21.06.2013 Views

IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica

IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica

IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Eugenio <strong>de</strong> Toledo. Arévalo sabe que existe <strong>la</strong> variante inmense, que concertaría con <strong>de</strong>us,<br />

pero Arévalo prefiere aquí como también hizo en su edición a Draconcio, inmensi 71 .<br />

Las cuestiones <strong>de</strong> "realia" presentes en <strong>el</strong> <strong>comentario</strong> arevaliano <strong>la</strong>s hal<strong>la</strong>mos también<br />

puestas en r<strong>el</strong>ación con estos dos poetas, Pru<strong>de</strong>ncio y Draconcio. Esto ocurre, por ejemplo, al<br />

tratar acerca d<strong>el</strong> ci<strong>el</strong>o septemplex, o los siete ci<strong>el</strong>os, que es un tema en que se <strong>de</strong>tenía en sus<br />

ediciones anteriores; por eso en <strong>la</strong> nota al verso I 392 (scinditur auricolor ca<strong>el</strong>i septemplicis<br />

aethra) en que Juvenco menciona <strong>el</strong> ci<strong>el</strong>o semptemplex -es <strong>de</strong>cir séptuplo, o que tiene siete<br />

naturalezas o partes distintas- recuerda que ya había explicado antes que <strong>el</strong> ci<strong>el</strong>o es<br />

septemplex; lo había hecho en sus notas a Draconcio, De ca<strong>el</strong>o I 5 (Quinque p<strong>la</strong>gae,<br />

septemque poli, sol, lunaque, et astra), y a Pru<strong>de</strong>ncio, Cath. VII 36 (non ante co<strong>el</strong>i principem<br />

septemplicis) 72 .<br />

En <strong>la</strong> nota a Pru<strong>de</strong>ncio se limitaba a citar <strong>el</strong> verso <strong>de</strong> Juvenco que nos ocupa, y a<strong>de</strong>más<br />

dos textos complementarios 73 . Más amplio es en su <strong>comentario</strong> a los cinco primeros versos <strong>de</strong><br />

Draconcio 74 ; allí se hab<strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cinco p<strong>la</strong>gae, o zonas <strong>de</strong> <strong>la</strong> tierra y <strong>de</strong> los siete poli o ci<strong>el</strong>os<br />

que distinguían los antiguos, al comentar <strong>el</strong> verso 5 en que frente a quinque -que Arévalo<br />

prefiere- podría también, aunque con menos razones, leerse quemque, puesto que <strong>el</strong> "siete"<br />

que acompaña a poli apoya <strong>el</strong> "cinco" referido a p<strong>la</strong>gae. Textos <strong>de</strong> diversos autores confirman<br />

lo dicho 75 .<br />

71 Leemos en <strong>la</strong> nota: Immensi mundi, ut in oratione Eugenii Toletani ex optimis exemp<strong>la</strong>ribus, Rex <strong>de</strong>us,<br />

immensi quo constat machina mundi, non, ut in aliis legitur, Rex <strong>de</strong>us immense, quos constat machina mundi.<br />

Vi<strong>de</strong> Prolegom. in Dracontium, n. 66, pag. 49 seq. Reuschius id confirmat, quia si mundus immensus, quantus<br />

erit ille, qui eum condidit? Pru<strong>de</strong>ntius, l. I contra Symm.: Magnique immensa creaverit orbis. Ovidius, l. II. Met.<br />

v. 35: Ille refert: O lux immensi publica mundi.<br />

72 Ca<strong>el</strong>um septemplex cur a veteribus dictum fuerit, explicui in not. ad Dracont. l. I, vers. 5, et in Comment. ad<br />

Pru<strong>de</strong>nt. hymn. 7 Cath. vers. 36: Non ante co<strong>el</strong>i principem septemplicis<br />

73 Juvencus lib. I, Scinditur auricolor co<strong>el</strong>i septemplicis aethra. Mar. Victor lib. II, motu septemplicis axis.<br />

Isidorus ex Ambr. Hexaem. lib. II, cap. 4. Philosophi autem mundi septem co<strong>el</strong>os, id est p<strong>la</strong>netas globorum<br />

consono motu introduxerunt. Alia nunc tradunt <strong>de</strong> co<strong>el</strong>o philosophi.<br />

74 Qui cupiunt animis p<strong>la</strong>cidum rescire Tonantem,/ Hoc carmen prae mente legant, dum voce recensent./<br />

Agnoscent quod temp<strong>la</strong> poli, quod moenia co<strong>el</strong>i / Auctorem confessa suum veneranter adorent, / Quinque<br />

p<strong>la</strong>gae, septemque poli, sol, lunaque, et astra.<br />

75 Dice así: Si versu 3 legas quem, poteris etiam hic retinere quemque p<strong>la</strong>gae, vid<strong>el</strong>icet quemque adorant p<strong>la</strong>gae.<br />

Sed multo magis arri<strong>de</strong>t quinque p<strong>la</strong>gae, quam simpliciter p<strong>la</strong>gae: nam postea sequitur septemque poli, et<br />

quinque p<strong>la</strong>garum mentio expressa apud poetas obvia est, quas zonas etiam vocant. Virgilius lib. VII, vers. 226,<br />

Et siquem extenta p<strong>la</strong>garum Quatuor in medio dirimit p<strong>la</strong>ga solis iniqui, et Georg. lib. I, vers. 233 seqq., eas<br />

pulchre <strong>de</strong>scribit: Quinque tenent co<strong>el</strong>um zonae, etc., ut Ovidius lib. I Met. vers. 45 seqq. Dracontius Eleg. vers.<br />

89 seq. Temperies co<strong>el</strong>i medium nec possi<strong>de</strong>t orbem, Nam <strong>de</strong> quinque p<strong>la</strong>gis vix habet ipsa duas. Veteres septem<br />

polos seu co<strong>el</strong>os distinguebant, nonnulli plures, alii pauciores. Paulinus poem. ult. Hoc etiam co<strong>el</strong>um, quod nos<br />

sublime vi<strong>de</strong>mus, Sex aliis infra est spatio surgentibus aequo, Postque thronos septem, etc. Alia protuli in<br />

comment. ad Pru<strong>de</strong>ntium hymn. 7 Cath., vers. 36, Non ante co<strong>el</strong>i principem septemplicis. Cf. PL 59, 844.<br />

386

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!