GAZİANTEP ZEUGMA MOZAİK MÜZESİ

Müzekart, Müzekart+, Museum Pass gibi Türkiye’nin kültür sanat
hayatında devrim yaratan uygulamaların arkasında genç bir bürokratın
imzası var. Ülkenin kültürel ve tarihi değerlerinin daha fazla insan
tarafından keşfedilmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla yola
çıktıklarını dile getiren DÖSİMM Merkez Müdürü Murat Usta, olay
yaratan projelerinin nasıl şekillendiğini, uygulama aşamasında karşılaştıkları
güçlükleri ve yeni projelerini MÜZE DERGİ’ye anlattı.
MÜZE DERGİ: Son yıllarda müzecilik alanındaki uygulamaların
arkasında Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez
Müdürlüğü yani DÖSİMM imzasını görüyoruz. Bu imza ne anlama
geliyor?
MURAT USTA: Öncelikle şunu söylemem gerekiyor: Kültür ve Turizm
Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü, Türkiye’de kendi
kanunu olan tek döner sermaye işletmesidir. ‘Döner sermaye’ denildiğinde
insanların aklına hastaneler ve üniversiteler gelir. Buralardaki
döner sermaye işletmeleri, bir anlamda ‘paranın trafik polisliğini yapan’
kurumlardır. Bizim bu kurumlardan farkımız, katma değer yaratmamız
ve tanıtım faaliyetlerinde bulunuyor olmamızdır. DÖSİMM olarak
ülkenin kültürel ve tarihi değerleriyle ilgili projeler üretiyor, geliştiriyor,
tarihi ve kültürel mirasımızın tanıtımına katkıda bulunuyoruz.
MÜZE DERGİ: DÖSİMM’in gelir kaynakları ve harcama kalemleri
nelerdir?
MURAT USTA: Bizim en önemli gelir kaynağımız, müze ve örenyerlerinin
gişeleri. Turizm arazi tahsisleri sırasında girişimcilerden alınan alt
yapı katkı payları, kütüphane ve kültür merkezlerindeki kafeteryalar, çay
ocakları ve otoparklardan da gelir elde ediyoruz. Bunlardan elde
ettiğimiz gelirle de Türkiye’de yürütülen bilimsel kazılara destek
veriyoruz. Türkiye’de şu anda 100’ün üzerinde kazı devam ediyor ve
sadece bu kazılara aktardığımız miktar 12 milyon TL. Ülkenin tarihi
değerlerinin korunması ve restorasyonu ile bu değerlerimizin tanıtımına
maddi destek sağlıyoruz. Bakanlık bütçesinin destek birimi gibi
çalışıyoruz. Tabii ki personel giderlerimiz de var. Hazineden para
almadan işlerimizi yürütüyoruz. Bunun için de kaynak yaratmak
mecburiyetindeyiz.
“SAÇ TELLERİNE GÜL RESMİ
YAPAN SANATÇIYI
TÜRKİYE’DEKİ SANATSEVERLE
BULUŞTURMAK...”
MÜZE DERGİ: Bu projeler sayesinde artan gelir hangi kaynaklara
aktarılacak?
MURAT USTA: Öncelikle tüm müze ve örenyerlerimizin durumlarını
belgelemek üzere incelemelerde bulunacağız. Sonra bu müze ve ören
yerlerini, web sitesi, yol levhaları, bahçe, giriş-karşılama üniteleri,
depoları, aydınlatması, teşhir-tanzim kalitesi ile ziyaretçi ve sergilenen
eser sayısına göre sınıflandıracağız. Bu sınıflandırma sonucu da tüm
müze ve örenyerlerinin bir standarda kavuşmasını sağlayacağız.
Diğer yandan da müzelerimizin yaşayan alanlar olması için çalışacağız.
