BUSINESS DIPLOMACY ISSUE 3 / AUGUST - SEPTEMPER 2019

OPINION PIECE | KÖŞE YAZISI
Academician
Prof. Dr. Ekrem Tatoğlu
Akademisyen
INTERNATIONALIZATION STRATEGIES OF
TURKISH COMPANIES
Türk Şirketlerinin Uluslararasılaştırma Stratejileri
Emerging markets began to change the
nature of competition in world markets
from the last quarter of the 20 th century
Gelişmekte olan ülkeler, 20. yüzyılın son
çeyreğinden itibaren dünya pazarlarının
rekabet doğasını değiştirmeye başladı
The global business world has been witnessing
a radical change over recent decades. In
the second half of the twentieth century, companies
from the USA and Western Europe
-and later Japan- dominated world markets for a long
period of time. These companies exported their products
to world markets through strong distribution channels.
They enjoyed scale economies and developed their own
brands. They engaged in foreign direct investment (FDI)
in overseas regions to establish new production bases
and to reach new markets. They successfully managed
their global networks, utilizing their managerial know-how,
and became multinational enterprises (MNEs). However,
this dominant image of the developed country multinational
enterprise (DC MNE) seems to have disappeared.
Emerging markets that mostly offered raw materials, a
cheap labor force, and new markets for DC MNEs began
to change the nature of competition in world markets
from the last quarter of the twentieth century. Despite
their weak institutions, unstable political and economic
conditions, and immature markets, these countries have,
in this century, succeeded in becoming the home countries
of rapidly growing companies. These firms, referred
to as emerging country multinational enterprises (EC
MNEs), have turned into successful challengers to
DC MNEs. They successfully compete not only in their
domestic markets but also in the home markets of their
developed country counterparts.
Küresel iş dünyası, uzun zamandır radikal bir değişime
şahit oluyor. 20. yüzyılın ikinci yarısında ABD’nin, Batı
Avrupa’nın ve sonrasında Japonya’nın köklü şirketleri;
on yıllarca dünya pazarını domine ettiler. Bu şirketler,
ürünlerinin ihraçlarını dünya pazarlarına güçlü dağıtım
kanalları yoluyla gerçekleştirdiler. Ölçek ekonomilerinden
faydalandılar ve kendi markalarını geliştirdiler. Yeni
pazarlara erişmek ve yeni üretim kaynakları kurmak
için denizaşırı bölgelerde doğrudan yabancı sermaye
(DYS) yatırım faaliyetlerinde bulundular. Yönetim alanındaki
teknik ustalıklarını kullanarak küresel ağlarını
başarılı bir şekilde yönettiler ve çok uluslu şirketlere
(ÇUŞ) dönüştüler. Ancak, gelişmiş ülkelerin kurmuş
olduğu ÇUŞ’lerin bu dominant imgesi artık kaybolmuş
gibi gözüküyor. Ham madde, ucuz iş gücü ve gelişmiş
ülke ÇUŞ’ler için yeni pazarlar olarak öne çıkan
gelişmekte olan ülkeler, 20. yüzyılın son çeyreğinden
itibaren dünya pazarlarının rekabet doğasını değiştirmeye
başladı. Zayıf kurumlarına, istikrarsız politik ve
ekonomik durumlarına ve olgunlaşmamış pazarlarına
rağmen gelişmekte olan ülkeler, bu yüzyılda hızlı büyüyen
şirketlere ev sahipliği yapma noktasında başarılı
oldular. Gelişmekte olan ülkelerin ÇUŞ’leri, gelişmiş
ülke ÇUŞ’lerine meydan okumada başarılı rakipler
hâline geldiler. Bu ülkeler sadece yerel pazarlarda
değil, kendi gelişmiş ülke eşleniklerinin iç pazarlarında
da başarıyla yarışıyorlar.
64