De breuk van het voorvredesverdrag van Versailles.

„Engelsche kameraden! Jullie worden van voren en van
achteren bedrogen. De Sowjets hebben ons hier een
koord om den hals gelegd. Helpt ons, broeders, en vertelt
bij jullie in Engeland hoe wij hier allen van ellende
verrekken."
„Nu, waarom vertaalt U niet?" Sluskij nam mij het briefje
uit de hand en las aan de Engelschen voor: „Hier staat, dat
onze mijnwerkers jullie welkom heeten, kameraden, en het
spijt hun, dat jullie hier niet willen blijven."
Eens toen de delegatie weer naar den trein ging werd een
van de gedelegeerden een briefje toegestoken. Laat in den
nacht toonde Sofia het mij.
„Dierbare broeders! Ze bedriegen jullie. Ze scheuren ons
het brood tusschen de tanden weg. Gelooft hen niet,
kameraden! De Sowjet-regeering grijpt ons bij de keel
en maakt jullie wijs dat bij ons vrijheid heerscht."
In T i f 1 i s tegenover het restaurant waar wij ontbeten
was een sigarenwinkel. Een Engelschmann stak de straat over
om sigaren te koopen. Toen hij terugkwam begonnen ze
heimelijk te fluisteren. Dadelijk gingen ook anderen naar
den winkel. Sluskij sloot sich nu bij hen aan. Plotseling kwam
hij zoo rood als een kreeft den winkel uit. Het bleek dat de
eerste Engelschman bij het koopen van sigaren een bankbiljet
van een pond ingewisseld had. Tot nu toe hadden de
Engelschen hun bankbiljetten bij Bojarskij ingewisseld, die
hun 20 roebel voor het pond had gegeven. In den sigarenwinkel
kregen zij echter 100 roebel voor een pond.
Ons werd opgedragen om aan de Engelschen duidelijk te
maken, dat de sigarenverkooper een kwaadwillige speculant
was. In het vervolg moesten zij hun ponden alleen bij
Bojarskij inwisselen. Sluskij hield hun zelfs een kleine strafpredikatie.
De Engelschen schenen wel iets beteuterd, maar
's avonds hoorde ik hoe Mr, Jones tegen zijn buurman aan
tafel zei: „I suppose we are damnably fooled here." (Het
lijkt mij dat men ons hier verduiveld voor de gek houdt.)
De „bewerking". Het werk van Sofia Petrowna was
voor de bolsjewisten onbetaalbaar, want met haar innemend
wezen kon zij met het ernstigste gezicht een onzin tappen,
dien de Engelschen van geen ander geloofd zouden hebben.
Gorbatsjow en Sluskij hadden Sofia in den keizerlijken salonwagen
ondergebracht, omdat zij hun daar bijzonder van dienst
kon zijn. Gedurende de geheele reis bewerkte ze namelijk
den delegatieleider Latham en den secretaris Smith, Deze
moesten nu zoo beinvloedt worden dat ze door hun slotdeclaratie
en kranteninterviews in tegenstelling met hun sociaaldemocratische
leiders zouden geraken en het succes van de
Sowjets tot in de wolken zouden verheffen. De zittingen van
deze „cel" vonden bijna dagelijks plaats en duurden vaak tot
laat in den nacht. Bij de besprekingen waren ook die Engelschen
tegenwoordig die kommunisten waren. Deze onderwierpen
zich daarbij volkomen aan de voorschriften van hun
Russische kameraden.
Eerst later werd het mij duidelijk waarom de bolsjewisten
zoo veel waarde hechtten aan het onderteekenen van de slot-
declaratie. Ze gingen er van uit dat, als een gedelegeerde een
keer zijn naam onder de resolutie gezet had, hij later thuis
zelden den moed zou vinden om iets anders te bekennen.
Ten slotte, na het bezoek aan een school in het naphtagebied,
waar de Engelschen door de armoedigheid van de
klassen onaaangenaam getroffen werden, besteeg de delegatie
den trein die ze in drie dagen en vier nachten naar Moskou
moest brengen, Sluskij verklaarde ons heimelijk: „Nu, kameraden
tolken, nu aan het werk. Ik waarschuw U. wanneer de
delegatie de resolutie niet onderteekent zult U er voor verantwoordelijk
gemaakt worden!"
De eerste dag van de terugreis was achter den rug toen ik
plotseling geroepen werd om dienst te doen, Gorbatsjow:
,,Zeg hun dus, dat hun leiders, die sociaalverraders, die Macdonalds,
Hendersons, verraders van de arbeidersklasse zijn en
dat men ze zoo spoedig mogelijk moet ophangen. Zeg dat
tegen die hondsvotten,"
De Engelschen luisterden ingespannen en stelden vragen.
Daarom werd hun altijd meer cognac ingeschonken. Sluskij
meldde zich: „Wanneer eerst in Engeland de Sowjets regeeren
is de wereldrevolutie verzekerd."
Het lukte den bolsjewisten echter niet de punten over het
verraad van de leiders der vakvereenigingen en de herschepping
van Engeland in een Sowjet-staat in de declaratie te
doen opnemen. In tegendeel. Niettegenstaande het heftig verweer
van Gorbatsjow en Sluskij zetten de Engelschen door
dat de volgende verklaring in de declaratie opgenomen werd:
„Het moet onvoorwaardelijk worden geconstateerd dat de
sanitaire toestanden in alle arbeidersdistricten die wij
bezocht hebben uiterst onhygiënisch zijn en onmiddelijke
verbetering noodzakelijk is. Ook is onmiddelijke vermeerdering
van de zorgen voor de zwervende kinderen
wenschelijk."
In Moskou wendden zich de beide Engelsche kommunisten
Williams en Lloyd Davis tot mij met het verzoek om te bestellen
dat ze geen penny meer op zak hadden en dat van
een hunner de broek en van den anderen de laarzen gescheurd
waren. Ik bracht dit verzoek over en hoorde bij het
naar buiten gaan dat er gezegd werd: „Sofia, vertel hun dat
ik geen ponden gekregen heb en dat ze daarom met dollars
voorlief moeten nemen,"
In het jaar 1932 lukte het mij na lange bemoeiingen om
mijn pas te krijgen om Rusland te kunnen verlaten. In mijn
compartiment zat een jonge Duitscher. We kwamen aan het
Duitsche grensstation. De jonge Duitscher werd gearresteerd.
Hij had geen bagage. Later las ik dat aan de grens de kommunist
X, gearresteerd was, die twee jaar geleden aan een
gewapenden overval op een nationaal-socialistisch partijlokaal
had deelgenomen waarbij twee nationaalsocialisten
gedood werden. Hij had een zware straf te verwachten. Nu
verklaarde hij voor de rechtbank:
„Ik ben naar Duitschland teruggekeerd omdat ik liever
mijn straf in een Duitsche gevangenis wil ondergaan dan
nog langer de ellende in de Sowjet-Unie verdragen."
Verantwoordelijke Uitgever: President Heinrich Kessemeier, Hambu rg 13, Hochallee 127.
Falken-Verlag, Hamburg
Wih.