aprıl 2012 - tojdac.org

The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC April 2012 Volume 2 Issue 2
enerjisinden, her canlıya saygılı bir ya!am sürmekten, do"ayı bir artı de"er u"runa tahrip
etmemekten, aldı"ını bir gün tekrar do"aya geri vermekten bahseden yani !u an ki dünyanın
tam aksine çok güçlü bir manevi duygusal bir söylev veren filmin, bunu tam da ele!tirdi"i
sistemin üretti"i araçlarla -ve bu sayede o sisteme hizmet ederek- yapması filmin içerik/biçim
bütünselli"ine de farklı bir bakı! getirebilir. Yani artı de"er üreten son derece teknolojik, son
derece emperyalist ve son derece maddile!mi!, kendi dı!ındaki canlılara tahammül etmekte
zorlanan ve do"ayı daha çok para kazanma iste"i yüzünden fütursuzca yok eden modern
insanın, son derece teknolojik aletleri sayesinde, çok iyi para kazandı"ı bir film olarak
özetleyebiliriz Avatar’ı. Buradaki tüm teknoloji, bizim yaratılan bu güzel kurgusal dünyayı ve
oradaki manevi duyguları, ‘o an’ için ya!amamız ve tüketmemiz için kullanılmı! gibidir.
Ye!ilin bitti"i dünyanın insanları, yeniden tasarlanmı!, kurgulanmı! sanal bir dünyanın içinde
iki saat boyunca bir macera deneyimleyebilmektedirler. Üç boyutlu teknolojiyle birlikte,
manevi duygularla yüklü korkusuz, cesur sava!çıların oldu"u bir evrene ve özgür insanların
mitik dünyasına girilebilir. Burada kendi sıkıcı dünyamızdaki sıkıcı i!lerimiz, tutsak ve pasif,
tüketmeye dayalı mekanik ya!amlarımız yoktur. Burada tam olarak korku, acıma, sevgi,
nefret gibi duygular ve bunlarla özde!le!me kurmak için kullanılan modern dünyamıza ait
teknolojiler vardır. Burada modern dünyada ki!iye güç kazandıran para, !öhret ya da i! gibi
maddi gereklilikler yoktur; burada tam tersine herkesin do"a kar!ısında e!it oldu"u, cesaret,
yüreklilik ve kalple ilgili duygular sayesinde ki!inin prestij kazandı"ı, herkesin e!it ve özgür
oldu"u manevi bir dünya vardır. #!te biz Pandora’nın bu büyülü evreniyle tam olarak maddi
ve modern dünyamıza ait teknolojiler sayesinde özde!le!tiriliriz. Ve bu özde!le!im kuruldu"u
andan itibaren film bitip biz filmden çıkana kadar, o atmosferin gerçekli"ine kendimizi
kaptırırız. James Cameron modern ve oldukça maddi dünyamıza ait bu üç boyutlu
teknolojilerle, Mavi renkli Navilerle bile özde!le!ebilece"imiz bir atmosfer tasarlama ve
yaratma !ansını yakalamı!tır. Avatar’daki bu özde!le!me durumunun ve bu gerçeklik
yanılsamasının, kendinden önceki tüm dramatik anlatılardan çok daha güçlü oldu"u kesinlikle
söylenebilir.
James Cameron Avatar’ı yaratmak için çok uzun bir süre beklemek zorunda kalmı!tır. Ancak
sonunda üç boyutlu filmlerde köklü de"i!iklik yapan yeni bir stereoskopik kamera sistemi
olan kendi teknolojisini geli!tirerek bu filmde kullanabilmi!tir. Bu teknolojide yan yana
yerle!tirilmi! iki adet kamera e! zamanlı çekim yaparak, bizim bir nesneyi iki gözümüzle
algılayarak görmemizi taklit etmektedir. Bu kamera sistemi, Avatar’ı di"er üç boyutlu
filmlerden ayıran çok daha gerçekçi bir etki sa"lamı!tır. Bu teknoloji, izleyicilerin imgelerin
içerisine girerek sanki gerçekten oradaymı!lar duygusunu ya!amalarını olanaklı kılan çok
daha gerçekçi bir derinlik algısını yaratmaktadır (www.dailymail.co.uk). Kamera, daha
gerçekçi bir görü! yaratabilmek için çok sık pan yapar. Bu neredeyse, izleyicinin sanki gerçek
hayatındaki imgeleri görmek için ba!ını sa"a sola çevirmesi gibidir. Burada kamerayı gözü
gibi algılayan izleyici a!kın bir bakı!la hemen her yerde olabilmektedir. #zleyici karakterlerle
özde!le!im kurarak kimi kez karakterler yerine geçmekte, kimi kez ise a!kın bir bakı!la
olayları üst bir noktadan izlemektedir. Ama buradaki önemli fark izleyicinin kendini olayların
geçti"i yer ve zamanda hissetmesidir. Antik bir tragedya oyununundaki ile aynı !ey
hedeflenir;bu, olayları sanki oradaymı!çasına ya!ayan ki!inin duygularının bo!alması yoluyla
arındırılmasıdır.
4. SONUÇ
Avatar’da tüm klasik dramatik kurallara uyuldu"u ve özde!le!me mekanizmalarının çok iyi
bir !ekilde kuruldu"u söylenebilir. Klasik anlatımın hem dramatik anlamda hem de biçimsel
anlamda tüm olanaklarının kullanılmasının yanına üç boyutlu tekniklerin mimesisi
güçlendiren etkisini de eklersek Avatar filminin önemi artmaktadır. Avatar’da gerçekle!tirilen
aslında insanlı"ın en eski anlatı biçimlerinden olan dramatik anlatım biçiminin, üç boyutlu
son derece teknolojik kameralarla birle!tirilerek kullanılmasıdır. Antik Yunanda tiyatro
sahnesinin önündeki seyircinin, tragedyalar, kahramanlar ve tanrılarla ba!ka bir gerçeklik
içinde bir illüzyonu payla!ması gibi, günümüz modern insanı da üç boyutlu teknolojiler
Copyright © The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 30