GAZİANTEP ZEUGMA MOZAİK MÜZESİ

More documents

Recommendations

Info

nce ‘sondan’ başlayalım. Gaziantep’te Tekel İçki Fabrikası’nın yerine kurulan Zeugma Mozaik Müzesi, 9 Eylül’de düzenlenen görkemli bir törenle kapılarını açtı. Müze, bu toprakların göz kamaştırıcı zenginliğine yepyeni bir örnek verdi. Arkeoloji ve sanat tarihi açısından birbirinden önemli bulgulara ev sahipliği yapan bu müzede neler yok ki? Kamuoyunca Çingene Kızı olarak bilinen ‘Mainad ‘ ve ‘Dionysos’un Düğünü’ mozaikleri... Yüzlerce metre kare mozaikle süslenmiş ‘Poseidon’ ve ‘Euphrates’ villaları... Bu villalardan çıkan eserler ve daha niceleri! Türkiye’de pekçok kişi, Zeugma’dan, Birecik Barajı inşaatı ile haberdar oldu. Oysa öykü, günümüzden 80 yıl önceye kadar uzanıyor. Zeugma Antik Kenti’nde ilk araştırmalar, 1931 yılında başlamış ve 1971 yılına kadar Gaziantep Müze Müdürlüğü tarafından sürdürülmüş. Ancak Zeugma’nın Türkiye ve dünya kamuoyunca tanınması 2000 yılına rastlıyor. Valiliğin desteğiyle sürdürülen kazı çalışmaları sırasında, ‘ikiz villalar’ olarak da adlandırılan Poseidon ve Euphrates villaları ortaya çıkartılıyor. Romalı asillere ait olan villaları bu kadar önemli kılan, neredeyse her duvarının, hatta tabanlarının bile, her biri birer santimetrekareden küçük milyonlarca teseradan oluşan mozaik panolarla bezenmiş olması. Bu mozaikler, şaşkınlık uyandıracak kadar detaylı... Her panoda anlatılan sahneler, birer film karesiymiş kadar canlı ve etkileyici... Üstelik bu villalardan çıkan eserler sadece mozaik tablolarla da sınırlı değil. Örneğin bronz bir Mars heykeli, ya da dönemin yaşamına ait detayları gözler önüne seren ve her biri birer sanat eseri niteliğindeki küçük objeler... Her bulgu heyecanı artırıyor. Yanı sıra bir tartışmayı alevlendiriyor. Zeugma gündemi Bir yanda her biri paha biçilemez güzellikte mozaik tablolar, heykeller, antik hamamlar, çeşmeler, sütunlar, diğer yanda ise Türkiye’nin elektrik ihtiyacının gündeme getirdiği Birecik Barajı... 1985 yılında inşaatına başlanan Birecik Barajı’nın su tutmaya başlaması MÜZELER Museums Yazı-Text Fotoğraflar-Photos Sevinç Akyazılı Zeugma Mosaics Museum was ceremoniously inaugurated on 9 September 2011 in Gaziantep, arousing admiration as yet another project witnessing to the fascinating richness of this country’s historical heritage. The ’Maenad’(female followers of Dionysos) mosaic known also as ‘Gypsy Girl (Gaia) Mosaic’, the ‘Dionysos’ Wedding’ Mosaic and the twin Roman villas ‘Poseidon’ and ‘Euphrates’ partly rebuilt inside the museum, decorated with hundreds square meters of mosaics, are among the invaluable pieces of the museum. In Turkey, the public at large acknowledged the existence of Zeugma first in relation with the Birecik Dam construction project. However, archaeological work had been going on for the last 80 years at the ancient city of Zeugma, where the first research started in 1931 and carried on until 1971 under the leadership of Gaziantep Museum archaeologists. But, the worldwide fame of Zeugma came forth from the year 2000 onwards, when, during the salvage excavations performed that year by Gaziantep Museum archaeologists to save Zeugma treasures from being submerged by waters of the Birecik Dam, the twin villas ‘Poseidon’ and’ Euphrates’ were uncovered. These villas, belonging to Roman nobility, which stood side by side, were burned and razed by the Sassanids in 252. The fact that they lay under three metres of rubble had protected them from treasure hunters, and their colourful frescoes, mosaic pavements and