeniden üretilebildi!i ça!da” sinemanın yapım sonrası i" akı"ı, DI (Digital
Intermediate) sürecini içermektedir. Bunu da!ıtım için sıkı"tırma, güvenlik amacıyla kodlama
ve depolama sürecini içeren DCDM (Digital Cinema Distribution Master/Dijital Sinema
Da!ıtım Ku"a!ı) izlemektedir. Da!ıtım ve gösterim alanında olası üç uygulama üzerinde
çalı"ılmaktadır. Birincisi ve günümüzde de uygulamalarını gördü!ümüz 35mm gösterim
kopyası yerine, filmlerin bir dijital ortamda (özel hard disc gibi) da!ıtımlarının yapılması ve
dijital projeksiyonda gösterilmesidir. #kinci ve üçüncü seçenek ise filmlerin bir merkezden
uydu ya da internet üzerinden aynı anda farklı sinema salonlarına ula"tırılması ve dijital
projeksiyonla gösterilmesini öngörmektedir. Bu uygulama, zaman-mekân arasındaki sınırları
da ortadan kaldırması açısından sinema seyir felsefesi ba!lamında yeni ufuklar açmaktadır.
Gösterim prati!i ise DCP (Digital Cinema Package/Dijital Sinema Paketleri) güvenlik
kodunun çözümü, sıkı"tırmanın açılması, sıkı"tırılmamı" hale getirme ve dijital projeksiyon
cihazıyla gösterim sürecini içerir. Digital projeksiyonların ilk örnekleri olarak 2K
(1998x1080) teknolojisi kullanılırken, günümüzde 4K (3996x2160) projeksiyonların standardı
olu"turaca!ı dü"ünülmektedir (Slater,2009).
Bu yapım anlayı"ı geleneksel film üretim patri!inin ve standartlarının tamamen de!i"mesini
ve yeni standartların yerle"mesini öngörmektedir. Günümüz tam da bu de!i"iklik sürecine
denk gelmektedir. Dijital sinema kopyalama, de!i"im, kontrol ve sunum gibi avantajlarının
yanı sıra standardizasyon, kusursuz bir donanıma ve yazılıma ihtiyaç duyması, teknolojinin
sürekli de!i"imi ve teknik eleman yeterlili!i konusunda dezavatajlar içermektedir
(Swatz,2005:2-5). Bu noktada finansman, teknolojik standardizasyonun belirsizli!i ve teknik
uzman yetersizli!ine kar"ın, temel sorunu sinema salonlarının nasıl dijital sinema haline
getirilece!i olu"turmaktadır. Dijitalizasyonla birlikte sinema salonlarının daha uzman ki"ilerin
yönetiminde i"letilecektir. Bugünün makinistleri nostaljik bir unsura dönü"ecektir. Dijital
sinemada film gösterimi, dijital yayıncılıktan anlayan, ses ve görüntü teknolojileri bilgilerine
sahip, bilgisayar ve internet altyapına hakim, özel olarak yeti"tirilmi" uzmanlar tarafından
yapılacaktır. Usta-çırak ili"kisine ve sinema sevdasına dayalı bir meslek olan makinistlik
yerini daha teknik ve e!itimli “dijital sinema uzmanı”na/ dijital sinema salonu yöneticisi
/operatörüne bırakacak. Bu i"in teknik bakım onarım ve servisinde çalı"acak ki"ilerin de özel
e!itimden geçirilmesi gerekecektir.
Teknolojinin çok hızlı ilerlemesi ve de!i"imi dijital sinema konusundaki çalı"maları
etkilemektedir. En büyük sıkıntı standart belirlemede ve dönü"ümün finansını
üstlenmekte/bölü"mekte olu"maktadır. Öyle görünüyor ki yakın bir gelecekte standarta dair
sorunlar a"ılacaktır. Dijital dönü"ümün finansman konusu ise yeni ve farklı sinema
politikalarının geli"tirilmesine ve bunlar arasındaki uyla"ımlara ba!lı olacaktır. ABD’nin
öncülü!ünde geli"en dijital sinemanın Hollywood cephesindeki görünümü bu konuda bize
fikir verebilir. Stüdyoların bir kısmı bu sürecin hızlandırılmasını isterken (sahip oldukları
ar"ivi dijital ortamda yeniden de!erlendirmek istemektedirler), büyük bir ço!unlu!u ise
maliyetleri üstlenmekten kaçınarak, güvenlik sorununun çözülmesini, dünya çapında bütün
ürün ve servislerin uyumlulu!unu ve birbirinin yerine geçebilmesini, ortak bir dijital sistem
ve format olu"turulmasını ve bu süreçte de izleyicinin dijital sinema hakkında
bilgilendirilmesini istemektedirler. Gösterim grubu ise maliyetlerin a!ırlıklı olarak
da!ıtımcılar tarafından kar"ılanması gerekti!ini dü"ünmekte ve birlik örgütü NATO (National
of Theater Owners), küresel tek bir standart, 35mm’den daha fazla görüntü kalitesi ve adil bir
i" planı istemektir (Slater,2004). Bu çerçevede birçok ülkede sinema salonlarının dijital
dönü"ümü üzerine çalı"ılmakta, takvimler belirlenmekte ve bunun için uygun politikalar
geli"tirilmektedir. Örne!in AB, bu konuda birlik ülkelerinde olu"acak standart ve geçi"le ilgili
çalı"malar yürütmektedir. Uzakdo!u ülkeleri salonların digitalizasyonunda daha atak
çalı"malar yapmaktadırlar.
Copyright © The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 95