haren-deelrapport2-dewegnaarharen

5. De rol van de massamedia in
de mobilisatie voor Haren
5.1 Inleiding
De massamedia worden in veel commentaren over ‘Haren’ ervan beschuldigd het evenement groter
te hebben gemaakt dan het normaal gesproken geweest zou zijn. Volgens sommigen zouden zij zelfs
olie op het vuur gegooid hebben. In elk geval hebben zij volgens velen gezorgd voor een mediahype.
Zijn deze beschuldigingen terecht? In dit hoofdstuk proberen we hierop een antwoord te geven.
De volgende vragen staan centraal in dit hoofdstuk. Wanneer hebben de massamedia Haren
geagendeerd? Onder invloed waarvan? Wat was de aanhef en de strekking van hun berichtgeving?
Is deze veranderd in de week die voorafging aan Haren? In welk licht werd het gebeuren geplaatst?
Hebben de massamedia in hun berichtgeving een mobiliserende of demobiliserende rol gespeeld?
Hadden zij zich anders kunnen opstellen?
Om deze vragen te beantwoorden zijn twee deelonderzoeken verricht. Om te beginnen is een
uitgebreide inhoudsanalyse gemaakt van de gehele berichtgeving over Haren en de aanloop
daarnaar toe in de landelijke dagbladen (gedrukt en online), de regionale dagbladen van het
Noorden, de landelijke radio- en TV-zenders en de regionale omroepen RTV Noord en RTV Drenthe.
In totaal ging het om 34 massamedia. Vervolgens zijn de redactioneel verantwoordelijken voor deze
berichtgeving door middel van interviews ondervraagd. Onder meer om de resultaten van de
inhoudsanalyse te duiden.
Het is belangrijk om op te merken dat we in dit hoofdstuk niet uitgaan van eenduidige en
rechtstreekse eff ecten van media(boodschappen). Verondersteld wordt dat de betekenis die
ontvangers aan beelden hechten niet van te voren vaststaat en per individu sterk kan verschillen.
Hoe een boodschap wordt geïnterpreteerd is afh ankelijk van een groot aantal factoren. Zo kan de
boodschap dat het feest “niet door gaat” door een bezorgde moeder heel anders worden opgevat
dan door een jongere die vast van plan is om naar Haren te gaan. Als er in dit hoofdstuk gesproken
wordt over media die “mobiliserend” en “demobiliserend” zijn dan heeft dat dan ook voornamelijk
betrekking op de boodschappen die worden geuit en niet op de wijze waarop deze boodschappen
door de kijker, luisteraar of lezer worden ervaren. Het gaat in dit hoofdstuk dus vooral om het beeld
dat de media schetsen en niet zozeer over de receptie hiervan.
In dit hoofdstuk volgen nu eerst de belangrijkste resultaten van de inhoudsanalyse en daarna de
resultaten van de interviews. Tenslott e wordt een aantal algemene conclusies getrokken over de rol
van de massamedia.
5.2 Inhoudsanalyse berichtgeving in de massamedia over ‘Haren’ (18-21 september)
De massamedia zijn voor het eerst aandacht gaan besteden aan de komende gebeurtenissen in
Haren in de week van 17 tot en met 21 september 2012. Van de berichtgeving in die week in de
landelijke en regionale (Noordelijke) media is een uitvoerige inhoudsanalyse gemaakt. Alle
COMMISSIE ‘proJeCt X’ HareN | 53