21.06.2013 Views

IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica

IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica

IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Mucho interés tiene Arévalo en explicar bien que Juvenco, igual que Pru<strong>de</strong>ncio, no<br />

consi<strong>de</strong>raron iguales <strong>el</strong> bautismo que administraba Juan y <strong>el</strong> <strong>de</strong> Jesús; que no se confundieron,<br />

pues, sino que <strong>de</strong>cían lo mismo que los Padres <strong>de</strong> <strong>la</strong> Iglesia.<br />

Así al comentar los versos I 373s. <strong>de</strong> Juvenco (Nunc ego praeteritas macu<strong>la</strong>s in<br />

flumine puro/ abluere institui), se opone, como hacía <strong>de</strong> modo más amplio en su nota a<br />

Pru<strong>de</strong>ncio, Cathem. VII 76, a quienes criticaban a Juvenco y también a Pru<strong>de</strong>ncio <strong>el</strong> haber<br />

equiparado los bautismos <strong>de</strong> Juan y Jesús; lo hace con <strong>la</strong>s pa<strong>la</strong>bras <strong>de</strong> Maldonado, que<br />

también citaba en su <strong>comentario</strong> a Pru<strong>de</strong>ncio, al que remite 53 .<br />

La nota a Pru<strong>de</strong>ncio Cathem. VII 76s. (Hoc ex <strong>la</strong>vacro <strong>la</strong>be <strong>de</strong>mpta criminum/ ibant<br />

renati) era ciertamente un a<strong>la</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong> erudición; comenzaba oponiéndose <strong>de</strong> modo sutil al<br />

juicio <strong>de</strong> Teuli 54 , que daba por buena <strong>la</strong> glosa vaticana que comentando Hoc ex <strong>la</strong>vacro no le<br />

reconocía vali<strong>de</strong>z al bautismo <strong>de</strong> Juan 55 , afirmando que Pru<strong>de</strong>ncio no distaba <strong>de</strong> <strong>la</strong> opinión <strong>de</strong><br />

los Padres <strong>de</strong> <strong>la</strong> Iglesia y <strong>el</strong>ogiando <strong>la</strong>s pa<strong>la</strong>bras <strong>de</strong> Maldonado, que con muchos buenos<br />

testimonios establece <strong>la</strong> diferencia entre ambos bautismos. Sin embargo, no <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> aceptar <strong>la</strong><br />

vali<strong>de</strong>z d<strong>el</strong> bautismo <strong>de</strong> Juan, al comentar los pasajes <strong>de</strong> los evang<strong>el</strong>istas que están en <strong>la</strong> base<br />

<strong>de</strong> los textos <strong>de</strong> los poetas, todo <strong>el</strong>lo con un caudal importante <strong>de</strong> citas, que pue<strong>de</strong>n utilizarse<br />

contra Nebrija y Gis<strong>el</strong>ino que critican a Pru<strong>de</strong>ncio. También lo dicho por Barthius apoya que<br />

Pru<strong>de</strong>ncio conocía <strong>la</strong> diferencia entre los bautismos <strong>de</strong> Juan y <strong>el</strong> <strong>de</strong> Jesús 56 .<br />

53 Maldonatus obiicientes, Pru<strong>de</strong>ntium, et Iuvencum baptismum Ioannis Baptismo Christi vi<strong>de</strong>ri aequiparasse,<br />

sic ref<strong>el</strong>lit: Possem respon<strong>de</strong>re, non subtiliter, sed poetice locutos. Sed non opus est poesi sententiam excusare,<br />

cum possimus in bonam partem interpretari. Multi enim veteres auctores eo<strong>de</strong>m modo locuti sunt . . . Dicunt<br />

enim, baptismum Ioannis datum fuisse in poenitentiam, in remissionem peccatorum, Luc. III, non quod per illum<br />

peccata remitterentur, sed quod ad poenitentiam excitaret. Adisis comment. ad Pru<strong>de</strong>ntium, hymn. 7 Cathem. v.<br />

76.<br />

54 Recordamos que cuando estaba preparando su edición <strong>de</strong> Pru<strong>de</strong>ncio <strong>el</strong> tal Teuli con <strong>el</strong> apoyo <strong>de</strong> Nicolás Azara<br />

editó en Parma una muy lujosa edición d<strong>el</strong> himnógrafo. Sobre este suceso o <strong>la</strong> valoración <strong>de</strong> <strong>la</strong> edición <strong>de</strong> Teuli<br />

cf. GALLEGO MOYA (2002), p. 23, nota 21 et infra. Allí queda reflejado que su publicación fue en Parma en<br />

1788, y <strong>la</strong> actitud y valoración <strong>de</strong> esta edición por parte <strong>de</strong> Arévalo.<br />

55 Dice así: Hoc ex <strong>la</strong>vacro, hoc non est auctoratum, nam Joannes in aqua tantum baptizabat, non in nomine<br />

Patris, Filii, et Spiritus sancti: ergo illius baptisma nihil pro<strong>de</strong>rat, nisi Christo viam praepararet baptizaturo, Vat.<br />

A. (cf. PL 59, 847)<br />

56 La nota es ejemplo evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> trabajar <strong>de</strong> Arévalo. Decía así: Teolius glossatoris Vaticani<br />

sententiam adversus Pru<strong>de</strong>ntium approbat: sed Pru<strong>de</strong>ntius non aliter locutus est, ac multi alii SS. Patres qui<br />

diserte aiunt baptismum Joannis a baptismo Christi diversum fuisse, et nihilominus baptismo Joannis<br />

peccatorum macu<strong>la</strong>s ablutas esse profitentur. Sapienter Maldonatus adversus haereticos, qui nullum discrimen<br />

inter utrumque baptismum agnoscunt, Poetas, inquit, ad cap. 21 Matth., vers. 11, nobis Pru<strong>de</strong>ntium, et Juvencum<br />

aliquis objiciat, quia uterque baptismum Joannis Christi baptismo vi<strong>de</strong>ntur aequiparare. Peccata enim remisisse<br />

dicunt. Possem respon<strong>de</strong>re, non subtiliter, sed poetice locutos; sed non opus est poesi sententiam excusare, cum<br />

possimus in bonam partem interpretari. Multi enim veteres auctores eo<strong>de</strong>m modo locuti sunt, qui ii<strong>de</strong>m tamen<br />

negant, eum<strong>de</strong>m Christi, atque Joannis fuisse baptismum. In eis recenset Basilium, Chrysostomum, Augustinum,<br />

Gregorium Magnum, Bedam, Theophy<strong>la</strong>ctum S. Lucas cap. III, 3: Et venit, ait <strong>de</strong> S. Joanne, in omnem regionem<br />

380

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!