other artefacts were almost intact. Their walls and floors were almost completely covered with mosaics made of millions of tiny tesserae, individual tiles smaller than 1cm 2 each. These mosaics, which can be admired now at the Zeugma Mosaics Museum, are so detailed that each scene portrayed on them appears alive like a movie scene. There are also a multitude of various other objects originating from these houses, like a bronze statue of Mars and hundreds of other artwork like artefacts, revealing the details of lifestyles of their era. Each new find arouses renewed emotions and fuels new discussions. 41
ile ikiz villaların gün yüzüne çıkışı tam da aynı tarihlere denk düşüyor. İkiz villalardan çıkartılan eserlerin bir bölümü Gaziantep Müze Müdürlüğü depolarına kaldırılırken, bir bölümü de sulardan etkilenmeyecek koruma bölgelerine alınıyor. Ancak bu muhteşem eserlerin gözlerden uzak depolarda tutulması da mümkün değil. Bir süre sonra aranan mekan bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı 2008 yılında, bir zamanlar Tekel İçki Fabrikası olarak kullanılan, fabrikanın kapanmasının ardından madde bağımlılarının kullandığı bir harabeye dönüşen binanın yerine dünya standartlarında bir müzenin inşaatına başlıyor. Kaba inşaatı 2010 yılında biten Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi açılır açılmaz, dünyadaki en büyük mozaik müzesi olan Tunus’taki Bardo Müzesi’nin unvanını elinden alıyor. Yaklaşık 55 milyon dolarlık yatırımla hayata geçen ve 30 bin metrekarelik kapalı sergi alanı bulunan müzenin koleksiyonunda, şimdilik bin 700 metrekare mozaik eser var. Uzmanlar ‘şimdilik’ sözcüğünün altını çiziyor. Restorasyon çalışmaları sonrasında, sergilenen mozaiklerin 2 bin 500 metrekareyi bulacağını belirtiyor. Öykünün başı: Bir kent kuruluyor Sonrası sonraya kalsın. Biz şimdi öykünün başına dönüyoruz. Yani, adı bugün bile Silifke ile yaşayan Suriye Kralı Selevkos Nikator’un kararına... Nikator, M.Ö. 300 yılında, günümüzdeki Nizip ilçesi sınırları içinde bir kent kurar... Kentin adı, Fırat Nehri ve kurucusunun isminin birleşmesinden doğan ‘Selevkos Euphrates’tir yani Fırat Silifkesi! M.Ö. 64 yılında Roma hakimiyetine geçen kentin adı değişir, köprügeçit anlamına gelen Zeugma olur. Kent, ticari ve askeri üsse dönüşürken, Fırat kıyılarında birbirinden lüks yamaç villaları inşa edilir. Roma İmparatorluğu’nun en büyük dördüncü kenti olan Zeugma hızla zenginleşirken, istilacı komşuların hedefi haline gelir. Kent, M.S. 252’de Sasani Kralı 1. Şapur’un işgaliyle, yakılıp, yıkılır. Müze, işte, kentin kuruluşundan, yükselişine ve yıkımına kadar geçen bu dönemi anlatan eserlerle dolu. Roma’nın, bugün Orta Doğu dediğimiz, o günün uzak coğrafyasına olan büyük iştahı... O iştahla çıktığı yolculukta adım adım yayılması... Ve gittiği her yere uygarlığının damgasını vurması... Zeugma, yani ‘Köprü’ bunun izlerini günümüze ulaştırıyor. İnsanlığın ilk büyük uygarlıklarından Roma, müzedeki eserleriyle bugünü selamlıyor. Zeugma agenda On the one hand priceless mosaics, sculptures, antique baths, fountains, columns, on the other, the Birecik Dam project underway since 1985 and Turkey’s energy needs... The discovery of the twin villas coincided with the completion of the dam in 2000, so that salvage work became necessary before it retained water. The artefacts were partially taken under protection at the Gaziantep Museum and partially transferred to safe areas outside the submersion zone. However, it was not fair to keep these magnificent pieces in storage rooms. The search for an