Voorstellen tot werkelijkheid - Sjoerd van Tuinen

Piet Molendijk
Filosofie/filosoof
44 – 45
dat de voorwaarde voor alle leven, de aarde zelf, onnadenkend wordt
vernietigd. Filosofie bleek spoedig meer dan kritiek. In het spoor van
het differentiedenken werden stations gepasseerd als: de ‘crux’, een
opgeheven rechterhand op ooghoogte, duim en wijsvinger gespreid, de
andere vingers gesloten, en vervolgens een repeterende draaibeweging
vanuit de pols als ondersteuning van dan nog fundamentele inzichten.
In de daaropvolgende meta-periode werd niet alleen de kritiek meta-kritiek
maar kregen vrijwel alle sleutelbegrippen uit de dialectiek het voorvoegsel
meta-. Deze metaïsering van de filosofie werd zo opvallend dat het gerucht
ging dat Henk een geheime affaire onderhield met Meta de Vries, een
deejay van een nachtelijk radioprogramma die vooral bekend stond om haar
zwoele stem.
De eerste resultaten van zijn onderzoek, neergeslagen in De opstand
van het lichaam, hield de Universiteit van Tilburg voor een proefschrift
en leverde Henk een gastdocentschap op. Het echte werk moest nog
beginnen, de gymnasiale discipline-oefening kreeg een herhaling in een
jarenlange dagelijkse Nietzsche-lectuur, elke werkdag ’s ochtends van
negen tot elf. En omdat filosoferen en studeren voor Henk van meet af
aan een relationele component had, las hij ’s avonds met anderen. In
soms wekelijkse leesgroepen werden teksten ‘systematisch gekraakt’
om aan het einde van de avond op te lossen in spirituele sferen. In deze
leesprogramma’s werden filosofische klassiekers in Oosterlingiaanse
schema’s ondergebracht die in veel colleges zijn gebruikt en nu nog in
de caches van het internet zijn terug te vinden. Na leesgroepen over
Baudrillard, Nietzsche, Kant en Hegel stond ook de klassieker in wording
Door schijn bewogen op het programma. In deze ‘baksteen’, zoals het boek
aan de Universiteit van Amsterdam later werd genoemd, komt de metaanalytiek
tot het inzicht in de zelfondermijnende kracht van de kritiek,
waarop deze als hypokritiek een affirmatieve inzet verkrijgt. De door
Deleuze en Guattari zo gewaardeerde neo-logistische atletiek wordt door
Henk creatief conceptueel jonglerend op hoog niveau beoefend. Al herkent
een opmerkzaam recensent in de omvang en de systematiek van Door
schijn bewogen resten van een Hegeliaanse greep op de ongrijpbaarheid
als hij zijn bespreking titelt: ‘Eentje dan nog, om het af te leren’.
Henks traject, van het lichaam en haar excessen, via de kunst langs schijn
en intermedialiteit naar de stad is altijd politiek gemotiveerd. Als er een
constante is aan te wijzen in Henks filosofische queeste dan is het politiek,
maar dan wel voorbij ideologie en representatie. En hoewel in de naam van