Dünya sanatının çeşitli örneklerini Türkiye’deki müzelerimizde
sergilemek istiyoruz. Örneğin eserleri Kiev’deki müzelerde sergilenen
çok önemli bir sanatçı var. Bu sanatçı mikro eserler üretiyor, mesela
saç tellerine gül resmi çiziyor, iğne deliğine piramitler ve kervan
nakşediyor. Londra’da açılan ‘İslam Medeniyeti Bilim ve Teknolojileri’
sergisi oldukça dikkat çekici bir etkinlikti. Bu tip sergileri Türkiye’deki
izleyiciyle buluşturarak, bu yolla müze ziyaretlerini alışkanlık haline
getirmek istiyoruz.
MÜZE DERGİ: Peki siz iyi bir müze ziyaretçisi misiniz?
MURAT USTA: İyi bir müze ziyaretçisi olduğumu söyleyebilirim.
Gittiğim her şehirde müzeleri ziyaret ederim. Müzeler hayal gücünün
tetiklenmesi anlamında önemli mekanlar. Mesela Ayasofya’nın
merdivenlerinden çıkarken o taşlara daha önce kimlerin bastığını,
orada ne büyük entrikaların, aşklar yaşandığını hayal etmezseniz,
A young civil servant, Murat Usta, DÖSİMM’s Central Director, is the
man behind a series of revolutionary new practices, such as the
Museum Card, the Museum Card Plus, the Museum Pass, injected
into Turkey’s cultural and artistic life. Murat Usta, who says that
their initial goal was to give a greater number of people the possibility
of getting to know their country’s cultural and historical heritage
and to sensitize future generations, portrayed to MÜZE DERGİ, the
genesis of their projects.
MÜZE DERGİ: The new practices introduced in recent years into the
management of museums in Turkey bear the signature of DÖSİMM.
What is the significance of this signature?
MURAT USTA: First of all, it is important to underline that DÖSİMM
is the sole revolving fund administration established through special
legislation. The revolving fund administrations in hospitals and
universities function merely as control mechanisms supervising the
utilization of financial resources. Our difference is that we create
added value and undertake promotional activities.
MÜZE DERGİ: What are the income sources of DÖSİMM and its
expenditure items?
MURAT USTA: The fees charged at museums’ and historical sites’
entrances constitute our main source of income. The infrastructure
contribution shares emanating from the land parcel allocation
procedure to touristic establishments is another one. We also
receive revenues from cafeterias and libraries at cultural centres, tea
shops and parking lots. We use funds coming from these sources to
support archaeological work; we allocated 12 million (TL) Turkish
Pounds to over 100 excavations currently performed in Turkey.
Moreover, we contribute financially to the preservation and maintenance
of our national cultural heritage and its worldwide promotion.
We also have personnel costs.
MÜZE DERGİ: For which purpose do you intend to use the income
generated through your projects?
MURAT USTA: We will document the present condition of all our
museums and historical sites for standardization purposes. We will
draw up a categorized list of all our museums and historical sites,
according to certain criteria such as their website, their signboards,
gardens and courtyards , their entrance and reception units, storages,
lighting units, display and disposition schemes, the number of
their visitors and the number of displayed artefacts and, undertake
improvements accordingly.
“TO BRING TOGETHER THE ARTIST
DRAWING ROSES ON A HAIR
STRAND WITH THE ART-LOVING
PUBLIC IN TURKEY...”
On the other hand, we are working on turning our museums into
living spaces. By presenting to our public various art exhibitions
from around the world like the work of an artist producing micro art
such as drawing roses on a hair strand, carving pyramids and
caravans in the eye of a needle, from Kiev museums or, the ‘Islamic
Art Exhibition’ an event which took place in London, we intend to
turn museum visits into a popular activity.
MÜZE DERGİ: Are you an enthusiastic museum visitor yourself?
MURAT USTA: I am trying to be one. I visit museums in every
country, every city I travel to. I believe that museums play an
important role in stimulating one’s imagination. For instance, if
climbing the stairs of the Hagia Sophia does not trigger your
imagination on those historical personalities who once stepped on
37