01.11.2014 Views

XX. mendeko euskal literatura - Etxepare, Euskal Institutua

XX. mendeko euskal literatura - Etxepare, Euskal Institutua

XX. mendeko euskal literatura - Etxepare, Euskal Institutua

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

52 bait poetek herrialdean bertan jarraitu zuten beren<br />

lanarekin, hala nola Salbatore Mitxelenak, Nemesio<br />

Etxanizek, Juan San Martin Otsalarek eta J. I. Goikoetxea<br />

Gazteluk penintsulako <strong>Euskal</strong> Herriaren kasuan.<br />

Kontinenteko <strong>Euskal</strong> Herrian, J. Diharce Iratzeder eta<br />

M. Erdozaintzi-Etxart dira aipagarri. Testuinguru horretan<br />

sortu zen Parisen Jon Mirande heterodoxoa.<br />

Azpimarratu behar da Monzon, Otsalar eta Mirande<br />

izan ezik, gerra ondorengo errepresio giroan <strong>euskal</strong><br />

poesiaren garrari eutsi zioten idazle gehienak elizgizonak<br />

zirela. Beraz, oso nabarmenak dira ikuspegi eta gai<br />

erlijiosoak beren lanetan.<br />

Egan, Euzko-Gogoa eta Igela aldizkarien bidez ezagutzera<br />

eman zen Jon Miranderen (Paris, 1925-<br />

Jon Mirande<br />

1972) lana. 1950 eta 1952 urte bitartean Ihun-Argi<br />

izeneko bilduma argitaratu nahi izan zuen, baina<br />

proiektua ez zen aurrera atera. Egilea hil ondoren<br />

haren lanaren hainbat argitalpen egin dira: Orhoituz<br />

(1976), A. Eguzkitzak egindakoa; Ene jainko<br />

eidol zaharra, lur! (1984), X. Olarrarena; Poemak<br />

(1950-1966) (1984), Txomin Larrearena eta, azkena,<br />

Ilhun-Argiak. Claroscuros (EHU, 1993), I. Aldekoak<br />

eta E. Gil Berak atondua. Muturretara (prostituzioa,<br />

alkohola, pedofilia, homosexualitatea...) eta<br />

utopiara jotzen du Miranderen lanak. Poeren eta<br />

Baudelaireren erromantizismo intelektualetik gertu<br />

kokatu du Sarrionandiak Miranderen poesia; poesia<br />

horrek adimena, kalkulua eta metodoa lehenesten<br />

ditu, baina aske uzten du irudimena, ametsak eta<br />

misterioak adierazteko. Sarrionandiaren iritziz, moralismoaren<br />

eta didaktismoaren aurka altxatu zen<br />

Mirande. Edertasuna bilatzen du haren poesiak,<br />

ez egia. Haren poesiak ez du errealitatea interpretatzen;<br />

aitzitik, ihes egiten du errealitatetik, haren<br />

aurka dago.<br />

Mirandek landutako sinbolismo baudelairetarrak ez<br />

zuen jarraitzailerik izan garai hartako <strong>euskal</strong> <strong>literatura</strong>n;<br />

hala ere, nolabaiteko arrastoa utzi zuen Gabriel<br />

Arestiren lehen poemetan zein Mikel Lasaren (Getaria,<br />

1938) poesian, Poema bilduma (1971) lanean jaso-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!