Bulletin de liaison et d'information - Institut kurde de Paris

INTERVIEW ~
r
joenen mensen mobiliseren. Bij zijn
terugkeer uit het buitenland stand
bijna iedereen achter hem. Nu steunt
hij nag op een minderheid van, dat is
waar, eenvoudige, diepgelovige mensen.
Vooral de middenklassen, die
aanvankelijk achter de ayatollahs
standen, hebben zich nu van hem
afgekeerd. In Koerdistan heeft Khomeiny
uiteraard helemaal geen aanhangers.
lraans Koerdistan grenst aan
Iraaks Koerdistan. Welke implicaties
heett de Iraans-Iraakse oorlog
voor de Koerden?
Sinds twee jaar probeert Iran het
slagveld te verleggen van het zuiden
naar het noorden. Dat is logisch, want
de aorlog tegen de Koerden is in Iran
geen populaire oorlog. De regering
van Teheran kan deze oorlog maar
moeilijk verkopen aan het lraanse
volk. Iran heeft er dus belang bij de
oorlog in het noordelijke grensgebied
te voeren; daar is tach al een belangrijk
deel. van het leger permanent
«geblokkeerd», en het voorweJ,ldsel
van de Iraakse agressie kan gebruikt
worden am tegen de lraanse Koerden
militair op te treden. Psychologisch is
die strategie al volop bezig: de Koerdische
verzetsstrijders worden meer
en meer «huurlingen van Irak» genoemd.
Hoe ziet de situatie er aan de
andere kant van de grens uit?
In Irak zijn verschillende Koerdische
organisaties. De belangrijkste is
de Patriottische Unie van Talabani ...
Hel akkoord
van 1921
Een organisatie die zwaar door
Damascus gesteund wordt!
... dat was vroeger wellicht het geval.
Talabani is enkele maanden geleden
onderhandelingen begonnen met
de Iraakse regering. Tot dusver is er
geen akkoord gekomen, maar de wapenstilstand
blijft van kracht. Ik vind
dat een goede zaak: de organisatie
van Talabani vindt dat de grootste
vijand van de Koerden niet de Iraakse
regering is, maar Khomeiny. De pesjmergas
van Talabani zijn trouwens in
Iraans Koerdistan kamen meevechten
tegen Khomeiny. Een tweede Iraaks-
Koerdische organisatie wordt geleid
door de zonen van Barzani. Het gaat
om een groep met een kleinere politieke
basis, die echter militair sterk is
omdat hij gesteund wordt door de
CIA en door Khomeiny. Die groep
Qa~mlou onze beste bondgenoten 11Jn de bergen
vecht verder teg~n Bagdad. Een vrij
ingewikkelde situatie dus. Wat ons
betreft. wij zijn duidelijk: onze strijd
situeert zich binnen de Iraanse grenzen.
Wij eisen autonomie, maar we
willen niet interveniëren in binnenlandse
aangelegenheden van Turkije
of van Irak, voor zover men bij ons
tenminste niet tussenkomt.
Maar Tl4rkije wil loch tussenkomen?
Het heett een akkoord gesloten
met Teheran om Koerdische
pesjmergas over de grens te achtervolgen.
AIs Turkije de da ad bij het woord
zou voegen. wat ik niet geloof, dan
zullen wij militair optreden tegen het
Turkse leger.
Waarom stond Turkije op dit akkoord?
Verleden jaar is het Turkse leger
tussengekomen in Iraaks Koerdistan,
maar dat was in een streek waar
weinig Koerdisch verzet is. AIs de
Turken bij ans opereren, zullen ze
geconfronteerd worden met militaire
weerstand. Maar ik geloof echt niet
dat in Teheran rekening gehouden
wordt met een eventuele Turkse interventie.
Waarom niet?
Turkije onderhoudt zeer goede
economische betrekkingen met Iran.
Ankara profiteert anderzijds van de
Kraaks-Iraanse oorlog. Er zijn nogal
wat spanningen tussen beide landen.
han wil Turkije verder «islamiseren,>.
Verschillende door Teheran gesteunde
fundamentalistische groepen zijn
aktief in Turkije., en de Turken zijn
daar zeer gevoelig VaaL Omgekeerd
zou een Turkse inmenging op lraans
grondgebied door Teheran niet erg op
prijs gesteld worden. Er is echter nag
een belangrijkér reden: het gebied
waar Turkije eventueel operaties zou
kunnen uitvoeren, ligt in de buurt van
de grens met de Sovjetunie. Ik geloof
niet dat een lid van het Atlantisch
pact zomaar tot voor de grenzen van
de Sovjetunie kan doordringen. Bovendien
is er nag altijd het akkoord
van 1921, afgesloten tussep de Sovjetunie
en Iran, dat bepaalt dat wanneer
een vreemd leger Iran binnenvalt en
de grens tussen de Sovjetunie en Iran
bedreigt, de Sovjetunie het recht
heeft rechtstreeks tus sen te kamen in
Iran.
Khomeiny heett zich toch al teveel
atgezet tegen de «twee supermachten»
oJ.11een akkoord van 1921 over
een militaire tussenkomst van de
Sovjets te aanvaarden ...
Dat neemt niet weg dat de Sovjetunie
dit akkoord nag aIs rechtsgeldig
beschouwt.
Oorlog voeren kost geld. Door wie
worden jullie gesteund?
Geen enkele regering steunt ans.
Dit steekt schril af tegenover de steun
die de Palestijnen bijvoorbeeld krijgen.
Maar een staat die Koerden zou
steunen zou al gauw moeilijkheden
krijgen. Turkije is lid van de NATO,
de andere staten zijn belangrijke olieproducenten.
Toch zijn er krachte" die baat
hebben bij een destabilz5ering van
het lraans regime. Voor hen zijn
jullie toch weI potentiële bondgenoten.
Misschien. Wij hebben ans politiek
afgestemd op iedereen die ons wil
helpen, maar we aanvaatt'den geeQ
enkele voorwaarde. Bovendien willen
we niet dat de steun aan ons ten koste
van de Koerden in een ander land zou
gebeuren.
U doelt op Irak?
Wij onderhouden betrekkingen
met Bagdad. Onze munitietoevoer,
onze logistieke bevoorrading gebeurt
over Irak en dat steken wij niet weg.
Maar dit gebeurt niet ten koste van de
lraakse Koerden, integendeel. Ik kan
u oak verzekeren dat wij uit Europese
landen alleen humanitaire steun krijgen,
dekens en tenten bijvoorbeeld,
en door de Sovjetunie worden we
helemaal niet gesteund. Weet u, onze
beste bondgenoten dat zijn de
bergen.
Christian
DUTOIT
84