MER bestemmingsplan buitengebied Lith - 2013 - Gemeente Oss

Bijlage 5 Gezondheid
MER bestemmingsplan buitengebied Lith-2013
Deze bijlage bevat hoofdlijnen van gezondheid in relatie tot de intensieve veehouderij op basis van de
bestaande kennis en beleidsstandpunten.
Uitkomsten van het onderzoek “Mogelijke effecten van intensieve veehouderij op de gezondheid van
omwonenden” van juni 2011.
Wonen op korte afstand van bedrijven met intensieve veehouderij kan nadelige gevolgen voor de
gezondheid hebben, vooral voor de luchtwegen. Megastallen blijken qua mogelijke schadelijke gevolgen
echter niet of nauwelijks te verschillen van gangbare intensieve veehouderijen. Dat blijkt uit een rapport
van het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) van de Universiteit Utrecht, het Nederlands
Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) en het RIVM. Het rapport is geschreven in
opdracht van de ministeries van VWS en EL&I.
Het rapport betreft een eerste inventariserende studie van een dergelijke omvang en onderzoeksopzet die
uniek is voor de wereld. Harde cijfers over de ‘veilige’ afstand tot een intensieve veehouderij zijn niet te
geven.
Blootstelling en gezondheid
Rond intensieve veehouderijbedrijven is de lucht anders van samenstelling dan elders. De onderzoekers
vonden er een verhoogde concentratie fijnstof, met daarin vooral bepaalde micro‐organismen en
endotoxinen (stoffen die voorkomen in de celwand van sommige bacteriën). Deze blootstelling werd
gerelateerd aan de gezondheid van direct omwonenden zoals die bij hun huisarts bekend is. Er bleken
weinig verschillen te zijn tussen hun algemene gezondheid en die van plattelandsbevolking die beduidend
minder intensieve veehouderij in de buurt heeft. Wat betreft enkele aandoeningen, zoals Q‐koorts,
longontsteking en astma, zijn echter wel duidelijke verschillen.
Luchtwegaandoeningen
Rond bedrijven met intensieve veehouderij, met name geitenbedrijven, kwam in 2009 duidelijk meer
Q‐koorts voor. In de nabijheid van pluimvee‐ en geitenbedrijven zijn bovendien meer gevallen van
longontsteking vastgesteld dan elders in het land. Opmerkelijk genoeg komen astma, COPD, hooikoorts
en infecties aan de bovenste luchtwegen in de omgeving van intensieve veehouderijen juist iets minder
vaak voor dan elders. Bij mensen die eenmaal astma of COPD hebben, worden meer complicaties of
infecties aan de bovenste luchtwegen gezien.
Aanbevelingen
Omdat er weinig bekend is over de gezondheidseffecten op omwonenden van intensieve‐
veehouderijbedrijven, doen de onderzoekers meerdere aanbevelingen voor verder onderzoek. Het is
onder andere nog niet bekend bij welke concentratie bedrijven er gezondheidseffecten optreden.
De concentraties van endotoxinen en micro‐organismen in de buurt van pluimvee‐ en varkensbedrijven
zou bijvoorbeeld gericht onderzocht moeten worden. Dat geldt ook voor het optreden van complicaties bij
patiënten met astma of COPD die rondom veehouderijen wonen. Tenslotte zouden richtlijnen moeten
worden opgesteld voor veilige concentraties micro‐organismen en endotoxinen rond
veehouderijbedrijven. Ook moet worden aangegeven welke risico´s op gezondheidseffecten als acceptabel
worden gezien.
076788411:0.1 - Definitief ARCADIS 129