IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica
IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica
IV.3.2 Remisiones desde el comentario de la Historia ... - InterClassica
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
También remite para explicar <strong>el</strong> puer que aparece en <strong>el</strong> v. I 782 (impubis pueri<br />
cruciatur spiritus aeger) a lo dicho ya antes en su <strong>comentario</strong> a Pru<strong>de</strong>ncio. En <strong>la</strong> nota a<br />
Juvenco explica que los evang<strong>el</strong>istas para referirse al siervo d<strong>el</strong> centurión hab<strong>la</strong>n, como<br />
Mateo, <strong>de</strong> puer, o <strong>de</strong> puer o servus indistintamente como Lucas, añadiendo que los romanos<br />
a sus siervos los l<strong>la</strong>man pueri, y remitiendo a lo que dijo en <strong>el</strong> <strong>comentario</strong> a Pru<strong>de</strong>ncio Cath.<br />
IX 1. En cuanto a que Juvenco califique al puer <strong>de</strong> impubes dice ignorar <strong>el</strong> motivo; quizá,<br />
como con iuvenis se pue<strong>de</strong> aludir a una persona adulta, y así <strong>el</strong> impubes serviría a Juvenco<br />
para insistir en que se trataba <strong>de</strong> un niño <strong>de</strong> verdad 57 .<br />
En <strong>la</strong> nota a Cathem. IX 1 (Da, puer, plectrum, choraeis ut canam fid<strong>el</strong>ibus), <strong>de</strong>cía<br />
Arévalo que Pru<strong>de</strong>ncio l<strong>la</strong>ma, como hacen los poetas líricos, al siervo para que traiga <strong>el</strong><br />
plectro; amplía <strong>la</strong> nota y recuerda, entre otras cosas, que en <strong>la</strong>tín l<strong>la</strong>maban al siervo <strong>de</strong> modo<br />
semejante a como se hace en italiano (giovane) o en español (mozo). Aparte <strong>de</strong> textos clásicos<br />
en que se comprueba <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntificación servus y puer, aporta <strong>la</strong> <strong>de</strong> los seniores y domini, dando<br />
razón <strong>de</strong> <strong>el</strong>lo 58 .<br />
Jordanis praedicans baptismum poenitentiae in remissionem peccatorum. Huc oculos SS. Patres inten<strong>de</strong>runt,<br />
cum baptismo Joannis peccata fuisse remissa asseruerunt, quatenus scilicet ad poenitentiam excitabat, qua<br />
peccata remitterentur, et ad Christi baptismum praeparabat, quo, ut theologi loquuntur, ex opere operato macu<strong>la</strong>e<br />
criminum penitus <strong>el</strong>uuntur. Juvencus lib. I ad cap. 21 Marci: Nunc ego praeteritas macu<strong>la</strong>s in flumine puro/<br />
Abluere institui: veniet sed fortior alter, etc. S. Paulinus carm. 5 <strong>de</strong> S. Joanne Baptista: Diluit infusis cre<strong>de</strong>ntum<br />
crimina lymphis, Absolvitque metus hominum, poenasque remittit Atque ignem restinguit aquis: oblivia sua<strong>de</strong>t<br />
Errorum, praestatque novae nova corpora vitae. Basilius lib. <strong>de</strong> Baptism.: Simul atque accesserat quis, et peccata<br />
sua, quantacunque et qualiacunque fuissent, confessus fuerat, in Jordanis flumine baptizabatur, et confestim<br />
peccatorum remissionem accipiebat. Chrysostomus theologicam distinctionem edocet serm. 137: Erat penes<br />
Joannem venia, sed non sine poenitentia: erat remissio, sed luctibus comparata. Eo<strong>de</strong>m sensu Spiritus, sive<br />
donum gratiae, co<strong>el</strong>o refulgens invisibili modo influebat: ut ref<strong>el</strong><strong>la</strong>s Nebrissam et Gis<strong>el</strong>inum, qui id in Pru<strong>de</strong>ntio<br />
reprehendunt. Quin etiam cl. Bertius lib. XXXI <strong>de</strong> Theol. Disc., cap. 2, probat, Pru<strong>de</strong>ntii versus Hoc ex <strong>la</strong>vacro,<br />
etc., accipiendos esse <strong>de</strong> remissione in spe, et quae <strong>la</strong>vacrum Joannis non comitaretur, sed consequeretur, quia<br />
eo<strong>de</strong>m in loco cecinit, Sed tincta postquam membra <strong>de</strong>faecaverat, Co<strong>el</strong>o refulgens influebat spiritus. Cf. PL 60,<br />
847s.<br />
57 Quem Matthaeus puerum semper, Lucas plerumque servum, aliquando puerum vocat. Romani servos suos<br />
etiam senes vocabant pueros. Confer comment. ad Pru<strong>de</strong>nt. hymn. 9 Cathem. v 1. Non igitur vi<strong>de</strong>o, cur Iuvencus<br />
impubem puerum dicat centurionis servum. Saepe iuvenem vocat hominem adultum: at puer impubes ad veram<br />
pueritiam omnino referendum est.<br />
58 Pru<strong>de</strong>ntius more lyricorum poetarum servum vocat, qui plectrum afferat. Fabricius ait respexisse ad<br />
consuetudinem antiquorum, ut pueri lyra canerent, aut puero cithara lu<strong>de</strong>nte, alii canerent; quod constat ex<br />
Athenaeo. Puer antiquis est servus, sive famulus, fere ut nunc, Italico et Hispanico idiomate, ii qui serviunt<br />
giovine et mozo app<strong>el</strong><strong>la</strong>ntur. Horatius, lib. I, oda 38: Persicos odi, puer, apparatus; et lib. I, serm. 10: I, puer,<br />
atque meo citus haec subscribe lib<strong>el</strong>lo. Propertius, lib. III, <strong>el</strong>eg. 19: I puer, et citus haec aliqua propone columna.<br />
Ex iure civili haec ipsa significatio colligitur. In sacris quoque litteris i<strong>de</strong>m mos observatur. Contra puto, a<br />
senioribus Italice et Hispanice signori et senores app<strong>el</strong><strong>la</strong>ri, qui domini sunt. Cum enim olim senior e domo aut<br />
familia dominus rerum esset, et antonomastice senior vocaretur, fluxit in<strong>de</strong> ea vox ad eos omnes qui facultatibus<br />
essent praediti. Ita divitiae naturam susque <strong>de</strong>que vertunt, efficiuntque ut et senes puerorum vocabulo notentur,<br />
et pueri seniorum nomine gau<strong>de</strong>ant; cf. PL 59, 862.<br />
381