Welstandsnota gemeente Deventer

1.0 Inleiding
Dit hoofdstuk geeft antwoord op de volgende vragen:
▪ Waarvoor dient een welstandsnota? (paragraaf 1.1)
▪ Hoe verhoudt deze nota zich tot ander beleid?
(paragraaf 1.2)
▪ Wanneer heeft u een vergunning nodig en welke
welstandscriteria gelden er dan? (paragraaf 1.3)
▪ Waaruit bestaat een vergunningaanvraag? (paragraaf 1.4)
▪ Wat voor criteria zijn er in de nota opgenomen? (paragraaf
1.5)
▪ Wordt elk bouwplan even zwaar beoordeeld? (paragraaf 1.6)
▪ Hoe is deze nota opgebouwd? (paragraaf 1.7)
1.1 Waarvoor dient een welstandsnota?
Met deze nota wordt het behouden en versterken van de
ruimtelijke kwaliteit van de gemeente Deventer beoogd. Bepalend
voor de ruimtelijke kwaliteit zijn onder meer het uiterlijk van
individuele gebouwen en bouwwerken, de kwaliteit van het
totaalbeeld van de gebouwen en bouwwerken en de erfinrichting.
De welstandstoets is een belangrijk instrument voor de sturing van
deze kwaliteiten.
De kwaliteit van het bebouwde gebied is door bewust en meestal
zorgvuldig handelen van particulieren en overheid door de
eeuwen heen ontstaan. Sinds een eeuw is deze zorg voor de
architectonische kwaliteit ook nadrukkelijk een overheidstaak.
Daarbij is het gemeentelijke welstandstoezicht het belangrijkste
instrument geweest. Het bevorderen van de ruimtelijke kwaliteit is
dan ook een onderwerp van permanente zorg en aandacht van het
gemeentebestuur.
In voorliggende welstandsnota heeft de gemeente het kader
voor de welstandstoetsing vastgesteld, door middel van criteria
waar nieuwe bouwplannen op grond van het aspect ‘welstand’
(het uiterlijk van een gebouw) aan moeten voldoen. In deze
nota wordt met een bouwplan alleen een uitwendige aanpassing
van een gebouw bedoeld, en niet inpandige verbouwingen.
Naast een toetsingskader wil de gemeente potentiële indieners
van bouwplannen en hun ontwerpers inspireren en uitdagen
om plannen te ontwikkelen die de ruimtelijke kwaliteit van de
gemeente ten goede komen. Naast criteria voor bouwplannen zijn
er in deze nota ook richtlijnen opgenomen voor de inrichting van
erven in het landelijk gebied.
Reclame
Reclame vormt een apart onderdeel in deze nota. Reclame komt
door de hele gemeente voor, zij het dat er concentraties zijn
in gebieden met veel detailhandel en andere bedrijvigheid.
De reclamecriteria zijn daarom onderverdeeld in verschillende
gebieden en bestemmingen. Op de reclamekaart (zie bijlage) zijn
de gebieden weergegeven. De criteria zijn verwoord in hoofdstuk 5
van deze welstandsnota
1.2 Hoe verhoudt deze nota zich tot ander beleid?
Welstandsbeleid is eigenlijk de ‘finishing touch’ van het ruimtelijk
beleid: het ligt in het verlengde van bestemmingsplannen en
andere ruimtelijke beleidsstukken.
Bestemmingsplan
Het bestemmingsplan regelt onder meer de functie en het
ruimtebeslag van bouwwerken. Bouwmogelijkheden die het
bestemmingsplan geeft, kunnen niet door welstandscriteria worden
teniet gedaan. De architectonische vormgeving van bouwwerken
valt buiten de reikwijdte van het bestemmingsplan en wordt
exclusief door de welstandsnota geregeld. Het welstandsadvies
kan zich richten op de gekozen invulling binnen de mogelijkheden
die het bestemmingsplan biedt. In een situatie waarin een
bouwplan in overeenstemming is met het bestemmingsplan, kan
toch een negatief welstandsadvies worden gegeven als de gekozen
architectonische oplossing te sterk afbreuk doet aan de ruimtelijke
beleving van het betreffende gebied. Uiteraard moet in zo’n geval
de welstandsnota daartoe de argumentatie leveren.
Voorbeeld
Een klein voorbeeld kan de relatie tussen bestemmingsplan en
welstandsnota wellicht verduidelijken. Als het bestemmingsplan een
gebouw van 20 m hoog mogelijk maakt, kan de welstandstoets hier niets
aan veranderen. Welstand kan tot het oordeel komen dat dit eigenlijk te
hoog is, maar dat valt dan buiten haar competenties.
Wel kan welstand vervolgens de uitgangspunten verwoorden voor de
vormgeving van zo’n gebouw.
Beeldkwaliteitsplannen bij nieuwe gebiedsontwikkeling
De welstandsnota vormt ook het kader voor de welstandstoetsing
bij nieuwe gebiedsontwikkelingen of herontwikkelingen, tenzij een
nieuwe ontwikkeling sterk afwijkt van het geldende gebiedstype
of de grootte van het gebied vraagt om een gedetailleerder
toetsingskader. In dat geval kan voor het betreffende gebied een
beeldkwaliteitsplan worden opgesteld. Het beeldkwaliteitsplan
vormt, na vaststelling door de gemeenteraad, het kader voor de
welstandstoetsing.
In de ontwikkelfase van deze gebieden wordt de welstand aan
de hand van het beeldkwaliteitsplan getoetst. In de lijn van
de welstandsnota zullen deze criteria zo concreet en objectief
mogelijk geformuleerd moeten worden. Dat geeft ontwikkelende
partijen vooraf duidelijkheid. Zij zijn immers aan zet om binnen
de criteria van welstand een bouwplan te ontwikkelen. De toetsing
vindt plaats door de Adviesraad als onafhankelijk adviseur als de
plannen gereed zijn. Het is daarom belangrijk om de Adviesraad om
advies te vragen over de werkbaarheid van het beeldkwaliteitsplan
voor de vaststelling ervan.
Bij de vaststelling van het beeldkwaliteitsplan door de
gemeenteraad zal ook vastgesteld moeten worden op welke wijze
het ontwikkelde gebied na afloop van de ontwikkeling, in de
beheerfase, wordt opgenomem op de welstandskaart. Daarvoor
moet in het beeldkwaliteitsplan opgenomen worden wat de grenzen
van het gebied zijn en welke gebiedscriteria van toepassing worden
in de beheerfase.
Monumentenbeleid
Dan is er het monumentenbeleid van het Rijk, de provincie en de
gemeente.
Monumenten
Voor het slopen, verstoren, verplaatsen of in enig opzicht wijzigen
van beschermde monumenten (inclusief interieurdelen), of voor
het zodanig herstellen of (laten) gebruiken van het monument
waardoor het wordt ontsierd of in gevaar wordt gebracht, is een
omgevingsvergunning vereist (artikel 2.1, lid 1, onder f, Wet
algemene bepalingen omgevingsrecht). Voordat een vergunning
wordt afgegeven, zal in alle gevallen de Planadviesraad
Welstandsnota gemeente Deventer - 10 mei 2011 7