You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
tegenstrijdig voor westerlingen om tegelijkertijd meer contact met het eigen lichaam en de<br />
lichaamservaring te maken èn meer innerlijke afstand te creëren, dus als het ware waarnemer<br />
te zijn van de eigen waarneming en beleving. Het is interessant om hier terug te komen op<br />
Plessner’s opvatting over zijn natuurfilosofie (scriptie § 3.2. 28). Plessner ging uit van de<br />
opvatting dat de mens altijd deels vreemdeling blijft in zijn bestaan omdat hij er nooit mee<br />
samenvalt, zoals voor andere organismen wel het geval is. In het boeddhisme en in vele<br />
andere oorspronkelijk oosterse meditatieve technieken wordt het vermogen van de mens om<br />
te ervaren en tegelijkertijd innerlijk afstand te nemen ingezet om de mogelijkheid te zien dat<br />
we los kunnen komen van allerlei gehechtheden. Van Dijk noemt daarom het boeddhisme<br />
introspectief, terwijl de westerse wetenschapstraditie naar buiten gericht is: het verschil tussen<br />
een innerlijke afstand beoefenen, of de wereld om zich heen als iets geheel los van de<br />
onderzoeker zien (van Dijk, 14).<br />
Het principe dat alles voortdurend voortgaat en terugkeert komt in het boeddhisme ook terug<br />
in de reïncarnatiegedachte. Dit is geen dogmatisch principe. Het principe dat dit leven van<br />
geboorte naar de dood het enige leven is waarin men iets kan doen of bereiken wordt minder<br />
absoluut gezien. Deze opvatting geeft een ander beeld van de werkelijkheid van dit moment.<br />
Niet alles hoeft bereikt te worden in dit leven. Dit leven nu is het moment waarin men<br />
zichzelf kan ontwikkelen. Maar ook het lijden van dit leven kan in een ander leven of moment<br />
anders zijn. In ons begrip relativeert deze visie de gerichtheid op materiële doelgerichtheid en<br />
maakbaarheid.<br />
40
Change language