Jongens en meisJes

22
leren Met
nieuWe MeDia sanDer Van aCHt
Een typische, luie zondagmiddag. Iedereen rommelde wat in huis, ik kinderen geeft. Zou zo’n school gebaat zijn bij laptops en iPad’s waar-
las een boek en mijn zoontje Kas van anderhalf zat op de bank met mee kinderen flexibeler en zelfstandiger kunnen werken? Waarschijn-
een puzzel te spelen. Het was voor het eerst dat ik hem daarmee zag lijk niet. Deze school heeft veel meer aan goede digitale schoolborden
experimenteren en aan zijn geconcentreerde houding te zien beviel
het hem prima. De uitdaging van de puzzel was om de juiste houten
om daarmee de instructie rijker en interessanter te maken.
dieren op de goede plek in de kinderboerderij te krijgen. Veel passen, Een school die ‘ontdekkend leren’ belangrijk vindt, hecht wellicht
meten, draaien en opnieuw proberen.
minder waarde aan een digitaal schoolbord. Een groepsleider geeft
Het wilde aanvankelijk niet echt lukken. De vormpjes pasten maar daar weinig frontale instructie en kinderen werken zelfstandiger,
op één manier en met de motoriek van een anderhalfjarige is dat waarbij ze waarschijnlijk in steeds wisselende samenstellingen aan
nog knap lastig. Hij draaide nog eens aan een vormpje, verschoof de opdrachten werken. Deze school zal meer profiteren van draagbare
kinderboerderij nog wat en plots viel de vorm op zijn plaats. Dat was apparatuur en een goede draadloze internetverbinding. De vraag
het moment waarop het principe hem in één keer duidelijk werd! Hij welke rol nieuwe media in je onderwijs moeten spelen is dus niet te
klapte een paar keer van blijdschap in zijn handjes en ging gemoti- beantwoorden zonder je eerst te buigen over wat jouw visie en de
veerd verder. Binnen een paar minuten zaten alle houten dieren op
hun plek. Zo simpel kan het zijn; leren in zijn puurste vorm.
visie van jouw school op leren en onderwijzen eigenlijk is.
Maar hoe werkt leren eigenlijk, en wat heb je er voor nodig? Arthur overdracht en constructie
C. Clark zegt over leren: ‘If children have interest, education hap- Een veelgehoord onderscheid daarbij is dat tussen ‘kennis-overdracht’
pens.’ Interesse kweken, kinderen persoonlijk aanspreken, active- en ‘kennis-constructie’. Uit onderzoek van Kennisnet blijkt dat relatief
rende werkvormen, motiveren; het zijn open deuren, maar ik weet veel lesuren worden gegeven via traditionelere ‘kennisoverdracht’,
niet zeker of ik die zelf altijd wel voldoende open zet. En ik zie om me maar dat scholen aangeven meer aandacht aan ‘kennis-constructie’
heen dat op veel scholen die deuren ook veel verder open kunnen. te willen gaan geven. Dit onderscheid betekent niet dat daar ook
perse een verschillend gebruik van ICT bij hoort. Het vol-
Het begint bij een visie
Past een digibord in gende voorbeeld laat zien dat er goede manieren zijn om
Hoe organiseer je dat pure leren? En hoe kun je nieuwe een jenaplanschool?
ICT een plek te geven in beide ‘stromingen’.
media daarbij gebruiken? De vraag hoe je met nieuwe
Veel lesmethodes volgen een klassiek patroon, waarbij
media ‘leren’ kunt stimuleren begint bij het leren zelf. Pas als kind, kinderen informatie krijgen, daarmee gaan oefenen en afsluitend een
groepsleider én directie een duidelijke visie hebben over de manier toets maken. We testen daarbij voornamelijk wat wij (als groepslei-
waarop zij op school willen leren, kun je met elkaar gaan nadenken ders) zelf relevant vinden. De resultaten van de test vormen vaak de
over de rol van nieuwe media daarbij.
enige feedback. Je krijgt puntenaftrek voor de fouten die je maakt en
een krul als je het goed doet.
Stel je een school voor waarbij, binnen de kaders van het budget en de Stel dat we deze werkwijze eens om zouden draaien en een les zou-
capaciteiten van de groepsleiders, ‘kennisoverdracht’ als hoofdvorm den starten met de eindtoets. Zou die ons niet een prachtig beeld
voor instructie wordt gebruikt. Dat betekent dat het uitgangspunt geven van de voorkennis en de gaten in die kennis van het individuele
een klassikale situatie is waarbij de groepsleider frontale instructie aan kind? Iedere groepsleider krijgt daarmee een instrument in handen
M E N S E N K I N D E R E N 127 mei 2011