NİSAN - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 Sayı 46 Fiyatı 3 € 40 Azınlıkça

YolcuElçin Macarelcinmacar@yahoo.comSon aylarda Türkiye’deki azınlıklarla ilgili olarakyayımlanan bir diğer rapor, Uluslararası AzınlıkHakları Grubu’ndan (Minority Rights Group Internationalhttp://www.minorityrights.org) NurcanKaya imzasını ve “Unutmak mı Asimilasyon mu?Türkiye’nin Eğitim Sistemi’nde Azınlıklar” başlığınıtaşıyor.Birleşmiş Milletler Sözleşmesi, Avrupa Konseyi’ninkabul ettiği ve hazırladığı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi;Ulusal Azınlıkların Korunması için ÇerçeveSözleşme, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği TeşkilatıUlusal Azınlıklar Yüksek Komiserliği’nin tavsiyeleri,Avrupa Birliği’nin birçok kural ve uygulamasıartık azınlık hakları konusundaki temel kriterlerioluşturuyor. Ülkeler bunların bir kısmını imzalamasada, imzalayıp bazı maddelere çekinceler koysada, yavaş yavaş bu konuda kendilerine çeki düzenvermeye çalışıyorlar. Ancak bu konuları izleyenherkesin bildiği üzere, Yunanistan ve Türkiye hâlâbu kriterleri karşılamaktan hayli uzak bir noktadabulunuyorlar.Raporlar-IIdışındaki gayrimüslimlerin ve anayasada “devletindili” olarak tanımlanan Türkçe’den başka anadilesahip olanların anadillerini eğitim sürecinde öğrenmehakları bulunmadığını vurguluyor. Eğitimselgelişim uzmanı Carole Benson’ın, öğrencilere anlamadıklarıbir dilde eğitim vermeyi, onları yüzmeyiöğretmeden suyun altında tutmaya benzetmesineatıfta bulunuyor.Zorunlu din dersi ise başlı başına ele almayı gerektirecekbir başlık teşkil ediyor. Türkiye’de gayrimüslimöğrencilerin Talim ve Terbiye Kurulu kararıçerçevesinde zorunlu olan din dersine girmemehakları bulunuyor. Rapora göre, böylece anayasanın24. maddesine aykırı olarak inançlarını açıklamakzorunda kalıyorlar. Ayrıca bu dersin içeriğine ilişkinolarak da pek çok konuda şikayet dile getiriliyor.Örneğin, 2007 Ekiminde AİHM, Alevî bir babanınşikayetini haklı bulmuş, zorunlu din kültürü veahlak bilgisi dersinin müfredatının eğitim hakkınıihlal ettiğine karar vermişti. Bundan sonra Danıştayda benzer kararlar almıştı.Azınlıklarını bir güvenlik tehdidi olarak görenülkelerin uyguladıkları politikaların vurduğu alanlardanbiri de azınlık çocuklarının eğitimi oluyor.Azınlık eğitiminin ele alınmayı gerektiren birçokveçhesi var. Ancak son yıllarda en çok dile getirilenlerinanadilde eğitim, içerik ve ayrımcılık olduğugörülüyor.Rapor da, Türkiye açısından bunlara dikkatçekiyor; Türkiye’nin Lozan’daki “gayrimüslim” ifadesinerağmen, Rumlar, Ermeniler ve YahudilerAyrıca ders kitaplarında ve derslerde azınlıklarınvarlığından bahsedilmiyor, bahsedilirse sadeceolumsuz olarak yer veriliyor, böylece ana amaçlarındanbiri “yaşadığı ortamı ve dünyayı tanıma” olmasıgereken eğitim, çocukların yaşadıkları gerçeklikleilişki kurmalarını engelleyip onları “olmayan birdünyaya” hapsediyor.Rapor, Türkiye’deki eğitim sistemini, azınlıkhaklarını inkâr çerçevesinde bu grupları asimile etmeye,Türklük kimliğini ve milliyetçiliğini teşvikAzınlıkça 17