Welstandsnota gemeente Deventer

Landschapstype: open enken
grillige verkaveling
overwegend erven
aan de randen
open karakter met
besloten randen
vele erven staan gebiedskarakteristieke gebouwen/boerderijen,
het gebied herbergt vele monumentale bomen en historische
verbindingswegen, zoals zandpaden.
Historisch gezien, onderscheiden de enken zich door de
karakteristieke openheid en het glooiende reliëf. Enken, ook
wel essen genoemd, zijn in het landschappelijke raamwerk van
het oude hoevenlandschap gelegen. De grootte van de enken is
variërend. Nederzettingen hebben zich beperkt tot de flanken van
de enken. Veelal is er sprake van een besloten openheid omdat de
open enken grenzen aan het landschappelijke raamwerk van het
oude hoevenlandschap. Hierdoor waren oorspronkelijk de randen
van de enken sterk aangezet met opgaand groen (bosranden,
houtwallen en dergeljike). Tegenwoordig staan deze groene
randen onder druk. De erven dienen onderdeel te zijn van een
groene rand, waarbij de openheid van de enken behouden blijft.
Net zoals het oude hoevenlandschap hebben de enken een hoge
cultuurhistorische waarde door de bolgelegen percelen en de
bijzondere bodemkwaliteit met archeologische waarden. Enkele
Landschapstype: natte laagtes
grillige verkaveling
aan de randen
rationele verkaveling
in de laagte
overwegend erven
aan de randen
open nat karakter
waardevolle enken zijn: de Letterler enk, de Bathmense Enk, de
Essenerenk en de Linder enk.
Binnen het reliëfrijke landschap van het oude hoevenlandschap
en de hogere enken zijn nattere laagtes gelegen. In deze nattere
laagtes zijn de weteringen en waterlopen gelegen die zorgen
voor de afwatering van het gebied. Deze hebben veelal een
recht verloop. De enige natuurlijke beek in het buitengebied van
Deventer is de Dortherbeek, die een enigszins meanderend verloop
heeft. Kenmerkende weteringen en waterlopen zijn: de Soest-
en Zandwetering, de Borgerler leide en de Averlosche leide. De
nattere laagtes worden, net zoals de enken, gekenmerkt door hun
openheid. In plaats van een bolle ligging hebben de laagtes een
holle ligging. Door de nattere omstandigheden is hoog opgaand
groen beperkt gebleven. Lineaire beplantingen, zoals struweel,
komen wel voor en kunnen de open flanken van de natte laagtes
opdelen in kleinere eenheden. Veelal hebben deze beplantingen
een ondergeschikte maat ten opzicht van de beplantingen van
het oude hoevenlandschap. Dit maakt de overgang van de natte,
lage gronden naar de hogere, droge gronden zichtbaar. De
nederzettingen zijn van oudsher op de overgang van de hogere
gronden (dekzandrug) naar de lagere gronden (dekzandlaagte)
gelegen. Kenmerkend is dan ook het overwegend onbebouwde
karakter van de natte laagtes. Tegenwoordig zijn er tevens erven in
de laagtes gelegen door het ontginnen van de natte laagtes.
Landgoederen
Er komen vele landgoederen voor in het gebied. Deze hebben een
grote impact op de verschijningsvorm van het landschap. Grote
stukken aaneengesloten bospercelen en bosschages zijn onderdeel
van landgoederen. De landgoederen zorgen dan ook voor een
sterk besloten karakter binnen het kleinschalige karakter van het
oude hoevenlandschap. De landhuizen en buitenplaatsen hebben
een sterke relatie met de aanwezige bospercelen/bosschages en
zijn veelal op belangrijke zichtlijnen georiënteerd. Het landschap
heeft veelal ook een statige uitstraling door lange lijnen van
laanbeplantingen die eindigen op de as van het landhuis. Binnen
het complex aan landgoederen komen vele monumentale bomen
en historische verbindingswegen (zandpaden) voor. Landhuizen
en buitenplaatsen gaan vaak al eeuwen terug en herbergen vele
streekeigen bebouwingskenmerken. Door hun karakteristieke gevels
en ruime opzet binnen opgaand groen, hebben de landhuizen en
buitenplaatsen een hoge cultuurhistorische betekenis.
Welstandsnota gemeente Deventer - 10 mei 2011 53