haren-deelrapport2-dewegnaarharen

Uit de interviews komt het beeld naar voren dat de meeste journalisten zich zeer bewust zijn van dit
effect. “Het gevaar voor een aangrijpende werking is bij dit soort dingen toch vrij groot en daar
wilden wij niet bij betrokken raken, en dat het dan toch een rol speelt, dat zou kunnen maar dat is in
ieder geval niet ons doel” (Pieter Klein van RTL nieuws). We hebben met eindredacteuren en
verslaggever afgesproken: ‘We doen het geserreerd’” (Harm Taselaar, hoofdredacteur RTL-Nieuws.
Sommigen hebben het proberen te verminderen door, mede uit veiligheidsoverwegingen zo weinig
mogelijk zichtbaar aanwezig te zijn. Dus door geen emblemen van het medium of speciale hesjes te
dragen. Bij NOS-Nieuws was het beleid het meest expliciet: “Dus wij beseffen heel goed dat als wij
ergens een camera op zetten, dat iets wat misschien klein is, groter daarvan kan worden. Dat is niet
per definitie een reden om het niet uit te zenden, want het is wat het is, er gebeurt wat er gebeurt,
maar dat betekent wel dat je je af moet vragen hoe je daarmee omgaat, en daar keuzes in moet
maken. In dit geval heeft Jeroen Wollaars de camera nadrukkelijk op de achtergrond gehouden, in de
auto gehouden, totdat zich daar op straat wat ging afspelen.” (Marcel Gelauff, hoofdredacteur
NOS-Nieuws). De aanwezige NOS-verslaggever Jeroen Wollaars vertelde het volgende over zijn
opstelling: “Ik zei tegen mijn cameraman: ‘Wat wij doen: wij gaan dus niet filmen. We gaan niet zelf
het verhaal creëren. Ik wil dat je de camera in de auto laat liggen’.[…] Wat je zag gebeuren is dat er af
en toe clubjes jongeren de straat inkwamen, op zoek naar het huis gingen, een feesthoedje opzetten
en vaak ook foto’s maakten zelf, van: ‘Kijk, ik sta voor het huis van Merthe!’ en dan weer weggingen.
En ik wist gewoon: als ik nu de camera pak en dit ga filmen dan worden we zelf een attractie en dan
vergroten wij hier een sfeer, dan vergroten wij de aanwezige sfeer en dat moet niet onze taak zijn.”
Andere journalisten hebben niet zo’n opstelling verkozen. Zij waren opvallender aanwezig,
sommigen zoals SimoneFM en RTV Noord zelfs pontificaal. Het is niet bekend hoeveel er dit precies
zijn. En wat hun effect was op de aanwezigen en degenen die op het eind nog naar Haren gekomen
zijn. In dit verband is de rol van met name DWDD die avond in discussie. Zij zonden uit op het
moment dat Haren volstroomde. De inhoudsanalyse heeft vastgesteld dat in dit programma een
groot percentage mobiliserende uitspraken zaten. De eindredacteur van DWDD verklaarde dit in het
interview door de rol van Lucky TV met de reporter genaamd Jakhals Jelte. Die zou een grap hebben
gemaakt van de hysterie rond het project. Iedereen zou na zeven seizoenen wel weten dat dit een
satirisch bedoeld programmaonderdeel is. Bovendien werd het pas om tien voor half negen
uitgezonden toen er in Haren nog niet zoveel aan de hand was.
Deze verklaring is deels juist. Dit satirische onderdeel is inderdaad verantwoordelijk voor negen van
de tien zeer mobiliserende uitspraken in het programma. Een eerste tegenwerping is dat er ook na
half negen nog grote aantallen jongeren naar Haren zijn gekomen. Het valt echter niet na te gaan of
Lucky TV hieraan heeft bijgedragen. Een tweede opmerking is dat in het programma van DWDD voor
Lucky TV , uitgezonden vanuit de studio een van de meest markante zeer mobiliserende uitspraken
opgenomen is in een overwegend positief commentaar op ‘Haren’. Het betreft de uitspraak van
presentator Matthijs van Nieuwkerk: ‘Als je dit zo ziet, is het jammer dat we hier zitten toch?’
5.3.8 Aandacht voor de autoriteiten
Hiervoor hebben we gezien dat de reactie van de autoriteiten naast het snel groeiende aantal
aanmeldingen op Facebook de belangrijkste nieuwswaarde was voor de massamedia in de drie
dagen voor ‘Haren’. Zij hebben dan ook volop aandacht besteed aan de inbreng van de autoriteiten,
in dit geval vooral de politie in de regio Haren en de burgemeester en de voorlichters van de
gemeente Haren. Dit wordt weerspiegeld in het grote percentage demobiliserende uitspraken in de
inhoudsanalyse.
COMMISSIE ‘proJeCt X’ HareN | 65