Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
J o N g E N S E N M E I S J E S<br />
14<br />
meisjes pest<strong>en</strong> door middel van sociale relaties: kliekjesvorming, roddel<strong>en</strong>,<br />
buit<strong>en</strong>sluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> isoler<strong>en</strong>, neger<strong>en</strong> <strong>en</strong> afwijz<strong>en</strong>. Deze vorm van<br />
pest<strong>en</strong> is vaak zo subtiel <strong>en</strong> geraffineerd dat ze onzichtbaar is voor<br />
volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>: ouders <strong>en</strong> groepsleiders. Dit sluit overig<strong>en</strong>s niet uit dat<br />
sommige meisjes, zij het bij uitzondering, ook fysiek pest<strong>en</strong>.<br />
Verder kun je ook stell<strong>en</strong> dat jong<strong>en</strong>s over het algeme<strong>en</strong> de eig<strong>en</strong>schap<br />
hebb<strong>en</strong> na e<strong>en</strong> ruzie sneller weer over te gaan tot de orde van<br />
de dag. Dit in teg<strong>en</strong>stelling tot meisjes, die wek<strong>en</strong> of zelfs maand<strong>en</strong><br />
na e<strong>en</strong> ruzie, details kunn<strong>en</strong> oprakel<strong>en</strong>.<br />
Meid<strong>en</strong>v<strong>en</strong>ijn<br />
Omdat de onderlinge relaties tuss<strong>en</strong> meisjes<br />
vaak gek<strong>en</strong>merkt word<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> zeer sterke<br />
sociale hiërarchie, spreekt het voor zich dat de<br />
groepsdynamiek in pestsituaties e<strong>en</strong> zeer grote<br />
rol speelt. Rosalind Wiseman, dé Amerikaanse<br />
autoriteit op het gebied van meid<strong>en</strong>v<strong>en</strong>ijn, vergelijkt<br />
meid<strong>en</strong>groep<strong>en</strong> met kleine koninkrijkjes3 .<br />
Koninkrijkjes met aan het hoofd e<strong>en</strong> ‘Que<strong>en</strong><br />
Bee’, de koningin, die de meeste macht heeft,<br />
<strong>en</strong> zich omringt met hofdames <strong>en</strong> trouwe onderdan<strong>en</strong>.<br />
Zij bepaalt wie bij haar kliek hoort <strong>en</strong> wie<br />
niet. In elke stamgroep of meid<strong>en</strong>groep zijn deze<br />
typische meid<strong>en</strong>roll<strong>en</strong> van koningin, hofdame <strong>en</strong><br />
onderdaan in meer of mindere mate te herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />
Het machtsspel van de koningin <strong>en</strong> haar<br />
hofkliek leidt altijd tot probleemsituaties, zoals<br />
(online) roddel<strong>en</strong>, pest<strong>en</strong> <strong>en</strong> buit<strong>en</strong>sluit<strong>en</strong>.<br />
Deze gedraging<strong>en</strong>, die buit<strong>en</strong> het zicht van volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> plaatsvind<strong>en</strong>,<br />
zorg<strong>en</strong> ervoor dat e<strong>en</strong> machtssysteem op e<strong>en</strong> subtiele wijze tot<br />
stand komt <strong>en</strong> vooral ook in stand wordt gehoud<strong>en</strong>.<br />
Meid<strong>en</strong>roll<strong>en</strong><br />
Op basis van <strong>en</strong>erzijds de k<strong>en</strong>nis over de groepsdynamiek <strong>en</strong> groepsstructuur<br />
in pestsituaties <strong>en</strong> anderzijds inzicht<strong>en</strong> over pestgedrag bij<br />
meisjes, kunn<strong>en</strong> er acht stereotype meid<strong>en</strong>roll<strong>en</strong> word<strong>en</strong> onderscheid<strong>en</strong>4<br />
Que<strong>en</strong> Bee – Is het populairste meisje, op basis van e<strong>en</strong><br />
combinatie van charisma, kracht, geld, uiterlijk, wil<br />
<strong>en</strong> manipulatie. Ze versterkt haar macht <strong>en</strong> invloed<br />
door de regie te voer<strong>en</strong> over de groep, vri<strong>en</strong>dschapp<strong>en</strong><br />
te verzwakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
in te palm<strong>en</strong>. De keerzijde hiervan is dat<br />
ze ge<strong>en</strong> reëel zelfbeeld heeft <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> oog<br />
heeft voor ander<strong>en</strong>, omdat ze alle<strong>en</strong><br />
bezig is met haar eig<strong>en</strong><br />
imago <strong>en</strong> het controler<strong>en</strong><br />
van ander<strong>en</strong>.<br />
Sidekick – Is de trouwe<br />
rechterhand van de Que<strong>en</strong><br />
Bee die ze door dik <strong>en</strong> dun zal steun<strong>en</strong>.<br />
Sam<strong>en</strong> pest<strong>en</strong> <strong>en</strong> neger<strong>en</strong> ze andere meisjes<br />
