Welstandsnota gemeente Deventer

Erfinrichting: heide- en broekontginningenlandschap
66 Welstandsnota gemeente Deventer - 10 mei 2011
Aandachtspunt
Onduidelijk voorerf
door bedrijfsmatige
toevoegingen aan de
voorzijde van het erf.
Aandachtspunt
Onvoldoende erfbeplanting
rondom bedrijfskavel en
geen compacte erfindeling.
Goede landschappelijke
inpassing
Voldoende erfbeplanting,
compact erf en woonzone
aan de voorzijde van het erf.
4.4.2 Erfinrichting
Erfinrichting in het heide- en broekontginningenlandschap
De hoeveelheid landschapselementen in het heide- en
broekontginningenlandschap is sterk afgenomen (zie historische
kaarten). Nog aanwezige bosstroken en bospercelen behoren
meestal tot landgoederen, waardoor deze vrij goed intact
zijn gebleven. Er is een opener landschap ontstaan, dat wordt
afgewisseld met besloten gebieden van bosstroken/bospercelen.
Deze nieuwe kwaliteit heeft mede tot gevolg dat erven minder
verbonden zijn met landschapselementen. Veelal zijn de erven
gelegen aan ontginningslinten. Erfbeplanting verknoopt het erf met
de wegbeplanting. Dieper op het perceel gelegen erven hebben
geen ondersteuning van landschapselementen, waardoor deze vrij
in de open ruimte liggen en daardoor vrij opvallend kunnen zijn. Bij
grootschalige toevoegingen (grote stallen) is het dan ook belangrijk
dat erfbeplanting het bebouwingsbeeld enigszins nuanceert.
[1] Ontwikkelingsrichting van het erf: de kavelvorm
variabel variabel
Erven in het heide- en broekontginningenlandschap dienen
aansluiting te vinden bij het rationele karakter van het landschap.
De rechthoekige tot blokvormige percelen vragen om erven die
een duidelijke functionele opzet hebben. Het gaat veelal om
grootschaliger erven dan de erven in het oude cultuurlandschap.
Hierdoor is het belangrijk dat de woonzone een duidelijke
voorkant van het erf vormt, met daarchter de bedrijfskavel. De
ontwikkelingsrichting kan variëren, afhankelijk van de diepte
of breedte van het perceel waaraan het erf is gelegen. Dichte
bebouwingslinten dienen te worden voorkomen. Het is gewenst dat
tussen erven minimaal één perceel onbebouwd blijft.
[2] Bouwrichting: de ordening van de gebouwen op het erf
Het ontginningenlandschap heeft niet een uitgesproken diepte of
breedte. De percelen variëren van rechthoekig tot blokvormig. De
bouwrichting van de gebouwen kan hierbij variëren. Het erf dient
echter wel een compacte indeling te hebben die aansluit op een
rechthoekige tot blokvormige kavelvorm. Dit versterkt het contrast
met het oude cultuurlandschap (oude erven), die veelal een grillige
kavelvorm hebben (onder andere door reliëf). Op het erf dient
een duidelijke woonzone (met daarbij behorende woonfuncties
en recreatieve functies) aanwezig te zijn, zo mogelijk direct aan
de weg gelegen. Bedrijfsmatige toevoegingen (zoals een stal, silo,
kuilhoop) zijn niet toegestaan in de woonzone en dienen op de
bedrijfskavel te worden gepositioneerd.
compactheid erf
niet compact compact
[3] Erfbeplanting: type landschapselement en soortkeuze
Het ontginningenlandschap is een sterk agrarisch landschap,
hetgeen gezien mag worden. De erven zijn dan ook verbonden met
het open, rationele landschap door een transparante erfbeplanting.
Hierdoor blijft de agrarische (bedrijfsmatige) functie van het erf en
landschap zichtbaar, maar wordt het overheersende beeld van bebouwing
gematigd. Erven aan ontginningslinten dienen aansluiting
te zoeken bij de wegbeplanting, door met name een groene uitstraling
van de woonzone (aan de voorzijde van het erf). Dieper op het
perceel gelegen erven dienen over het geheel genomen een stevigere
erfbeplanting te krijgen, omdat deze open in het landschap
liggen (geen verbinding met wegbeplanting mogelijk). Lineaire
beplantingsvormen hebben de voorkeur, doordat deze het rationele
karakter van het landschap benadrukken (in plaats van solitaire
bomen/bomengroepen, gebruik van houtsingels/bomenrijen).