haren-deelrapport2-dewegnaarharen

• Een feest dat plaatsvindt in een huis in een dure villawijk
• Een feest dat ongevraagd wordt georganiseerd via online invitaties
• Een feest waarbij men zich steeds afvraagt hoeveel mensen er zullen komen; hoe meer er komen,
hoe groter het succes
• Een feest dat gestimuleerd wordt door overvloedig drugs- en alcoholgebruik met een kabouter als
symbool
• Een feest dat zo groot wordt, of zodanig uit de hand loopt dat er grote aandacht komt van de
media
• Een feest waarbij de politie optreedt maar geen effect heeft
• Een feest waarin de autoriteiten weifelend handelen en krom rechtspreken
• Een feest met vuur en of vuurwerk
• Een feest met water of zwembaden om te blussen.
Het is niet moeilijk hierin elementen te zien die zich hebben voorgedaan bij Project X Haren en zijn
aanloop. Men zou in de verleiding kunnen komen om Project X Haren als een voltooiing van een
filmscript te zien. Vrijwel alle elementen hebben zich in Haren afgespeeld. Alleen de verlossende
waterkanonnen om het feestje te blussen zijn uitgebleven.
2.3 Virus of imitatie?
In verhalen en commentaren op het internet heet het dat het Project X concept viraal is gegaan. In dit
verband worden veel metaforen en analogieën uit de biologie overgenomen. Er wordt gesproken van
virussen en besmettingen en zelfs gebruik gemaakt van het speculatieve begrip meme. Dit is een
eenheid van cultuur of cultuuruiting die zich zou voortplanten als de genen in een organisme. Met dit
begrip trachten sommigen de snelle verspreiding van concepten, roddels, nieuwtjes en hypes te
verklaren. Hier zou het dan dus gaan om de verspreiding van het Project X concept als meme. Het is
even verleidelijk als misleidend om deze begrippen te hanteren. De vergelijking met de biologie gaat
mank omdat het bij besmettingen en genetische voortplanting handelt om volledig onbewuste
processen. Bij cultuur is de verspreiding op zijn minst gedeeltelijk bewust. Bovendien zijn de
mechanismen van verspreiding in menselijk gedrag van een totaal andere aard dan in de
microbiologie.
In de gedragswetenschap spreken we misschien van imitatie van gedrag en het doorgeven van
informatie en communicatie. Die mechanismen kennen we. Aspecten van het Project X concept
kunnen zijn geïmiteerd door jongeren bij het organiseren van evenementen. De film en zijn
beschreven aspecten kunnen worden geconsumeerd als informatie en als aantrekkelijke ideeën. In
de snelle digitale communicatiekanalen van deze tijd kunnen zij worden besproken en een bron van
inspiratie en snelle verspreiding vormen.
2.4 De impact van Project X
Dat wil niet zeggen dat dit ook massaal is gebeurd. Dat zal empirisch bewezen moeten worden.
Verderop in dit rapport komen we tot de conclusie dat het Project X concept slechts van ondergeschikt
belang is geweest in de mobilisatie van Haren. Het heeft het gebeuren zijn naam gegeven.
Een relatief kleine minderheid van Facebook-gebruikers geeft in zijn berichten duidelijke
verwijzingen naar elementen van Project X. ‘Haren’ is zo massaal geworden dat het Project X
concept lijkt te zijn verwaterd in de bredere Nederlandse evenementen- en jongerencultuur.
COMMISSIE ‘proJeCt X’ HareN | 11