<strong>en</strong> zijn vaak de eerst<strong>en</strong> die zich bezighoud<strong>en</strong><br />
met de jong<strong>en</strong>s. De positie naast de Que<strong>en</strong><br />
Bee geeft haar weliswaar e<strong>en</strong> zekere macht,<br />
maar ze verliest het recht om haar eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing te<br />
uit<strong>en</strong> waardoor ze uiteindelijk zichzelf ook ‘verliest’.<br />
Banker – Ontle<strong>en</strong>t haar macht aan haar vermog<strong>en</strong> om<br />
vertrouwelijk informatie te vergar<strong>en</strong> <strong>en</strong> deze op<br />
strategische mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te mis-/gebruik<strong>en</strong>. Ze<br />
lijkt met iedere<strong>en</strong> bevri<strong>en</strong>d <strong>en</strong> omdat ze rustig,<br />
geslot<strong>en</strong> <strong>en</strong> terugtrok-<br />
typisch meid<strong>en</strong>gedrag is:<br />
k<strong>en</strong> overkomt, blijft ze<br />
• sam<strong>en</strong>klitt<strong>en</strong> in groepjes<br />
• ander<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>sluit<strong>en</strong><br />
• elkaar manipuler<strong>en</strong><br />
vaak onopgemerkt door<br />
volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>. Haar strategische<br />
gedrag boezemt<br />
andere meid<strong>en</strong> angst<br />
• aantrekk<strong>en</strong> - afstot<strong>en</strong><br />
in. Op termijn verliest<br />
• aardig do<strong>en</strong>, behalve teg<strong>en</strong>…<br />
de banker haar vertrouw<strong>en</strong><br />
• dreig<strong>en</strong>: ‘als jij met haar speelt, dan b<strong>en</strong> ik in andere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
je vri<strong>en</strong>din niet meer’<br />
• elkaar neger<strong>en</strong>, uitlach<strong>en</strong>, in de steek lat<strong>en</strong><br />
Wannabe – Heeft er alles voor<br />
over om deel uit te mak<strong>en</strong> van het kliekje. Ze<br />
probeert onder andere gedrag <strong>en</strong> uiterlijk van<br />
• aardig één-op-één, onaardig in e<strong>en</strong> groep de kliek te imiter<strong>en</strong>. Hierdoor komt ze vaak met<br />
• naar elkaar star<strong>en</strong><br />
ander<strong>en</strong> <strong>en</strong> zichzelf in conflict. Vaak wordt ze<br />
• onderling fluister<strong>en</strong>, briefjes doorgev<strong>en</strong> achter haar rug door de kliek bespot, terwijl ze<br />
• iemands uiterlijk voorzi<strong>en</strong> van ongevraagd<br />
haar wel het vuile werk lat<strong>en</strong> opknapp<strong>en</strong>. Dit<br />
comm<strong>en</strong>taar<br />
• vri<strong>en</strong>djes afpikk<strong>en</strong><br />
resulteert in verlies van auth<strong>en</strong>ticiteit, onzekerheid<br />
over vri<strong>en</strong>dschapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> moeite hebb<strong>en</strong><br />
om eig<strong>en</strong> gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong>.<br />
Floater - Is onopvall<strong>en</strong>d, omdat ze vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> in<br />
de verschill<strong>en</strong>de groepjes heeft, waar ze moeiteloos<br />
tuss<strong>en</strong>door glijdt. Ze heeft e<strong>en</strong> positief<br />
zelfbeeld <strong>en</strong> zelfvertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> laat haar<br />
eig<strong>en</strong>waarde niet afhang<strong>en</strong> van de acceptatie<br />
door<br />
e<strong>en</strong> groep. Ze maakt door het ongrijpbare<br />
van haar gedrag wel kans om e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>ling te<br />
blijv<strong>en</strong>.<br />
. Deze meid<strong>en</strong>roll<strong>en</strong> k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> zich alle door gedraging<strong>en</strong> die Def<strong>en</strong>der - Neemt het op voor het slachtoffer<br />
wellicht op korte termijn e<strong>en</strong> persoonlijke winst kunn<strong>en</strong> oplever<strong>en</strong>, door letterlijk tuss<strong>en</strong> het slachtoffer <strong>en</strong> de dader<br />
zoals e<strong>en</strong> gevoel van populariteit, macht <strong>en</strong> aandacht, maar ze weg<strong>en</strong> in te staan, maar ook door het slachtoffer bij te<br />
niet op teg<strong>en</strong> de nadel<strong>en</strong> op korte <strong>en</strong> lange termijn. Hier e<strong>en</strong> summier staan <strong>en</strong> te troost<strong>en</strong>. Omdat ze haar gevoel <strong>en</strong><br />
overzicht:<br />
gewet<strong>en</strong> volgt heeft ze e<strong>en</strong> goed gevoel over<br />
M E N S E N K I N D E R E N 127 mei 2011
Change language