appropriate exhibition space led to the launching in 2008, of a new museum project on the emplacement of the former liquor factory in Gaziantep. The Zeugma Mosaics Museum now open since 9 September, is the largest mosaics museum in the world taking this title over from the Bardo Museum in Tunis which was holding the title up to this date. Realized with a global investment cost of 55 million US dollars, it shelters a total of 30 thousand m 2 covered exhibition space. At this stage, 1.700 m 2 of mosaics are already on display; once the restoration of the remaining mosaics is completed, the total surface area of the mosaics on display at the museum will come up to 2 thousand 500 m 2 . Story’s prologue: Foundation of a city The ancient city of Zeugma, located on the river Euphrates near present-day Turkish city Nizip/Gaziantep, was originally named “Selevkaya Euphrates” (Turkish: Fırat Silifkesi) after Selevkos Nikador, one of the generals of Alexander the Great, who founded the city in 300 B.C. In 64 B.C. Zeugma was conquered and ruled by the Roman Empire and with this shift the name of the city was changed into Zeugma to mean “bridge-passage.” (Silifke survived as the name of another Turkish town near Mersin). During Roman rule, the city developed into a rich commercial centre due its geo-strategic location on the Silk Road and a military base as home of a Roman legion. High ranking Roman officials built luxury villas on the flanks of the Euphrates while Zeugma was growing into the fourth biggest city of the Roman Empire. In 252, Zeugma experienced an invasion and it was fully destroyed by the Sassanid King, Shapur I. The Museum shelters artefacts originating from that prosperous period of two hundred years reflecting an era of refined art and culture and the sophisticated lifestyles of the Roman elite.
Page 1 and 2: KÜLTÜRE ve SANATA CAN SUYU: DÖS
Page 3 and 4: 5 22 36 46 52 62 70 72 76 78 KÜLT
Page 5 and 6: TÜRSAB-MTM İŞ ORTAKLIĞI TARAFIN
Page 7: Dünya turizmini İzmir’de keşfe
Page 11 and 12: odrum, yalnızca Muğla’nın ve E
Page 13: İngiliz Kulesi’nin içi (yukarı
Page 17 and 18: BODRUM’dan BRITISH MUSEUM’a Kra
Page 19: hakkında da müze ziyaretçileri b
Page 24 and 25: Chris Hepburn The Image Bank DÜNYA
Page 26 and 27: De Agostini Picture Library bury Mo
Page 28 and 29: Archaeology’s greatest achievemen
Page 30 and 31: among them the priceless Nereid and
Page 32 and 33: Tarihin ayak izleri... FOOTPRINTS O
Page 34 and 35: Meydanı’nda başladı. Ulaşım
Page 36 and 37: tarihi ve doğal ortamın bir büt
Page 38 and 39: Müzekart, Müzekart+, Museum Pass
Page 40 and 41: Yakın Plan DÖSİMM MÜZE DERGİ:
Page 44 and 45: Ziyaretçileri Athena karşılıyor
Page 46: Zeugma’nın Mona Lisa’sı İkin
Page 49 and 50: üyükçe, yuvarlak bir yüz, biçi
Page 51 and 52: 50 SARNIÇTAKİ MEDUSA BAŞLARI Tar
Page 53 and 54: 52 arkeolojiyi fantezilerine alet e
Page 55 and 56: Truva örenyerinde tarihteki tüm y
Page 58 and 59: a tatürk evi ve etnografya müzesi
Page 60 and 61: Galata Kulesi Ayasofya Kız Kulesi
Page 62 and 63: 61 Atatürk’ün Zarif Sofrası K
Page 64 and 65: İstanbul... Balkanlardan Kuzey Afr
Page 66 and 67: istanbul’un ‘modern’ yüzü b
Page 68 and 69: Günde 2 bin ziyaretçi İstanbul B
Page 70 and 71: fora, as the most striking example:
Page 72 and 73: Bin 500 Yıllık cımbız bulundu A
Page 74 and 75: ‘Yeni Hikayeler’ Rezan Has Müz
Page 77 and 78: 76 İL CITY MÜZE MUSEUM KAPALI CLO
Page 79 and 80: istanbul arkeoloji müzeleri ayasof

GAZİANTEP ZEUGMA MOZAİK MÜZESİ

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?